Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng mô hình 5E và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học chủ đề hệ thức lượng trong tam giác Hình học 10 - THPT

2 
b) Trên sơ đồ, khoảng cách từ cảng đến tàu là đoạnOB dài khoảng 28cm . 
Do đó khoảng cách từ cảng đến tàu thực tế khoảng 28cm . 
c) Nếu sau khi đi được 2 giờ, tàu chuyển sang hướng nam 
(thay vì hướng đông nam) thì sơ đồ đường đi của tàu như sau: 
Sau 2 giờ đầu, tàu đi từ O đến A , với quãng đường là 
20.2 40( )km= tương ứng 40cm trên sơ đồ. 
Sau đó, tàu chuyển sang hướng nam, vị trí của tàu là 
điểm B . 
Khi đó ta có thể tính chính xác khoảng cách từ cảng đến 
 tàu, chính là đoạn OB (do tam giác OAB vuông tại A) 
 dựa vào định lí Pythagore: 2 2OB OA AB= + . 
Đối với tam giác ABC ta thường kí hiệu , ,A B C là các góc của tam giác tại đỉnh 
tương ứng; , ,a b c tương ứng là độ dài của các cạnh đối diện với đỉnh , ,A B C ; p là 
nữa chu vi; S là diện tích; ,R r tương ứng là bán kính đường tròn ngoại tiếp, nội 
tiếp tam giác. 
 Đáp án phiếu học tập số 2 
a) Tam giác vuông BCD : 
2 2 2a BD CD= + . 
b) 
2 2 2BD c AD= − và ( )
22 2 22. .CD AD b AD AD b b= + = + + 
( )
22 2 2 2 2 2. .a c AD AD b b c AD b = − + + = + + 
c) Tam giác BAD vuông tại Acó : cos .cos
AD
A AD c A
c
= = 
d) Theo câu b) ta có : 
2 2 2 2 22. . 2. .cosa b c AD b b c bc A= + + = + + 
Đáp án phiếu học tập số 3 
73 
Tàu xuất phát từ cảng Vân Phong, đi theo thướng Đông với vận tốc 20 /km h . Sau 
khi đi 1 giờ, tàu chuyển sang hướng đông nam rồi giữ nguyên vận tốc. 
Giả sử sau 1,5giờ tàu ở vị trí điểm B . 
Ta có quảng đường ( )20OA km= , quảng đường 
( )10AB km= . 
Khoảng cách giữa tàu và cảng Vân Phong chính là 
 quảng đường OB . 
Mặt khác, 135
oOAB = (do tàu đi theo hướng đông nam). 
Áp dụng Định lí côsin cho tam giác OAB tại đỉnh A, 
ta có: 
2 2 2
2 2 2
2
2 . .cos
20 10 2.20.10.cos135
782,84
27,98
o
OB OA AB OA AB OAB
OB
OB
OB
= + −
 = + −
Vậy khoảng cách từ tài đến cảng Vân Phong xấp xỉ ( )27,98 km . 
Kế hoạch dạy học 2 
 Đáp án phiếu học tập số 1 
 - Vẽ đường kính BM. 
 - Xét tam giác BMC : 2
sin sin
a a
R
M A
= = . Suy ra 
2sin
a
R
A
= . 
 Vậy ở hai hình ta đều có 
2sin
a
R
A
= . 
Bằng cách chứng minh tương tự ta có 
2sin
b
R
B
= ; 
2sin
c
R
C
= 
Đáp án phiếu học tập số 2 
Gọi H là đỉnh cột cờ ta có: 0 0 0180 36 30' 143 30'HBA = − = 
Suy ra : 
0 0 0 0180 143 30' 30 6 30'.BHA = − − = 
Áp dụng định lý hàm số sin cho tam giác ABH ta có : 
74 
0
0
sin 250sin143 30'
1520
sin sin sin sin 6 30'
AB AH AB B
AH m
H B H
= = = . 
Vậy chiều cao từ chân núi đến đỉnh cột cờ Lũng Cú là : 
1520 1,6 1521,6 .m+ = 
Đáp án phiếu học tập số 3 
Trở lại tình huống mở đầu 
Theo các bước sau, ta có thể tiến hành đo 
khoảng cách từ vị trí A trên bờ hồ Hoàn 
Kiếm đến Tháp Rùa 
Bước 1. Trên bờ, đặt một cọc tiêu tại vị trí 
A và một cọc tiêu tại vị trí B nào đó. Đo 
khoảng cách AB. 
Bước 2. Đứng tại A, ngắm Tháp Rùa và cọc 
tiêu B để đo góc tạo bởi hai hướng ngắm 
đó. 
Bước 3. Đứng tại B, ngắm cọc tiêu A và 
Tháp Rùa để đo góc tạo bởi hai hướng 
ngắm đó. 
Bước 4. Gọi C là vị trí của Tháp Rùa. Áp 
dụng Định lí sin cho tam giác ABC để tính 
độ dài cạnh .AC 
 Cọc tiêu A Cọc tiêu B 
 PHỤ LỤC 4 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH DẠY ỨNG DỤNG PHẦN MỀM CLASPOINT TRONG 
DẠY HỌC THEO MÔ HÌNH 5E CHỦ ĐỀ HỆ THỨC LƯỢNG TRONG 
TAM GIÁC- HÌNH HỌC 10 
- Trong giai đoạn E1 (Gắn kết) bài “Hệ thức lượng trong tam giác- Tiết 1” giáo 
viên sử dụng câu hỏi short answer. Các đám án dạng câu trả lời ngắn sẽ hiện lên 
màn hình giáo viên như sau 
75 
Trong giai đoạn E1 (Gắn kết) bài “Hệ thức lượng trong tam giác- Tiết 3” giáo 
viên sử dụng câu hỏi đám mây Word Cloud. Các đám án giống nhau và lựa chọn 
nhiều nhất sẽ được in đậm và sắp xếp gần nhau như hình sau: 
76 
- Giai đoạn E2 bài “Hệ thức lượng trong tam giác- Tiết 1” giáo viên sử dụng dạng 
câu hỏi Drawing cho phép học sinh vẽ hình trực tiếp trên điện thoại. 
-Trong giai đoạn E2 bài “Hệ thức lượng trong tam giác- Tiết 1” giáo viên chiếu 
phiếu học tập, học sinh hoàn thành vào phiếu học tập sau đó chụp lại ảnh để gửi lên 
nhờ tính năng Image upload (mã lớp hiển thị ở góc phải màn hình) 
77 
 - Màn hình của học sinh và giáo viên khi image upload ảnh như sau: 
- Trong giai đoạn E2 của bài “Hệ thức lượng trong tam giác- Tiết 2” giáo viên 
chiếu phiếu học tập, học sinh hoàn thành vào phiếu học tập sau đó chụp lại ảnh để 
gửi lên nhờ tính năng Image upload (mã lớp hiển thị ở góc phải màn hình) 
78 
- Trong giai đoạn E3 (Giải thích) bài “Hệ thức lượng trong tam giác- Tiết 1” 
giáo viên sử dụng câu hỏi đám mây Word Cloud. Các đám án giống nhau và lựa 
chọn nhiều nhất sẽ được in đậm và sắp xếp gần nhau như hình sau: 
- Trong giai đoạn E3 (Giải thích) bài “Hệ thức lượng trong tam giác- Tiết 3”: 
Sau khi các nhóm uploat ảnh, GV yêu cầu học sinh đại diện nhóm lên bảng báo cáo, 
nhóm khác đặt câu hỏi chất vấn 
79 
 Ảnh đại diện nhóm báo cáo và học sinh nhóm khác đặt câu hỏi chất vấn 
- Giai đoạn E4 (Củng cố) bài “Hệ thức lượng trong tam giác- Tiết 1” phần vận 
dụng cá nhân giáo viên lựa chọn chế độ Multiple choice học sinh trả lời câu hỏi 
trắc nghiệm ở chế độ đối kháng, màn hình điện thoại hiển thị câu hỏi các em lựa 
chọn đáp án đúng. Sau khi hết thời gian thì màn hình sẽ hiển thị đáp án đúng và 
biểu đồ lựa chọn đáp án. 
80 
 Hình ảnh màn hình hiện thị của giáo viên và học sinh 
 Bảng kết quả sau khi học sinh nạp bài 
- Bảng kết quả thống kê sắp xếp vị thứ sau khi trả lời các câu hỏi, giáo viên có thể 
xem được học sinh trả lời đúng bao nhiêu câu hỏi trong bảng thống kê. Như vậy 
giáo viên có thể lưu lại kết quả này để làm căn cứ cho điểm, xếp loại thành tích học 
tập của các em. 
Giai đoạn E5 (Đánh giá): Giáo viên sử dụng dạng câu hỏi Short Answer 
Sumbmissions cho phép học sinh đánh trực tiếp trên điện thoại. Học sinh dựa vào 
các tiêu chí trên rubic để đánh giá hoạt động học tập của nhóm khác 
81 
- Khi các nhóm đánh giá và nạp kết quả màn hình giáo viên sẽ hiện như sau: 
- Giáo viên yêu cầu học sinh giải thích phần đánh giá của mình để tránh tình trạng 
học sinh không chú ý, đánh giá không khách quan và chính xác. 
82 
PHỤ LỤC 5 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH STEM THIẾT KẾ GIÁC KẾ ĐỂ ĐO GÓC- ĐỘ CAO- 
KHOẢNG CÁCH 
 Hình ảnh bản vẽ giác kế, nguyên liệu và cách lắp ráp 
 Hình ảnh học sinh tiến hành lắp ráp để tạo ra sản phẩm giác kế 
83 
 Hình sản phẩm giác kế 
 Hình ảnh học sinh thuyết trình bản vẽ và cách tạo ra giác kế, cách đo 
84 
 Hình ảnh học sinh thực hành đo cột đèn ở sân trường 
85 
PHỤ LỤC 4 
 BẢNG ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM HOẠT ĐỘNG NHÓM CỦA HỌC SINH 
(DÀNH CHO HỌC SINH) 
Họ và tên : .. 
Nhóm:.. 
Đánh giá sản phẩm học tập của nhóm. 
Nội dung đánh giá sản phẩm 
học tập 
Tiêu chí chất lượng/ điểm số Điểm đạt 
được 
M1 
0 – 4 
M2 
5 - 7 
M3 
8 - 10 
Kết quả thực hiện các phiếu 
học tập 
Mức độ tích cực, sự hợp tác, 
cộng tác của các thành viên 
trong nhóm. 
 Kết quả trả lời câu hỏi của 
nhóm khác. 
Phong thái báo cáo, thuyết 
trình. 
Tính thẩm mỹ, sáng tạo 
Đóng góp ý kiến : 
Ưu điểm  
. 
Khắc phục....... 
BẢNG ĐÁNH GIÁ CỦA GIÁO VIÊN VỀ SẢN PHẨM HỌC TẬP CỦA HỌC 
SINH VÀ HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 
(DÀNH CHO GIÁO VIÊN) 
Họ và tên giáo viên : . 
Đánh giá sản phẩm học tập nhóm. 
1.Đánh giá sản phẩm học tập của học sinh 
86 
Nội dung đánh giá sản phẩm 
học tập 
Tiêu chí chất lượng/ điểm số Điểm 
đạt 
được 
M1 
0 – 4 
M2 
5 - 7 
M3 
8 - 10 
Kết quả thực hiện các phiếu 
học tập 
Phân công nhiệm vụ cho các 
thành viên trong nhóm 
Vận dụng kiến thức vào giải 
quyết bài toán thực tế 
Phong thái thuyết trình 
Tinh thần đồng đội 
Tính thẩm mỹ 
Tính sáng tạo 
2. Đánh giá hoạt động luyện tập của các nhóm 
Tiêu chí đánh giá 
Tiêu chí chất lượng Điểm 
đạt 
được 
M1 
0 – 4 
M2 
5 - 7 
M3 
8 - 10 
Tham gia phân công nhiệm vụ 
Chấp nhận nhiệm vụ được phân 
công 
Chú tâm thực hiện nhiệm vụ 
Khuyến khích các thành viên khác 
trong nhóm 
Chấp nhận quyết định của nhóm 
87 
PHỤ LỤC 7 
PHIẾU KHẢO SÁT THỰC TRẠNG SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 
VÀ ỨNG DỤNG CNT (Dành cho giáo viên THPT) 
Link khảo sát GV: 
wdSKI_8jEg0IWIBnBtkcg/viewform. 
Các nội dung trong phiếu chỉ nhằm mục đích khảo sát thực tế, phục vụ cho công 
tác làm sáng kiến. Rất mong được sự hợp tác nhiệt tình của các thầy cô. 
Xin vui lòng điền các thông tin sau : 
Họ và tên: . 
Giáo viên trường THPT .. 
Câu 1: Đồng chí thường sử dụng các phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng 
lĩnh hội tri thức cho học sinh ở mức độ nào sau đây? 
ST
T 
 Hoạt động học tập 
 Mức độ 
Thường 
xuyên 
Thỉnh 
Thoảng 
Không 
sử dụng 
1 Dạy học có sử dụng phiếu học tập 
2 
Sử dụng hầu hết là phương pháp diễn giảng 
và thuyết trình khi đứng lớp 
3 
Cho HS xem các phim, ảnh trực quancó 
sử dụng bài giảng điện tử 
4 Sử dụng phương pháp thực nghiệm 
5 
Tổ chức hoạt động nhóm 
6 
Dạy học có sử dụng sơ đồ 
7 
Dạy học nêu vấn đề 
Câu 2: Các đồng chí có thường xuyên sử dụng mô hình 5E vào thiết kế các bài học 
không 
□ Thường xuyên 
□ Không thường xuyên 
□ Không sử dụng 
Câu 3: Theo đồng chí việc vận dụng mô hình 5E vào thiết kế các bài học có cần 
thiết không 
88 
□ Rất cần thiết 
□ Cần thiết 
□ Không cần thiết 
Câu 4: Tần suất các đồng chí rèn luyện cho học sinh các kỹ năng sau như thế nào? 
STT 
 Hoạt động học tập 
 Mức độ 
Thường 
xuyên 
Thỉnh 
Thoảng 
Không 
bao giờ 
1 
Kỹ năng nghe giảng và ghi chép 
2 
Kỹ năng hoạt động nhóm 
3 
Kỹ năng trình bày và phát biểu ý kiến 
trước lớp 
4 
Kỹ năng sử dụng CNTT để trao đổi với 
bạn bè và GV 
5 
Kỹ năng tự kiểm tra, đánh giá trong quá 
trình học tập 
6 
Kỹ năng khai thác tài liệu học tập bằng 
phương tiện CNTT&TT 
7 
Kỹ năng lập kế hoạch học tập 
Câu 5: Kỹ năng sử dụng các thiết bị công nghệ hỗ trợ hoạt động dạy học của đồng 
chí đạt ở mức độ nào? 
STT 
Loại phương tiện CNTT hỗ trợ 
DH 
 Mức độ 
Rất 
thành 
thạo 
Thành 
thạo 
Ít thành 
thạo 
Không 
thành 
thạo 
1 Máy vi tính 
2 
Máy chiếu projector 
3 Phương tiện nghe nhìn 
4 Thiết bị điện tử khác (camera, ghi 
âm, tablet, ebook,...) 
5 Phòng học đa phương tiện 
Câu 6: Hiện nay trong các giờ học các đồng chí sử dụng CNTT để dạy học ở mức 
độ nào 
 □ Thường xuyên 
89 
 □ Ít sử dụng 
 □ Không sử dụng 
Câu 7: Công cụ hỗ trợ giảng dạy mà các đồng chí hay sử dụng nhất 
 □ Youtobe. 
 □ PowerPoint. 
 □ ClassPoint. 
 □ Công cụ khác. 
 □ Trực tiếp. 
 □ Tích hợp nhiều công cụ. 
 □ Zoom. 
Câu 8. Các đồng chí bồi dưỡng các năng lực cho học sinh (theo chuẩn năng lực 
trong chương trình GDPT 2018) trong các bài học ở mức độ như thế nào? 
□ Thường xuyên. 
□ Thỉnh thoảng. 
□ Rất ít. 
□ Không. 
Câu 9. Các đồng chí đã biết tới phần mềm ClassPoint trong dạy học chưa? 
□ Chưa biết. 
□ Đã nghe qua nhưng chưa sử dụng. 
□ Sử dụng thành thạo. 
Câu 10. Nếu có 1 phần mềm dạy học vừa có chức năng trình chiếu và vừa có chức 
năng tương tác, lại dễ sử dụng các đồng chí có sẵn sàng học bỏ kinh phí để trải 
nghiệm trong dạy học không? 
□ Đồng ý 
□ Không đồng ý 
90 
PHỤ LỤC 8 
PHIẾU KHẢO SÁT THỰC TRẠNG HOẠT HỌC TẬP CỦA HỌC SINH VÀ 
ỨNG DỤNG CNTT TRONG DẠY HỌC TOÁN 
(Dành cho học sinh các trường THPT) 
Link khảo sát HS: 
4-Fw8QJgs/edit 
Các nội dung trong phiếu chỉ nhằm mục đích khảo sát thực tế, thuần túy khoa học. 
Rất mong được sự hợp tác nhiệt tình của các em. (Đánh chéo vào ô được chọn) 
Họ và tên:  Lớp 
Câu 1. Theo em, học tập môn Tin học như thế nào là hiệu quả? 
□ Chỉ học trên lớp là đủ. 
□ Chỉ có hiệu quả khi tự nghiên cứu SGK. 
□ Phải nghiên cứu và tìm thêm tài liệu ngoài SGK. 
□ Phải nghiên cứu SGK, tìm thêm tài liệu tham khảo, có GV hướng dẫn. 
Câu 2. Tần suất các hoạt động học tập sau đây của các em như thế nào ? 
STT 
 Hoạt động học tập 
 Mức độ 
Thường 
xuyên 
Thỉnh 
Thoảng 
Không 
bao giờ 
1 Xem bài mới trước khi đến lớp 
2 Chủ động phát biểu ý kiến 
3 Tham gia làm thực hành 
4 Tham gia hoạt động nhóm 
5 Nêu câu hỏi thắc mắc với GV và bạn học 
Câu 3. Em đánh giá những kỹ năng sau đây của em thuộc mức độ nào? 
STT 
 Kỹ năng của bản thân 
 Mức độ 
Tốt 
Khá 
TB Yếu 
1 Kỹ năng lập kế hoạch học tập 
2 Kỹ năng nghe giảng và ghi chép 
3 Khai tthác tài liệu bằng phương tiiện 
CNTT&TT 
4 Kỹ năng sử dụng CNTT để trao đổi vớii bạn 
bè và GV 
5 Kỹ năng tự kiểm tra đánh giá trong quá trình 
học tập 
6 Kỹ năng trình bày và phát biểu ý kiến trước lớp 
91 
7 Kỹ năng hoạt động nhóm 
Câu 4. Các em sử dụng Internet trong các mục đích dưới đây như thế nào? 
STT 
 Mục đích và mức độ sử dụng 
 Internet 
 Mức độ 
Rất 
thường 
xuyên 
Thường 
xuyên 
Thỉnh 
thoảng 
Không 
sử 
dụng 
1 Đọc tin tức, giải trí 
2 Trao đổi mail, facebook... 
3 Tra cứu tài liệu học tập 
4 Tham gia khóa học trực tuyến 
5 Tìm các tài liệu để mở rộng hiểu 
biết, những hiện tượng thực tế liên 
quan đến vấn đề đang học 
92 
 PHỤ LỤC 9 
PHIẾU KHẢO SÁT TÍNH KHẢ THI VÀ CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI 
Câu 1: Thầy (cô) hãy cho biết, mức độ cấp thiết của việc vận dụng mô hình 5E 
vào dạy học trong giai đoạn hiện nay? 
A. Rất cấp thiết 
B. Cấp thiết 
C. Ít cấp thiết 
D. Không cấp thiết 
Câu 2: Theo thầy (cô), để tạo điều kiện cho HS trực tiếp sử dụng các thiết bị công 
nghệ thì việc sử dụng phần mềm ClassPoint vào dạy học để tăng khả năng tương 
tác với học sinh trên lớp có thực sự cấp thiết không? 
A. Rất cấp thiết 
B. Cấp thiết 
C. Ít cấp thiết 
D. Không cấp thiết 
Câu 3: Theo thầy (cô), việc vận dụng mô hình 5E kết hợp với ứng dụng CNTT vào 
dạy học có thực sự cấp thiết trong giai đoạn hiện nay không? 
A. Rất cấp thiết 
B. Cấp thiết 
C. Ít cấp thiết 
D. Không cấp thiết 
Câu 4: Thầy (cô) hãy cho biết việc vận dụng mô hình 5E vào thiết kế bài học 
trong dạy học có khả thi không? 
A. Rất khả thi 
B. Khả thi 
C. Ít khả thi 
D. Không khả thi 
Câu 5: Thầy (cô) hãy cho biết việc thiết kế bài học bằng cách sử dụng mô hình 5E 
kết hợp ứng dụng phần mềm ClassPoint trong quá trình dạy học có khả thi không? 
A. Rất khả thi 
B. Khả thi 
C. Ít khả thi 
D. Không khả thi 
Câu 6: (Chỉ dành cho GV môn Toán) Thầy (cô) hãy cho biết việc vận dụng mô 
hình 5E và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học chủ đề “Hệ thức lượng trong 
tam giác” Hình học 10 – THPT có cấp thiết trong giai đoạn hiện nay không? 
A. Rất cấp thiết 
B. Cấp thiết 
C. Ít cấp thiết 
93 
D. Không cấp thiết 
Câu 7: (Chỉ dành cho GV môn Toán ) Thầy (cô) hãy cho biết việc thiết kế bài học 
bằng cách sử dụng mô hình 5E kết hợp ứng dụng phần mềm ClassPoint trong dạy 
học chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác” Hình học 10 – THPT có khả thi không? 
A. Rất khả thi 
B. Khả thi 
C. Ít khả thi 
D. Không khả thi 
KẾT QUẢ KHẢO SÁT TÍNH KHẢ THI VÀ CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI 
94 
 Bảng tính điểm trung bình của các đối tượng khảo sát trong Excel. 
TT 
Rất cần 
thiết Cần thiết 
Ít cần 
thiết 
Không 
cần 
Không cần 
thiết 
Số 
lượng 
Tổng 
Điểm 
Trung 
bình 
1 27 11 0 0 38 141 3.73 
2 20 18 0 0 42 134 3.73 
3 13 25 0 0 42 127 3.74 
4 10 28 0 0 42 124 3.73 
5 20 18 0 0 42 134 3.73 
6 6 12 0 0 18 60 3.33 
7 6 12 0 0 18 60 3.33