Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kết hợp các kỹ thuật dạy học nhóm và lược đồ tư duy vào giảng dạy Chương I Mệnh đề và tập hợp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy môn Toán 10

y: Hầu hết tất cả các biện pháp đều có 
cấp thiết, riêng biện pháp “Tăng cường hoạt động thảo luận nhóm đôi trong phần 
hình thành kiến thức về mệnh đề và tập hợp”, “Giao nhiệm vụ cho học sinh hoàn 
thành lược đồ tư duy tổng kết kiến thức sau khi học mệnh đề và tập hợp” và “Tổ 
chức các trò chơi theo nhóm để củng cố kiến thức mệnh đề - tập hợp và phát huy 
tính chủ động của học sinh” là rất cấp thiết. 
 Tính khả thi của các giải pháp đề xuất 
TT Các giải pháp 
Các thông số 
___ 
X 
Mức 
1 Vận dụng kỹ thuật mảnh ghép giúp học sinh hiểu rõ khái 
niệm Mệnh đề và Mệnh đề chứa biến 
3.46 Khả thi 
2 Vận dụng kỹ thuật khăn trải bàn giúp học sinh rèn khả 
năng tư duy độc lập và tổng hợp thông tin về mệnh đề, 
tập hợp 
3.51 Khả thi 
3 Tăng cường hoạt động thảo luận nhóm đôi trong phần 
hình thành kiến thức về mệnh đề và tập hợp 
3.57 Rất khả 
thi 
4 Giao nhiệm vụ cho học sinh hoàn thành lược đồ tư duy 
tổng kết kiến thức sau khi học mệnh đề và tập hợp 
3.51 Rất khả 
thi 
5 Tổ chức các trò chơi theo nhóm để củng cố kiến thức 
mệnh đề - tập hợp và phát huy tính chủ động của học 
sinh 
3.37 Khả 
thi 
 Từ số liệu thu được ở bảng trên, có thể thấy: Hầu hết tất cả các biện pháp 
đều có tính khả thi trở lên, đặc biệt 2 biện pháp “Giao nhiệm vụ cho học sinh hoàn 
thành lược đồ tư duy tổng kết kiến thức sau khi học mệnh đề và tập hợp” và “Tăng 
38 
cường hoạt động thảo luận nhóm đôi trong phần hình thành kiến thức về mệnh đề 
và tập hợp” là rất khả thi. 
Chương 4: Kết quả thực hiện giải pháp 
Vận dụng kết hợp các kỹ thuật dạy học nhóm và lược đồ tư duy vào giảng dạy 
vào môn Toán lớp 10 đã mang lại tác động tích cực không chỉ cho tôi mà còn đối 
với các em học sinh. 
* Đối với giáo viên 
Tôi đã tích lũy thêm cho mình nhiều kinh nghiệm hơn trong việc giảng dạy 
môn Toán lớp 10, đặc biệt trong việc kết hợp các kỹ thuật dạy học nhóm và lược 
đồ tư duy. Hơn thế nữa, tôi còn nhận được kết quả học tập ngày càng tiến bộ của 
các em học sinh, từ đó giúp tôi nhiệt huyết với nghề hơn, quyết tâm tìm tòi, nghiên 
cứu và sáng tạo ra nhiều hoạt động trải nghiệm, phương pháp học tập hiệu quả để 
giúp các em vừa có kết quả học tập thật tốt, vừa có kỹ năng sống, kiến thức thực 
tiễn cơ bản để có thể tự bảo vệ mình an toàn. 
*Đối với học sinh 
Sau khi áp dụng những hoạt động chia nhóm vào giảng dạy, kỹ năng hoạt 
động nhóm của các em học sinh đã được thay đổi tích cực. Các em biết những 
chuẩn bị dụng cụ cần thiết cho buổi học. Đồng thời, suốt thời gian giờ học diễn ra, 
học sinh đều rất hăng hái và hứng thú tham gia vào các hoạt động. Không những 
thế, các em đã học được cách làm việc theo nhóm và biết cách thuyết trình trước 
lớp. Thêm vào đó, qua mỗi bài học tinh thần sáng tạo của các em được phát huy 
huy triệt để thông qua mỗi lược đồ tư duy. Tuy vào những ngày đầu áp dụng giải 
pháp các em còn rụt rè, nhưng sau một bài buổi học, các em đã gây dựng được sự 
tự tin, dám nói dám làm trước lớp, dám thể hiện bản thân. 
Bảng 4: Bảng so sánh các kỹ năng hoạt động nhóm và sử dụng lược đồ tư duy 
của học sinh trước và sau thực hiện giải pháp 
Tiêu chí Trước khi áp dụng Sau khi áp dụng 
Vẽ sơ đồ tư duy tốt 
2/44 
5% 
15/44 
34% 
Biết vẽ sơ đồ tư duy 
22/44 
50% 
29/44 
66% 
Không biết vẽ sơ đồ 
tư duy 
20/44 
45% 
0/44 
0% 
Kỹ năng làm việc 
nhóm tốt, bài bản 
10/44 
23% 
40/44 
91% 
Biết cách phối hợp 
với các thành viên 
khác nhịp nhàng 
20/44 
45% 
44/44 
100% 
39 
Số lượng các em học sinh vẽ lược đồ tốt tăng lên một cách tích cực, tăng từ 2 
em đến 15 em trên tổng số 44 học sinh tăng 29% so với trước khi áp dụng biện 
pháp. Những em học sinh biết vẽ trên lớp đã tăng lên 66%, 19/44 học sinh. Sự thay 
đổi lớn nhất là sau khi áp dụng biện pháp dạy học này thì không còn em học sinh 
nào trong lớp là không biết vẽ mặc dù trước khi áp dụng biện pháp con số này lên 
đến 45% trên tổng số học sinh trong cả lớp. Việc làm việc nhóm của các em đã dần 
trở nên tốt hơn, bài bản hơn sau khi được áp dụng biện pháp tăng từ 23% lên 91%. 
Các em học sinh đã biết cách phối hợp nhịp nhàng hơn với các thành viên khác 
trong lớp không còn tình trạng giống như đầu năm là việc của ai người đó làm nữa, 
cụ thể tăng từ 45% lên 100%. Các kỹ năng được cải thiện rõ rệt nên kết quả học 
tập của các em cũng tiến bộ vượt bậc. Kết quả chi tiết như sau: 
Bảng 5: Bảng so sánh kết quả học tập môn toán của học sinh lớp 10A9 
Thời gian 
Dưới trung 
bình 
Trung bình Khá Giỏi 
Trước khi áp 
dụng sáng kiến 
10/44 
(23%) 
14/35 
(32%) 
11/44 
(25%) 
9/44 
(20%) 
Sau khi áp dụng 
sáng kiến 
4/44 
(9%) 
9/44 
(20%) 
18/35 
(41%) 
13/35 
(30%) 
5% 
50% 
45% 
23% 
45% 
34% 
66% 
0% 
91% 
100% 
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Vẽ sơ đồ tư duy tốt Biết vẽ sơ đồ tư duy Không biết vẽ sơ đồ 
tư duy 
Kỹ năng làm việc 
nhóm tốt, bài bản 
Biết cách phối hợp 
với các thành viên 
khác nhịp nhàng 
Biểu đồ so sánh kỹ năng hoạt động nhóm và sử dụng sơ đồ 
tư duy của học sinh 
Trước Sau
40 
Trải qua thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, tôi nhận thấy việc vận 
dụng kết hợp các kỹ thuật dạy học nhóm và lược đồ tư duy vào giảng dạy vào môn 
Toán lớp 10 cho các em có hiệu quả rõ rệt khi kết quả học tập của các em đều được 
nâng lên cao. Số lượng học sinh trung bình và dưới trung bình đã giảm đáng kể sau 
khi áp dụng các biện pháp được nêu trong sáng kiến kinh nghiệm trên, từ 23% và 
32% xuống còn 9% và 20% học sinh. Đặc biệt, số học sinh khá đã tăng từ 11 học 
sinh lên 18 học sinh. Số học sinh giỏi trong lớp cũng tăng lên từ 9 học sinh lên 13 
học sinh (chiếm 30%) sau khi áp dụng. 
Bảng 6: Bảng khảo sát thái độ của học sinh đối với các kỹ thuật dạy học đã 
áp dụng: 
Tên kỹ thuật Không 
hứng thú 
Ít hứng thú Có hứng 
thú 
Rất hứng 
thú 
Kỹ thuật mảnh 
ghép 
25/44 
57% 
11/44 
25% 
4/44 
9% 
4/44 
9% 
Kỹ thuật khăn trải 
bàn 
20/44 
45% 
14/44 
32% 
6/44 
14% 
4/44 
9% 
Kỹ thuật nhóm đôi 27/44 
61% 
12/44 
27% 
5/44 
12% 
0/44 
0% 
Trò chơi theo 
nhóm 
40/44 
91% 
2/44 
4,5% 
2/44 
4,5% 
0/44 
0% 
Kỹ thuật lược đồ 
tư duy 
30/44 
68% 
6/44 
14% 
4/44 
9% 
4/44 
9% 
23% 
32% 
25% 
20% 
9% 
20% 
41% 
30% 
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
Dưới trung bình Trung bình Khá Giỏi 
Biểu đồ so sánh kết quả học tập của học sinh trước và sau 
áp dụng 
Trước Sau
41 
Với việc áp dụng các kỹ thuật vào dạy học đã thu được một kết quả đáng kinh 
ngạc. Hầu như ở tất cả các phương pháp các em học sinh đều rất hứng thú tham 
gia. Theo bảng khảo sát số học sinh rất hứng thú luôn cao hơn so với các tiêu chí 
khác. Cụ thể đối với kỹ thuật mảnh ghép là 57%, kỹ thuật khăn trải bàn là 45%, kỹ 
thuật nhóm đôi là 61%, trò chơi theo nhóm 91% đây là 1 kết quả rất cao và cuối 
cùng là kỹ thuật lược đồ tư duy 68%. Tuy nhiên bên cạnh các bạn rất hứng thú với 
các phương pháp dạy học mới này thì vẫn còn một số bạn không hứng thú cho lắm. 
Ở kỹ thuật mảnh ghép, kỹ thuật khăn trải bàn, kỹ thuật lược đồ tư duy vẫn có 4 bạn 
học sinh chưa tập chung tham gia chiếm 9%. Dường như các em học sinh hứng thú 
hơn với kỹ thuật nhóm đôi và trò chơi theo nhóm nên ở 2 kỹ thuật này không có 
học sinh nào là không hứng thú cả. Vì vậy tôi sẽ tăng cường vận 2 kỹ thuật này vào 
giảng dạy môn Toán 10 trong thời gian tới. 
57% 
45% 
61% 
91% 
68% 
25% 
32% 
27% 
4.5% 
14% 
9% 
14% 12% 
4.5% 
9% 9% 9% 
0% 0% 
9% 
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Kỹ thuật mảnh ghép Kỹ thuật khăn trải 
bàn 
Kỹ thuật nhóm đôi Trò chơi theo nhóm Kỹ thuật lược đồ tư 
duy 
Biểu đồ khảo sát thái độ học sinh đối với các kỹ thuật dạy học 
Không hứng thú Ít hứng thú Có hứng thú Rất hứng thú 
42 
Phần III. KẾT LUẬN 
1. Tổng kết lại quá trình nghiên cứu 
Sáng kiến lồng ghép các hoạt động vào Chương I môn Toán lớp 10 có năm 
hoạt động chính, cụ thể gồm vận dụng kỹ thuật mảnh ghép giúp học sinh hiểu rõ 
khái niệm Mệnh đề và Mệnh đề chứa biến, vận dụng kỹ thuật khăn trải bàn giúp 
học sinh tìm hiểu kiến thức về các tập con thường dùng của R, tăng cường hoạt 
động thảo luận nhóm đôi trong phần hình thành kiến thức về mệnh đề và tập hợp, 
giao nhiệm vụ cho học sinh hoàn thành lược đồ tư duy tổng kết kiến thức sau khi 
học mệnh đề và tập hợp và cuối cùng là tổ chức các trò chơi theo nhóm để củng cố 
kiến thức mệnh đề - tập hợp và phát huy tính chủ động của học sinh. Mỗi hoạt 
động đều đã được thực hiện thành công và mang lại ý nghĩa to lớn đối với giáo 
viên và các em học sinh. Giáo viên đã biết cách thêm những hoạt động trải nghiệm 
sao cho hợp lý và phù hợp với nội dung bài học, từ đó khiến bài giảng trở nên sinh 
động, thu hút các em học sinh hơn. Ngoài ra, vì hiểu được tính cách, sự sáng tạo 
của học sinh mà các thầy cô trở nên yêu nghề hơn, tận tâm với việc giảng dạy và 
luôn cố gắng nghiên cứu, tìm tòi ra phương pháp dạy học hiệu quả. 
2. Ý nghĩa của đề tài 
Với đề tài: “Vận dụng kết hợp các kỹ thuật dạy nhóm và lược đồ tư duy vào 
giảng dạy “Chương I: Mệnh đề và Tập hợp” Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy 
môn Toán 10 sách Kết nối tri thức với cuộc sống” học sinh trở nên hào hứng, tiếp 
thu kiến thức nhanh chóng và ghi nhớ được lâu nhờ có những hoạt động được lồng 
ghép vào bài. Các em trở nên sáng tạo hơn trong từng lược đồ, tự tin hơn, có khả 
năng thuyết trình trước đám đông. Hiểu được tầm quan trọng của những kiến thức 
các em được học trong giờ học, các em sẽ hứng thú hơn với việc đi học và hiểu 
được ý nghĩa của việc học tập. 
Các hoạt động có thể áp dụng được với mọi bài trong chương trình Toán lớp 
10. Không chỉ thế, phương pháp giảng dạy này còn có thể được lồng ghép ở các 
môn học khác hoặc các cấp học khác. Tuy nhiên, đối với mỗi môn học hoặc với 
mỗi lứa tuổi học sinh, giáo viên cần có sự thay đổi, tùy chỉnh sao cho phù hợp với 
nội dung kiến thức và tâm sinh lý của các em học sinh. 
Để có thể kết hợp các kỹ thuật dạy học nhóm và lược đồ tư duy vào giảng 
dạy, giáo viên cần: 
- Phải nắm tình hình thực của lớp được phân công đảm nhận một cách cụ thể 
nhất và đề ra hướng giải quyết ngay từ đầu năm học. 
- Ngay từ những buổi học đầu tiên, giáo viên nên kết hợp một vài kỹ thuật để 
các em quen dần với phương pháp giảng dạy này. 
- Thân thiện và gần gũi với học sinh nhằm giúp các em mạnh dạn hơn. 
- Phải nắm được trình độ của từng học sinh trong lớp, để có hướng giảng dạy 
cụ thể cho từng đối tượng học sinh. 
- Đầu tư thật tốt cho việc soạn giảng, xây dựng hệ thống các kỹ thuật và lược 
đồ theo nhiều dạng, nhiều mức độ để cho mỗi cá nhân học sinh trong lớp đều được 
43 
thể hiện mình, qua đó tạo điều kiện giúp cho các em hiểu và thực hiện được bài 
làm của mình để các em không cảm thấy mình là người thừa hoặc chán nản vì 
không theo kịp bạn. 
- Thường xuyên đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực sao cho 
phù hợp với từng hoạt động, từng đối tượng học sinh để giúp học sinh hứng thú 
hơn trong học tập. 
- Giáo viên phải nắm vững nội dung chương trình. Nắm vững mục tiêu và 
chuẩn kiến thức của từng bài học để chọn lọc kiến thức cơ bản, kiến thức cần thiết 
cho mọi đối tượng học sinh đồng thời cần tích hợp, nâng cao hơn cho những học 
sinh khá giỏi. 
- Cần có sự hỗ trợ cũng như sự chỉ đạo kịp thời từ Ban giám hiệu về các điều 
kiện cũng như các hoạt động giảng dạy. 
3. Đề xuất và kiến nghị 
 Để nâng cao được chất lượng dạy và học trong nhà trường, tôi xin được có 
một số kiến nghị, đề xuất đối với nhà trường, giáo viên và phụ huynh học sinh như 
sau : 
 * Nhà trường 
Lựa chọn ra những sáng kiến kinh nghiệm đã được áp dụng thành công để các 
giáo viên có thể học hỏi, có thêm kinh nghiệm trong việc giảng dạy, qua đó nâng 
cao tay nghề và giúp các em có kết quả cao trong học tập. 
Tổ chức các buổi huấn luyện cho giáo viên trong trường, mỗi buổi cần phải có 
mục tiêu rõ ràng để hoàn thành. 
Tìm kiếm và lựa chọn những giáo viên giỏi, tài năng và có nhiều kinh nghiệm 
để họ soạn giáo án, những sáng kiến kinh nghiệm, từ đó chia sẻ nội dung, các 
phương pháp cho những người trong ngành để cùng phát triển vì tương lai của các 
em học sinh. 
Tạo điều kiện về cơ sở vật chất để giáo viên và học sinh có thể dạy và học bộ 
môn này một cách hiệu quả 
* Giáo viên 
Giáo viên cần phải sáng tạo, đầu tư nhiều chất xám vào việc soạn giáo án để 
có bài giảng thu hút được học sinh. Chăm chỉ, luôn tìm tòi, nghiên cứu và sáng tạo 
ra các phương pháp giảng dạy mới lạ và độc đáo và các hoạt động trải nghiệm giúp 
các em có thể phát huy hết khả năng học tập của mình. Bên cạnh đó, giáo viên 
cũng cần chia sẻ rộng rãi những sáng kiến kinh nghiệm của mình để các thầy cô 
trong trường, ngoài trường, trong toàn bộ ngành giáo dục cùng nhau phát triển. 
* Phụ huynh học sinh 
Các bậc phụ huynh tạo điều kiện để cho các em học sinh có thể đi học đầy đủ, 
chuẩn bị đủ dụng cụ học tập cần thiết và đốc thúc, khuyến khích các con dành thời 
gian ở nhà để tự học. 
44 
Song hành cùng với nhà trường trong việc dạy dỗ học sinh nhưng cũng không 
quá bắt ép các con học nhiều mà lập ra một thời gian biểu để các em học sinh có 
thể học tập, vui chơi, rèn luyện một cách đầy đủ. 
45 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. Chương trình giáo dục phổ thông môn Toán năm 2018. 
[2]. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2018 của Hội nghị Ban chấp hành 
Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 
[3]. Nguyễn Lăng Bình, Đỗ Hương Trà (2019), Dạy và học tích cực một số 
phương pháp và kĩ thuật dạy học, Nhà xuất bản Đại học sư phạm. 
[4]. Trang Web: 
[5]. SGK Toán 10. 
[6]. Sách bài tập Toán 10. 
[7]. Tài liệu từ internet. 
46 
PHỤ LỤC 
1. Phiếu khảo sát tính cấp thiết việc vận dụng kết hợp các kỹ thuật dạy 
học nhóm và lược đồ tư duy vào giảng dạy môn Toán lớp 10 
Câu hỏi: Thầy/Cô/Các em học sinh đánh giá như thế nào về mức độ cấp thiết của 
các kĩ thuật vận dụng kết hợp các kỹ thuật dạy học nhóm và lược đồ tư duy vào 
giảng dạy môn Toán lớp 10? (Thầy cô và học sinh đánh dấu vào ô tương ứng) 
Tên kỹ thuật 
Không 
Cấp thiết 
Ít cấp 
thiết 
Cấp 
thiết 
Rất cấp 
thiết 
Kỹ thuật mảnh ghép 
Kĩ thuật khăn trải bàn 
Kỹ thuật nhóm đôi 
Trò chơi theo nhóm 
Kỹ thuật lược đồ tư duy 
2. Phiếu khảo sát tính khả thi việc vận dụng kết hợp các kỹ thuật dạy học 
nhóm và lược đồ tư duy vào giảng dạy môn Toán lớp 10 
Câu hỏi: Thầy/Cô/Các em học sinh đánh giá như thế nào về mức độ khả thi của các 
kĩ thuật vận dụng kết hợp các kỹ thuật dạy học nhóm và lược đồ tư duy vào việc 
học môn toán như thế nào? (Thầy cô, các em học sinh đánh dấu vào ô tương ứng) 
Tên kỹ thuật Không 
Khả thi 
Ít khả 
thi 
Khả 
thi 
Rất khả thi 
Kỹ thuật mảnh ghép 
Kĩ thuật khăn trải bàn 
Kỹ thuật nhóm đôi 
Trò chơi theo nhóm 
Kỹ thuật lược đồ tư duy 
3. Đường link kết quả khảo sát tính cấp thiết và khả thi của các kỹ thuật dạy 
học nhóm và lược đồ tư duy vào giảng dạy môn Toán lớp 10: 
DpVEk7pEGTGY/edit?usp=sharing 
umRPhhoCwynY0/edit?usp=sharing