Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn Toán lớp 1 nhằm tạo hứng thú cho học sinh

Trong chương trình giáo dục phổ thông, môn Toán đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục đào tạo ra những con người phát triển toàn diện. Chương trình toán lớp 1 được coi là tiền đề, nền tảng góp phần thực hiện mục tiêu toán tiểu học. Đồng thời trang bị cho các em những kiến thức cơ bản của bậc học, nhằm góp phần bồi dưỡng phẩm chất, nhân cách toàn diện của con người. Cùng với môn Tiếng Việt, môn Toán góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu rất quan trọng của nhân cách con người Việt Nam.

Các kiến thức kĩ năng của môn Toán ở Tiểu học có nhiều ứng dụng trong đời sống, chúng rất cần thiết cho người lao động, rất cần thiết để học các môn học khác ở Tiểu học và học tập tiếp môn Toán ở trung học.

Môn Toán giúp học sinh nhận biết được các mối quan hệ về số lượng, về hình dạng, không gian của thế giới hiện thực, giúp học sinh có phương pháp nhận thức một số mặt của thế giới xung quanh và biết cách hoạt động có hiệu quả trong đời sống. Góp phần rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp luận, phương pháp giải quyết vấn đề, góp phần phát triển trí thông minh, cách suy nghĩ độc lập, linh hoạt sáng tạo. Đóng góp vào việc hình thành các phẩm chất cần thiết và quan trọng của người lao động, cần cù cẩn thận có ý chí vượt khó, làm việc có kế hoạch, nề nếp, tác phong khoa học.

docx 30 trang Hương Thủy 16/10/2025 150
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn Toán lớp 1 nhằm tạo hứng thú cho học sinh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn Toán lớp 1 nhằm tạo hứng thú cho học sinh

Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn Toán lớp 1 nhằm tạo hứng thú cho học sinh
hay quá chậm hoặc quá sống động ảnh hưởng đến sự tập trung vào bài học của học sinh. 
- Khi sử dụng phần mềm Violet cần chọn bài toán phù hợp với nội dung kiến thức của bài để học sinh chơi trò chơi. Không nên chọn bài quá khó, bởi vì phần trò chơi này học sinh làm bài tập trắc nghiệm trong thời gian ngắn. Đề bài nên thiết kế ở phần mềm Microsoft Office..., chọn màu cho phù hợp, chụp ảnh rồi mới đưa vào Violet. Bởi phần mềm Violet phông chữ nhỏ, chỉ có màu đen. Ngoài ra tôi đã sử dụng các trang sách giáo khoa điện tử bộ sách cánh diều: để đưa lên trực tuyến cho các em quan sát xem lật từng trang tạo cảm giác mới lạ, tăng hứng thú trong việc học cho các em. 
Biện pháp 2. Sử dụng các phần mềm hữu ích nhằm phục vụ cho công tác dạy học môn Toán lớp 1. 
 Để ứng dụng CNTT vào quá trình dạy học bản thân tôi đã tiếp xúc với khá nhiều phần mềm hay, với mục đích là lấy thông tin từ đó để đưa vào bải giảng. 
Để thực hiện được, tôi đã ứng dụng một số phần mềm sau:
+ Phần mềm Office ( như Powerpoint, Word, Excel)
+ Phần mềm E-Learning, Paint (dùng để chỉnh sửa hình ảnh, vẽ ...), 
Ngoài ra, tôi cũng thường vào trang thông tin điện tử, thư viện trực tuyến, Violet để tham khảo và có thể tự xây dựng được các bài giảng điện tử theo ý tưởng của mình một cách nhanh chóng. 
- Mạng Internet (google, youtube) là giao diện mạng toàn cầu rộng lớn, nơi chia sẽ các thông tin cần thiết, bổ ích. Do đó, tôi có thể lấy các video liên quan đến bài học, các phim tư liệu, âm thanh, hình ảnh, để xây dựng giáo án thêm phong phú hơn.
Quizizz: Đây là trò chơi trên web, học sinh không phải cài đặt gì chỉ cần ấn vào link điền tên mình là chơi được. Đặc biệt, việc soạn 1 trò chơi trên quizizz rất nhanh. Trong Quizizz có sẵn kho câu hỏi, bài tập tương tác mà giáo viên cả nước đã làm. Chúng ta chỉ cần gõ tên nội dung mình muốn rồi nhấn tìm kiếm sẽ hiển ra nhiều lựa chọn. Thầy cô thấy câu nào hợp với nội dung mình cần thì ấn nút “add” sẽ tự động đưa câu đó vào bài thầy cô thiết kế. Cứ nhặt như vậy chỉ vài phút là có một trò chơi rất hay, nhiều hình ảnh và thú vị. Khi chơi lại có nhạc, có thứ tự bảng điểm nên các con rất thích, rất thi đua. Khi thi xong, tôi chụp ảnh 3 bạn đứng nhất để nêu tên, tặng sao và đưa ảnh lên nhóm zalo lớp ngay.
 Dùng classskick để tạo bài tập tương tác. Tôi tạo 1 số bài tập như kéo thả, nối tranh với tiếng, từ, Nhúng link vào ô chát cho học sinh ấn vào là dẫn tới câu hỏi, bài tập tương tác.
 Dùng Azota để tạo và gửi bài tập cho học sinh làm bài tập. Tạo cơ hội cho các con được tiếp cận với công nghệ thông tin.
Ví dụ: Khi dạy bài Các số đến 10 
Để xây dựng bài giảng này, trước hết tôi sử dụng các phần mềm nêu trên. Ở phần dẫn dắt vào bài mới, tôi đã cho học sinh xem một đoạn video về bài dạy của cô thu được chiếu trên truyền hình qua kết nối với powerpoint để các em quan sát và rút ra bài học. 
 Ở hoạt động 1 : Phần bài tập 1 để tổ chức tốt hoạt động này tôi đã yêu cầu học sinh đọc câu hỏi: Trong bức tranh trên có mấy con ngựa? Mấy bông boa ? Mấy bạn?...
- Sau khi thảo luận xong, tôi sử dụng powerpoint, để soạn trò chơi học tâp, cụ thể ở đây là “Ô cửa bí mật” 
 Sau mỗi ô cửa sẽ là một nội dung câu hỏi. Nhiệm vụ của các nhóm là TLCH và mời nhóm bạn nhận xét, chia sẻ.
* Ví dụ : Câu 1: Bức tranh có mấy con ngựa? 2
 Câu 2: Bức tranh có mấy ngôi nhà? 1
Với mỗi câu hỏi về hạng và tổng tôi sẽ đưa vào 1 ô cửa để các em trả lời. 
Biện pháp 3. Sử dụng linh hoạt các PP và hình thức tổ chức dạy học theo định hướng hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh
Thông qua môn Toán, học sinh hình thành được tư duy toán, nhận biết các số,. Vì vậy, khi dạy học các tiết Toán, tôi luôn chú ý vừa ứng dụng CNTT kết hợp với Sử dụng linh hoạt các PP và hình thức tổ chức dạy học theo định hướng hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh
Ví dụ 1: Dạy bài Bài toán liên quan đến phép cộng, trừ 
- Ở phần khởi động để dẫn dắt vào bài mới tôi đã tải video bài hát: Ba ngọn nến lung linh cho các em thưởng thức. Sau khi các em nghe xong bài hát tôi hỏi các em
H: Ban đầu chỉ có ba, mẹ thì bao nhiêu người. Nếu có thêm em và các bạn nữa là bao nhiêu người? 
-Hay trên cây lúc đầu có 6 có chim, giờ thêm 4 con chim nữa bay tới thì có tất cả bao nhiêu con chim.
Biện pháp 4: Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh kết hợp ứng dụng CNTT trong quá trình trải nghiệm.
Dạy học trải nghiệm nhằm giúp học sinh kết hợp những kinh nghiệm, hiểu biết sẵn có vào bài học cũng như áp dụng, vận dụng những kiến thức có trong bài học trên lớp vào cuộc sống. Việc dạy học trải nghiệm giúp phát triển năng lực tư duy, sáng tạo, giải quyết vấn đề của học sinh, giúp các em có cách nhìn toàn diện hơn trước các hiện tượng, sự việc nảy sinh trong hoạt động, cuộc sống hàng ngày. 
* Ví dụ: Khi dạy bài phép cộng, phép trừ trong phạm vi 10
- Đầu tiên, tôi tổ chức cho học sinh trải nghiệm theo các nội dung bài học. 
Trong quá trình trải nghiệm, tôi gợi ý cho học sinh sử dụng các thiết bị để chụp ảnh, quay phim, ghi lại những gì em quan sát được.
- Sau khi trải nghiệm xong, tôi cho học sinh trình bày trước lớp bằng cách mô tả, giới thiệu hoặc vẽ lại những nội dung mà mình quan sát được. Và tôi đã sử dụng các thiết bị để chụp ảnh bài làm của học sinh cho các em xem.
 * Ví dụ: Khi dạy bài các số trong phạm vi 100.
Sau khi các em trình bày xong tôi sử dụng phần mềm Powerpoint để tạo trò chơi: Ô chữ kì diệu giúp các em biết thêm các số. 
- Ở phần củng cố tôi đã lên Youtube để tải video để cho học sinh xem nhằm mở rộng và khắc sâu nội dung bài học. 
 Biện pháp 5: Sử dụng các kênh bài tập áp dụng hướng dẫn giải bài tập cho học sinh 
Tôi đã sử dụng các kênh học liệu 
 Tôi hướng dẫn các em quan sát và đưa ra bài tập trực quan: 
Đưa ra trờ chơi về thời gian cho các em đóng vai và trả lời ngay trên lớp. 
Ví dụ một bạn đóng vai mẹ, và một bạn đóng vai con. Thời gian mẹ đi chợ là 9h sáng, sau 7 tiếng mẹ mới về vậy mẹ đi chợ mấy giờ về? .
Biện pháp 6: Tổ chức, vận dụng phù hợp các trò chơi học tập. 
Trò chơi học tập là trò chơi gắn liền với các hoạt động học tập và nội dung bài học giúp học sinh khai thác kinh nghiệm vốn có của bản thân để chơi và để học. Trong quá trình chơi trò chơi các em sẽ bộc lộ nhiều cảm xúc rất rõ ràng như: niềm vui khi thắng và buồn bã khi thua; vui mừng khi đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân cảm thấy có lỗi khi không làm tốt nhiệm vụ của mình. Vì tập thể mà cố gắng hết khả năng để mang lại chiến thắng cho tổ, nhóm của mình. Đây cũng chính là đặc tính thi đua rất cao của trò chơi học tập, tạo hứng thú học toán cho học sinh.
Trong quá trình dạy học, tôi dựa theo nội dung của từng bài, từng mạch kiến thức và điều kiện thời gian trong mỗi tiết học để thiết kế trò chơi sao cho phù hợp. Trò chơi học tập có thể tổ chức ở cả 4 bước lên lớp.
 Đối với mỗi trò chơi, tôi đều thiết kế chu đáo theo quy trình sau:
	Bước 1: Giới thiệu tên trò chơi, mục đích của trò chơi
	Bước 2: Hướng dẫn học sinh chơi trò chơi. 	Ở bước này giáo viên cần làm những việc sau:
	+ Chia đội chơi, quy định số thành viên mỗi đội chơi, cử trọng tài, thư kí,...
	+ Chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ để chơi ( giấy khổ to, thẻ từ, quân bài, cờ,...)
	+ Giới thiệu cách chơi: quy định thời gian chơi, những điều người chơi
không được làm, cách tính điểm,...
	+ Chơi thử ( nếu cần)
	Bước 3: Tổ chức cho học sinh chơi trò chơi
	Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả trò chơi 
	Để trò chơi mang lại hiệu quả cao thì khi thiết kế và tổ chức trò chơi trong giờ học cần lưu ý:
	- Lựa chọn trò chơi mang ý nghĩa giáo dục 
	- Thời gian chơi mỗi trò chơi từ 3 – 5 phút
	- Trong mỗi tiết học không nên lạm dụng tổ chức nhiều trò chơi
	- Hình thức trò chơi đa dạng, phong phú. Khi tổ chức trò chơi giáo viên có thể lồng ghép vào trò chơi các nhân vật hoạt hình, các câu chuyện cổ tích quen thuộc mà trẻ yêu thích để làm cho trò chơi thêm hấp dẫn.
	Ví dụ: Khi dạy bài Phép cộng trong phạm vi 6 (SGK Toán 1 – trang 40) tôi tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “ Giải cứu Bạch Tuyết” như sau:
	Tên trò chơi: Giải cứu Bạch Tuyết
*Mục đích
	- Rèn luyện kĩ năng thực hiện các phép tính cộng trong phạm vi 6.
	- Rèn kĩ năng phản xạ nhanh cho học sinh
*Chuẩn bị: Giáo viên thiết kế trò chơi trên powerPoint gồm 1 bức tranh có hình nàng Bạch Tuyết và 4 ô cửa bí mật. Các ô cửa có chứa đề bài như sau:
	- Ô cửa 1: 4 + 2 = ?
	- Ô cửa 2: 1 + 5 = ?
	- Ô cửa 3: 6 + 0
	- Ô cửa 4: 3 + 3
*Cách chơi
	- Trò chơi này, tôi tổ chức cho cả lớp cùng tham gia. Học sinh nào giơ tay nhanh sẽ được quyền trả lời.
	Ảnh trò chơi “ Giải cứu Bạch Tuyết”
 Ví dụ : Khi dạy bài So sánh các số trong phạm vi 100. Tôi tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “ Điều ước tặng cô” như sau:
	Tên trò chơi: Điều ước tặng cô
*Mục đích
	- Rèn luyện kĩ năng so sánh số trong phạm vi 100.
	- Rèn kĩ năng so sánh, phản xạ nhanh cho học sinh.
*Chuẩn bị: Giáo viên thiết kế trò chơi trên powerPoint gồm nhiều slide, mỗi slide là một phép tính. Các sile có chứa đề bài như sau:
	- Slide 1: 80....90
	- Slide 2: 37...27
	- Slide 3: 50...50,.....
*Cách chơi
-Trò chơi này, tôi tổ chức cho cả lớp cùng tham gia. HS sẽ chọn những phương án đúng và viết vào bảng con. HS rất hứng thú và sôi nổi, nhanh nhẹn.
 Với trò chơi này vừa giúp HS rèn luyện kĩ năng so sánh số, vừa giáo dục HS lòng biết ơn, yêu quý thầy cô giáo của mình. 

Ví dụ: Khi dạy bài Em vui học toán.( Tuần 18)
Tôi tổ chức cho HS Trò chơi Hứng táo. HS chọn quả trên cây ứng với kết quả đúng, nếu trả lời đúng quả táo sẽ rụng xuống giỏ xe. Với trò chơi này giúp HS vừa ôn lại kiến thức đã học vừa tạo hứn thú cho HS yêu thích môn học.
Ví dụ: Bài Luyện tập (SGK Toán 1- Trang 138. Sách cánh diều).Tôi tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “ Cô bé quàng khăn đỏ” như sau:
	Tên trò chơi: “ Cô bé quàng khăn đỏ”
*Mục đích
	- Củng cố và rèn luyện kĩ năng thực hiện các phép tính cộng trong phạm vi 100.(không nhớ).
	- Rèn kĩ năng tính nhẩm, phản xạ nhanh cho học sinh.
*Chuẩn bị: Giáo viên thiết kế trò chơi trên powerPoint gồm nhiều sile, mỗi sile là một phép tính. Các sile có chứa đề bài như sau:
	- Slide 1: 84 + 5
	- Slide 2: 54+ 4
	- Slide 3: 23 + 4
	- Slide 4: 31 + 8 
*Cách chơi
	- Trò chơi này, tôi tổ chức cho cả lớp cùng tham gia. HS sẽ chọn những phương án đúng. Học sinh nào giơ tay nhanh sẽ được quyền trả lời. 
 Ngoài ra tôi còn tổ chức nhiều trò chơi khác như: Câu cá cùng Đôrêmon(Mỗi con cá mang một phép tính cộng hoặc trừ, HS câu được con cá nào sẽ đọc kết quả của phép tính đó và đem được cá về nhà), Hái quả (cũng tương tự: Mỗi quả là một phép tính cộng hoặc trừ, điền số, so sánhHS trả lời đúng sẽ hái được quả đem vềTrong thời gian có hạn tôi chỉ xin trình bày một vài ví dụ.
 Với các trò chơi tôi có thể áp dụng phần khởi động hoặc phần củng cố của bài.
HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CỦA VIỆC ÁP DỤNG BIỆN PHÁP TRONG THỰC TẾ DẠY HỌC
Sau một thời gian ứng dụng công nghệ thông tin vào trong môn Toán, tôi thấy chất lượng tiết học ngày càng có hiệu quả hơn, giúp cho giáo viên không quá vất vả và tốn nhiều thời gian để chuẩn bị đồ dùng dạy học. 
Kết quả học tập của học sinh khảo sát sau khi ứng dụng CNTT của lớp tôi cuối HKI và giữa HK II năm học 2022-2023:
Tên lớp
Sĩ số
Rất thích
Thích
Bình thường
Không thích
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
1C
40
22
55,0
14
35,0
4
10,0
0
0

 Nhìn vào bảng số liệu và thực trạng học môn Toán của học sinh, tôi nghĩ mình đã tìm được hướng đi đúng, cách làm phù hợp để tạo hứng thú học cũng như góp phần nâng cao chất lượng dạy - học cho sinh.
 - Chất lượng học tập các môn Toán cuối học kì I và giữa HK II được nâng lên rõ rệt: Xếp loại T: 24 em, H: 15 em, C: 1 em 
 PHẦN KẾT LUẬN
1.Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ quá trình áp dụng các biện pháp. 
 Việc ứng dụng CNTT trong dạy học nói chung và dạy học môn Toán đem lại cho người dạy và người học nhiều hứng thú, và làm cho bài học trở nên sinh động, hấp dẫn hơn, từ đó tăng hiệu quả của việc dạy học. Vì thế, chúng ta phải làm như thế nào để việc ứng dụng CNTT trở thành việc làm thường xuyên, liên tục của GV và HS nhằm phát huy mặt tích cực, sáng tạo, linh hoạt, phù hợp để giảm thiểu mặt hạn chế của vấn đề là nhiệm vụ của mỗi giáo viên trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường nói riêng và của ngành giáo dục nói chung.
Qua thực tế giảng dạy, qua tìm hiểu, dự giờ, dạy thử nghiệm, tiến hành tìm hiểu nguyên nhân tôi thấy mình rút ra một số kinh nghiệm sau: 
Quan tâm nhiều hơn nữa đến động cơ, thái độ học tập của từng đối tượng học sinh. Không gây áp lực cho học sinh, thay vào đó là động viên, khuyến khích giúp đỡ để học sinh tự giác học tập. Bản thân mỗi GV phải tự thay đổi nhận thức, đổi mới, sáng tạo, tăng cường tự học, tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, đặc biệt là các PPDH, kỹ thuật dạy học mới, tìm tòi học hỏi về CNTT để tiết học luôn mới mẻ, hấp dẫn, sinh động với học sinh. 
	Để biện pháp đạt hiệu quả cao thì khi áp dụng đề tài nhất thiết phải đáp ứng được các điều kiện sau:
	+ Tìm hiểu và hiểu rõ nguyên nhân vì sao học sinh chưa hứng thú với việc học để đưa ra những giải pháp phù hợp với đối tượng học sinh lớp mình giảng dạy.
	+ Chuẩn bị kĩ bài trước khi đến lớp, nắm chắc kiến thức, kĩ năng của môn 
học và dự kiến được những tình huống sư phạm có thể xảy ra trong tiết học.
	+ GV phải nắm được xu hướng đổi mới của giáo dục để điều chỉnh giải pháp cho phù hợp.
	+ Khi vận dụng các giải pháp cần linh hoạt, vừa sức với học sinh.
	+ Động viên khen thưởng kịp thời để gây hứng thú học tập cho học sinh.
	2. Những kiến nghị, đề xuất để triển khai, ứng dụng các biện pháp vào thực tiễn.
- Đối với giáo viên: Không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn, tham gia dự giờ đồng nghiệp, các chuyên đề về Ứng dụng công nghệ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm dạy học, nâng cao trình độ quản lí và giáo dục học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.
- Phụ huynh học sinh thường xuyên liên hệ với giáo viên chủ nhiệm để nắm bắt tình hình học tập và các biểu hiện của các em, nhắc nhở, giúp đỡ các em hoàn thành nhiệm vụ học tập. Luôn động viên, khích lệ các em phấn đấu để trở thành con ngoan trò giỏi. Ngoài ra cha mẹ phải là những người mẫu mực, sống có trách nhiệm và làm gương cho các em noi theo. 
- Ban giám hiệu nhà trường: mở các chuyên đề về Ứng dụng công nghệ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm dạy học hiệu quả để tất cả giáo viên trong trường có thể học hỏi lẫn nhau, nâng cao trình độ quản lí và giáo dục học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.
Khuyến khích giáo viên đầu tư, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm qua các buổi dự giờ thăm lớp của đồng nghiệp. Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ chức cho giáo viên đi học tập kinh nghiệm ở trường bạn.
Trên đây là biện pháp mà bản thân tôi đã thực hiện và ứng dụng trong môn Toán cho học sinh. Tôi rất mong được sự giúp đỡ, góp ý của các cấp quản lí, các anh chị em đồng nghiệp để bản thân tôi có những biện pháp phù hợp hơn trong công tác giảng dạy của mình.
 Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
	Tiên Phong, ngày 28 tháng 3 năm 2023
 
TÁC GIẢ 
(Ký, ghi rõ họ tên)
 Nguyễn Thị Thảo

File đính kèm:

  • docxsang_kien_kinh_nghiem_ung_dung_cong_nghe_thong_tin_trong_day.docx