Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới giờ luyện tập, ôn tập trong dạy học môn Toán lớp 6

e rồi trả lời thì quay lưng lại màn hình.
- Trên màn hình sẽ hiện ra 10 khái niệm, hai bạn có 15 giây chuẩn bị và 1 phút để cùng hỏi và trả lời.
- Bạn thứ nhất sẽ diễn tả khái niệm, bạn thứ hai sẽ trả lời khái niệm. Không trả lời được câu nào có thể bỏ qua.
- Mỗi câu trả lời đúng đáp án được 10 điểm.
* Nội dung:
ĐỘI PYTAGO
ĐỘI GAUSS
1/ Tam giác đều.
1/ Hình lục giác đều
2/ Đường chéo
2/ Trục đối xứng
3/ Số đối
3/ Hình thang cân
4/ Hình thoi
4/ Hình vuông
5/ Luỹ thừa bậc n của a 
5/ Tâm đối xứng
6/ Ước
6/ Bội
7/ Số nguyên tố
7/ Hợp số
8/ Ước chung lớn nhất
8/ Bội chung nhỏ nhất
9/ Hai số nguyên tố cùng nhau
9/ Số nguyên âm
10/ Tập hợp N.
10/ Tập hợp Z

PHẦN 6: NHÀ TOÁN HỌC THÔNG THÁI
* Mục đích:
- Phát triển tư duy năng động, sáng tạo cho học sinh.
- Học sinh được rèn kỹ năng thực hành thuần thục, chính xác.
- Giáo dục ý thức áp dụng kiến thức toán học vào thực tiễn, học đi đôi với hành.
* Hình thức: 
- Chiếu Clíp tình huống rồi cho học sinh giải quyết.
- Thời gian dành cho mỗi đội là 5 phút. 
- Sau thời gian trên, các đội trình bày cách làm, nếu sai hoặc không trình bày được sẽ dành câu trả lời cho khán giả.
- Ban giám khảo nhận xét, đánh giá, cho điểm. Nếu trả lời đúng được 50 điểm.
- Nếu cần sự trợ giúp của ban cố vấn sẽ bị trừ 20 điểm.
* Nội dung:
TÌNH HUỐNG 1
TÌNH HUỐNG 2
Có 600g gạo, một cân hai đĩa và một quả cân có khối lượng 100g. Hỏi cần lấy 350g gạo thì phải cân thế nào để số lần cân là ít nhất.
Bạn Lan có hai chiếc bình, một chiếc có thể tích 7 lít và một chiếc có thể tích 5 lít. Bạn Lan muốn đong 3 lít nước thì phải làm như thế nào nhỉ?
Trả lời: 
- Để lấy được 350g gạo từ 600g gạo trên ta làm như sau:
- Để một quả cân 100g lên một đĩa cân.
- San gạo lên hai đĩa cân sao cho cân thăng bằng, lúc này tổng khối lượng trên hai đĩa cân là: 100 + 600 = 700 (g)
- Như vậy, khối lượng ở một đĩa cân là:
700 : 2 = 350 (g)
- Vậy lượng gạo bên không có quả cân là 350 g gạo cần lấy
Trả lời: 
- Để đong 3 lít nước, bạn làm như sau:
- Bạn đổ đầy nước vào can 5 lít, rồi đổ hết sang can 7 lít.Lúc này trong can 7 lít còn đựng được 2 lít nữa.
- Bạn lại đong đầy can 5 lít lần thứ hai, rồi lại đổ tiếp sạng can 7 lít. Lúc này can 7 lít đầy thì trong can 5 lít còn lại 3 lít nước.
TÌNH HUỐNG 3
TÌNH HUỐNG 4
Mai Hoa và Mai Linh được bà ngoại cho một túi kẹo, về đến nhà hai chị em cùng chia cho mọi người nhưng việc chia kẹo lại gặp rất nhiều khó khăn:
- Nếu chia số kẹo thành 2 phần thì thừa 1 chiếc.
- Nếu chia số kẹo thành 3 phần thì thừa 2 chiếc.
- Nếu chia số kẹo thành 4 phần thì thừa 3 chiếc.
- Nếu chia số kẹo thành 5 phần thì thừa 4 chiếc.
 Hỏi túi kẹo mà bà ngoại cho hai chị em gồm bao nhiêu chiếc? Biết rằng số kẹo có trong túi không quá 80 chiếc.
Nhà Lam có một vườn cam, đến vụ thu hoạch, Lam cùng gia đình hái cho vào 3 chiếc giỏ. Giỏ thứ nhất và giỏ thứ hai đựng được tất cả 63 quả. Giỏ thứ hai và giỏ thứ ba đựng được tất cả 76 quả. Giỏ thứ nhất và giỏ thứ ba đựng được tất cả 69 quả. Hỏi từng giỏ chứa bao nhiêu quả cam?
Trả lời: 
- Gọi tổng số kẹo là x (x Î N*)
=> x + 1 Î BC(2;3;4;5)
+ BC(2;3;4;5) = {0; 60; 120; 180; }
+ Vì số kẹo trong túi không quá 80 chiếc nên số kẹo trong túi là : 60 – 1 = 59 (chiếc)
Trả lời: 
- Tổng số cam cả ba giỏ đựng được là:
(63 + 76 + 69) : 2 = 104 (quả)
- Giỏ thứ nhất đựng được số cam là:
104 – 76 = 28 (quả)
- Giỏ thứ hai đựng được số cam là:
63 – 28 = 35 (quả)
- Giỏ thứ ba đựng được số cam là:
69 – 28 = 41 (quả)

PHẦN 7: HÙNG BIỆN
* Mục đích: 
- Học sinh thảo luận nhóm, vận dụng thực tế để rút ra được những kinh nghiệm quý báu cho mọi người để cùng nhau học tốt môn Toán.
- Rèn kỹ năng thuyết trình và bản lĩnh trước đám đông.
* Nội dung: Nêu các phương pháp để học tập tốt môn Toán.
* Hình thức: Các đội có 5 phút để chuẩn bị câu trả lời trên bảng phụ. Đại diện nhóm trình bày câu trả lời.
* Mỗi ý đúng được 5 điểm.
* Ban giám khảo nhận xét, cho điểm.
* Điểm tối đa cho phần thi này là 50 điểm.
* KẾT THÚC:
- Giáo viên góp ý, nhận xét, đánh giá giờ học.
- Công bố kết quả và trao thưởng.
- Giáo viên động viên học sinh tiếp tục sưu tầm các tài liệu hữu ích để tổ chức các giờ tự chọn Toán học cho những lần sau.
NỘI DUNG CÁC SLIDE TRÌNH CHIẾU
1.3. Phân tích hiệu quả:
 Phân tích cách làm cũ: Giữa HKI, tôi chưa ứng dụng CNTT để tổ chức trò chơi ôn tập kiến thức cho học sinh mà vẫn áp dụng phương pháp ôn tập truyền thống. Giáo viên giao câu hỏi và bài tập, học sinh làm đề cương ôn tập rồi đến lớp cô gọi từng em lên trả lời hoặc chữa bài. Tôi tự nhận thấy cách đó làm cho tiết học hơi đơn điệu, nhàm chán, một số học sinh làm bài qua loa, chiếu lệ. Kết quả bài kiểm tra giữa HKI chưa thật sự làm tôi thấy hài lòng.
LỚP
SS
0 - 2,5
3 - 4,5
5 - 6,5
7 - 8,5
9 – 10
TRÊN TB
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
6A5
48
1
2
2
4
12
25
19
40
14
29
45
94
 Phân tích cách làm mới: Để thay đổi hình thức học tập, cuối học kỳ I tôi đã mạnh dạn thiết kế và tổ chức giờ ôn tập dưới dạng HỘI VUI HỌC TOÁN. Tất cả học sinh đều được tham gia vào quá trình chuẩn bị, luyện tập và tham gia trực tiếp vào các vòng chơi. Một giờ ôn tập Toán được tổ chức dưới dạng trò chơi đã đem lại hiệu quả và thành công hơn cả mong đợi. Học sinh bị cuốn hút vào các vòng thi đầy hấp dẫn, qua đó các con được ôn tập kiến thức cũ và khám phá thêm những kiến thức mới để hoàn thiện tri thức cho bản thân. Trò chơi Toán học đã phát huy tối đa các năng lực người học: năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ Toán học, năng lực giải quyết các vấn đề Toán học, năng lực tư duy cho học sinh  Đây là mục đích hướng tới để đào tạo các thế hệ học trò trong thời đại mới: thông minh, năng động, tự tin lĩnh hội tri thức và sẵn sàng giải quyết những vấn đề gặp phải trong cuộc sống. 
Kết quả bài kiểm tra cuối HKI của môn Toán đạt kết quả tiến bộ hơn rất nhiều so với bài kiểm tra giữa học kỳ I:
LỚP
SS
0 - 2,5
3 - 4,5
5 - 6,5
7 - 8,5
9 – 10
TRÊN TB
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
6A5
48
0
0
0
0
6
12.5
18
37.5
24
50
48
100
	Tính ứng dụng: Với những hiệu quả mang lại, cách thức tổ chức một giờ ôn tập dưới dạng trò chơi học tập này không chỉ được áp dụng một cách rộng rãi trong khối 6 của trường tôi mà còn có thể áp dụng được ở các trường THCS khác nữa.
2. Ứng dụng CNTT để tổ chức trò chơi ĐƯỜNG LÊN ĐỈNH OLYMPIA thông qua giờ học luyện tập Toán:
* Bước 1: Xác định mục đích của trò chơi:
- Tạo ra sân chơi HỌC MÀ VUI – VUI MÀ HỌC để cuốn hút học sinh tích cực tham gia vào quá trình học tập.
- Thông qua trò chơi, học sinh được tiếp thu một lượng kiến thức phù hợp hoặc được rèn kỹ năng làm bài tập một cách nhẹ nhàng, tự nhiên.
* Bước 2: Tạo giao diện gồm 4 vòng thi với các hiệu ứng, âm thanh mô phỏng trò chơi ĐƯỜNG LÊN ĐỈNH OLYMPIA
* Bước 3: Soạn nội dung gồm các bài tập ứng với 4 vòng thi
Vòng 1: Khởi động 
Lựa chọn bài tập trắc nghiệm để trả lời nhanh
Vòng 2: Vượt chướng ngại vật
Lựa chọn 4 câu thực hiện phép tính (tính hợp lý nếu có thể)
Vòng 3: Tăng tốc
Lựa chọn bài tập xét dấu của một tích
Vòng 4: Về đích
Lựa chọn bài toán thực tế
* Bước 4: Tổ chức giờ học Toán thông qua trò chơi ĐƯỜNG LÊN ĐỈNH OLYMPIA
NỘI DUNG CÁC SLIDE TRÌNH CHIẾU
SLIDE 1

SLIDE 2

SLIDE 3

SLIDE 4

SLIDE 5

SLIDE 6

SLIDE 7

SLIDE 8

SLIDE 9

SLIDE 10

SLIDE 11

SLIDE 12

SLIDE 13

SLIDE 14

SLIDE 15

SLIDE 16

1.3. Phân tích hiệu quả:
 Phân tích cách làm cũ: Ở các năm học trước, tôi chưa ứng dụng CNTT để tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập mà vẫn áp dụng phương pháp truyền thống là gọi học sinh lần lượt lên chữa bài. Tôi tự nhận thấy tiết học đó đi theo lối mòn và học sinh không mấy hào hứng, lượng bài tập giải quyết được ở mức vừa phải. 
Kết quả bài kiểm tra 10 phút chỉ đạt được ở mức khá khiêm tốn như bảng sau:
LỚP
SS
0 - 2,5
3 - 4,5
5 - 6,5
7 - 8,5
9 – 10
TRÊN TB
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
6A5
48
0
0
2
4
10
21
23
48
13
27
46
96
 Phân tích cách làm mới: Để thay đổi hình thức học tập, năm học này tôi đã thử nghiệm thiết kế và tổ chức một giờ luyện tập dưới dạng TRÒ CHƠI ĐƯỜNG LÊN ĐỈNH OLYMPIA. Tôi nhận thấy khi thay đổi hình thức học tập, học sinh hào hứng, sôi nổi hơn hẳn. Giờ học đã phát huy được các năng lực của người học. Thông qua các vòng chơi, các con được rèn luyện và phát huy năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ Toán học. Với lượng bài tập đưa ra khá đa dạng và phong phú, các con đã giải quyết được triệt để, phát huy được năng lực giải quyết các vấn đề Toán học, năng lực tư duy logic. 
Kết quả bài kiểm tra 10 phút cuối giờ đạt kết quả cao hơn hẳn so với năm học trước trong khi sức học của hai khóa khá tương đồng nhau:
LỚP
SS
0 - 2,5
3 - 4,5
5 - 6,5
7 - 8,5
9 – 10
TRÊN TB
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
6A5
48
0
0
0
0
5
10
17
35
26
54
48
100
	Tính ứng dụng: Với những hiệu quả mang lại, cách thức tổ chức một giờ luyện tập dưới dạng trò chơi học tập này không chỉ được áp dụng một cách rộng rãi trong khối 6 của trường tôi mà còn có thể áp dụng được ở tất cả các trường THCS khác.
III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN:
Tổ chức trò chơi có ứng dụng CNTT làm cho các giờ học trở nên sinh động hơn, gây được hứng thú, hấp dẫn nên dễ dàng lôi cuốn học sinh tham gia học tập tích cực. Qua các trò chơi, những kiến thức Toán học được tiếp thu hoặc ôn tập lại một cách nhẹ nhàng, tăng niềm say mê yêu thích môn Toán cho các em. 
Kết quả xếp loại môn Toán cuối học kỳ I có sự tiến bộ rõ rệt:
LỚP
SS
CHƯA ĐẠT
ĐẠT
KHÁ
GIỎI
TRÊN TB
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
6A5
48
0
0
6
12.5
22
46
20
41.5
48
100

Trong kỳ thi OLYMPIC TOÁN QUỐC TẾ IMEC và TOÁN QUỐC TẾ PIMSO, tập thể lớp 6A5 đã đạt kết quả rất cao và đáng được tuyên dương:
TT
HỌ TÊN
GIẢI QUỐC GIA
GIẢI QUỐC TẾ
1
BÙI AN BÌNH
HUY CHƯƠNG BẠC
HUY CHƯƠNG BẠC
2
VŨ MINH HOÀNG
HUY CHƯƠNG ĐỒNG
HUY CHƯƠNG ĐỒNG
3
LÊ THÙY DƯƠNG
HUY CHƯƠNG ĐỒNG
HUY CHƯƠNG ĐỒNG
4
NGÔ HƯƠNG GIANG
HUY CHƯƠNG VÀNG

5
NGUYỄN PHƯƠNG LINH
HUY CHƯƠNG BẠC

6
LÊ THÙY DƯƠNG
HUY CHƯƠNG ĐỒNG

7
ĐỖ QUỲNH CHI
HUY CHƯƠNG ĐỒNG


Qua việc thăm dò ý kiến của các con sau một học kỳ áp dụng sáng kiến này, tôi thu được kết quả như sau:
PHIẾU THĂM DÒ Ý KIẾN
 1. Em có cảm thấy thích thú khi được tham gia các trò chơi môn Toán không?
A. Rất thích	B. Bình thường	C. Không thích
 2. Em có thích thường xuyên được tham gia các trò chơi môn Toán có ứng dụng CNTT không?
A. Rất thích	B. Bình thường	C. Không thích
 3. Tham gia các trò chơi môn Toán có ứng dụng CNTT, em cảm thấy thế nào?
A. Trò chơi rất vui và em nhớ bài hơn
B. Giờ học vui hơn
C. Bình thường
 4. Em có thích tham gia hình thức trò chơi trong các môn học khác không?
A. Rất thích	B. Bình thường	C. Không thích
Tôi đã phát phiếu thăm dò ý kiến cho học sinh lớp 6A5 và thu được kết quả như bảng thống kê dưới đây:
CÂU
CHỌN A
CHỌN B
CHỌN C
1
2
44
2
2
4
41
3
3
3
43
2
4
5
42
1
TỔNG
14
170
8

* Sau khi thực hiện sáng kiến:
CÂU
CHỌN A
CHỌN B
CHỌN C
1
44
2
2
2
42
5
1
3
46
2
0
4
46
2
0
TỔNG
178
11
3

Nhìn vào bảng kết quả điều tra này, rõ ràng chúng ta thấy niềm yêu thích của học sinh với môn Toán gia tăng đáng kể. Trước đây, một số bạn còn khá thờ ơ với các giờ HỘI VUI HỌC TOÁN hoặc các giờ ôn tập, luyện tập theo phương pháp truyền thống thì giờ đây các con đã có hứng thú nhiều hơn. Vẫn những kiến thức và kỹ năng đó nhưng học sinh được tham gia dưới dạng trò chơi nên tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn và củng cố kiến thức sâu sắc hơn. 
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN:
1. Ý nghĩa:
Qua việc ứng dụng Công nghệ thông tin để tổ chức các trò chơi nhằm phát triển năng lực học sinh trong giờ học Toán 6, tôi có một số nhận xét như sau:
Các giờ học Toán có ứng dụng CNTT qua các trò chơi đã kích thích trí tò mò, tưởng tượng, sự ham hiểu biết của các em. Một số học sinh chưa có hứng thú với môn Toán dần trở nên không còn “sợ” và “ngại” học toán nữa. Niềm yêu thích môn Toán của học trò được tăng lên đáng kể.
Giờ dạy đã phát huy được tính tích cực chủ động của học sinh, cuốn hút học sinh tham gia vào các hoạt động một cách nhẹ nhàng, hứng thú. Đồng thời, giáo viên truyền thụ được nhiều kiến thức hơn, học sinh lĩnh hội một cách tự nhiên và nắm vững lượng kiến thức đó một cách sâu sắc.
2. Phạm vi áp dụng:
	Sáng kiến kinh nghiệm này không chỉ được ứng dụng rộng rãi tại lớp 6 của trường mà còn có thể áp dụng vào các khối lớp 7, 8, 9 hoặc các bộ môn học khác, thậm chí cả các trường học khác trong cùng cấp THCS.
3. Bài học kinh nghiệm:
Việc ứng dụng CNTT và các thiết bị hiện đại vào giảng dạy đã giúp bộ môn Toán học “khô cứng” trở nên gần gũi hơn với đời sống hiện đại. Những trò chơi với rất nhiều hình ảnh, âm thanh minh họa đẹp mắt, sinh động đó kích thích sự hứng thú, say mê học tập. Cùng một thời lượng như nhau nhưng số lượng kiến thức và kỹ năng các em thu nhận lại được nhiều hơn, cụ thể, sinh động, sâu sắc và chắc chắn hơn. Số lượng câu hỏi, bài tập mà các em được rèn luyện cũng nhiều hơn, thành thục hơn. Hầu như tất cả các giờ học có tổ chức trò chơi đều được các em thích thú và tìm thấy niềm vui trong học tập. Điều đó lại có tác động tích cực trở lại đối với tôi, khiến mình tìm thấy niềm vui trong nghề nghiệp và càng có niềm say mê học hỏi để cập nhật những kiến thức mới về Công nghệ thông tin.
Để phát huy được thế mạnh của Công nghệ thông tin và các thiết bị dạy học hiện đại, người thầy đóng vai trò rất quan trọng trong việc thiết kế, tổ chức để tránh phô trương khả năng kỹ thuật mà dẫn đến không đạt mục đích sư phạm. 
Ngoài ra, phương tiện kỹ thuật chỉ đóng vai trò hỗ trợ, giáo viên cần kết hợp nhiều phương pháp giảng dạy để tăng hiệu quả giờ học cũng như kích thích hứng thú học tập, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Tôi tin rằng phương pháp dạy học được đổi mới như trên sẽ giúp các em đạt kết quả cao hơn trong học tập.
II. KHUYẾN NGHỊ: 
Để chủ trương ứng dụng CNTT hỗ trợ giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng dạy học được triển khai rộng rãi và có hiệu quả, tôi xin có một số khuyến nghị sau:
- Giáo viên cần thiết kế, tổ chức trò chơi cho phù hợp với lứa tuổi học sinh cấp THCS và luôn cập nhật các trò chơi mới và thay đổi hình thức để không gây nhàm chán cho học sinh.
- Tổ chức các lớp học bồi dưỡng về CNTT định kỳ để giáo viên được trang bị và cập nhật những kiến thức, kỹ năng mới nhất về CNTT nhằm áp dụng hiệu quả trong giảng dạy để phát huy tối đa năng lực của học sinh. 
- Từng tổ bộ môn cần xây dựng bộ bài giảng có ứng dụng CNTT để lồng ghép các trò chơi trong các giờ học.
- Khuyến khích, động viên giáo viên trao đổi sáng kiến kinh nghiệm để nâng cao chất lượng dạy và học.
Trên đây là một số suy nghĩ tìm tòi của tôi trong quá trình thử nghiệm ứng dụng Công nghệ thông tin để tổ chức trò chơi nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Toán lớp 6. Do kinh nghiệm còn hạn chế nên vấn đề tôi trình bày không tránh khỏi thiếu sót. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ các thầy cô, các bạn đồng nghiệp để tôi rút kinh nghiệm và vận dụng vào giảng dạy ngày càng tốt hơn.
Nhân đây, xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu và các đồng nghiệp đã tạo điều kiện và tận tình giúp đỡ tôi hoàn thành nhiệm vụ.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm do mình tự viết, không sao chép của người khác.
 Tác giả
Phạm Thu Trang