Sáng kiến kinh nghiệm Toán học với Origami – phát triển tính thẩm mỹ và nuôi dưỡng lòng nhân ái cho học sinh THPT

  1. Lý do chọn đề tài

Khi nhắc đến toán học chúng ta thường hình dung đến sự khô cứng của những con số, những cấu trúc trừu tượng của hình học. Nhiều học sinh tự đặt câu hỏi: “ học toán để làm gì?” các em chưa tìmthấy được hứng thú khitiếp cận với nó. Đặc biệt khi dạy đến phần phép biến hình và phần hình học không gian có rất nhiều em khó hình dung và tưởng tưởng ra. Để giúp các em thấy được ứng dụng toán học ngày xung quanh cuộc sống, thấy được vẻ đẹp tiềm ẩn của toán học hay ngay trong những nếp gấp ngôi sao, những con hạc giấy hàng ngày các em gấp tặng cho nhau cũng chính là việc các em sử dụng đến các phép biến hình.

Quan sát các em trong lớp học chúng tôi nhận thấy các em rất hứng thú với việc gấp giấy. Vậy nên, chúng tôi đã lấy cái hứng thú này để đưa kiến thức vào cho các em một cáchcó chủ đích bằng cách kết hợpvới nghệ thuật gấpgiấy Origami.

Sử dụng nghệ thuật gấp giấy Origami vào trong tiết hình học giúp các em thấy rõ được trực quan các phép biến hình và các mô hình không gian. Bên cạnh đó các em hoạt động thường xuyên các ngón tay chính là làm tăng khả năng làm việc của trí não, kích thích việc ghi nhớ. Các sản phẩn tạo thành được phối kết hợp thành những câu chuyện giúp em phát triển tính thẩm mỹ, trí tưởng tưởng, sáng tạo đồng thời định hướng hình thành nhân cách đẹp cho các em.

docx 61 trang Hương Thủy 07/10/2025 140
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Toán học với Origami – phát triển tính thẩm mỹ và nuôi dưỡng lòng nhân ái cho học sinh THPT", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Toán học với Origami – phát triển tính thẩm mỹ và nuôi dưỡng lòng nhân ái cho học sinh THPT

Sáng kiến kinh nghiệm Toán học với Origami – phát triển tính thẩm mỹ và nuôi dưỡng lòng nhân ái cho học sinh THPT
hơi viết các từ yêu thương tặng mẹ ( 3-5p).
Tổ chức cho HS chuẩn bị và trưng bày sản phẩm cùng lúc. Khi các nhóm sẵn sàng, GV yêu cầu các nhóm cùng đồng thời trưng bày hộp quà mô hình đa diện Yêu cầu HS của từng nhóm trình bày, phân tích từng hoạt động, giá thành và kiểu dáng của hộp quà mô hình đa diện đều.
GV và hội đồng GV tham gia sẽ bình chọn kiểu dáng thiết kế. Song song với quá trình trên là theo dõi thiết kế khoa học, sự bền vững.
Giáo viên nhận xét và công bố kết quả chấm sản phẩm theo tiêu chí của phiếu đánh giá số.
GV đặt câu hỏi cho bài báo cáo để làm rõ cơ chế hoạt động của hộp quà mô hình đa diện đều, giải thích các hiện tượng xảy ra khi thiết kế, khắc sâu kiến thức mới của chủ đề và các kiến thức liên quan.
Khuyến khích các nhóm nêu câu hỏi cho nhóm khác.
GV tổng kết chung về hoạt động của các nhóm; Hướng dẫn các nhóm cập nhật điểm học tập cảu nhóm. GV các thể nêu câu hỏi lấy thông tin phản hồi;
+ Các em đã học được những kiến thức và kỹ năng nào trong quá trình triển khai dự án này?
+ Điều gì làm em ấn tượng nhất, nhớ nhất khi triển khai dự án này? Cho hs nói những lời yêu thương dành cho mẹ, cho cô
Hoạt động khám phá: Chia nhóm tìm hiểu các đồ dùng thực tế, công trình kiến trúc vật liệu, sơ đồ tư duy, báo cáo.
Chuẩn bị các loại nguyên liệu để hs phân tích lựa chọn phù hợp. Bảng tiêu chí rõ ràng về chấm điểm chi tiết hơn.
Khi dạy lưu ý tiêu chí vệ sinh
Giáo viên chiếu một số mô hình tham khả Origami và những chiếc đèn lồng:
Origami và hộp quà
Ghi lại góp ý, nhận xét của các nhóm và giáo viên về sản phẩm của nhóm khi báo cáo.
Đưa ra các điều chỉnh cần thiết để hoàn thiện sản phẩm.
SẢN PHẨM VÀ HÌNH ẢNH MINH HỌA HOẠT ĐỘNG CỦA NHÓM
xuất.
Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp được đề
Mục đích khảo sát.
Đánh giá mức độ cấp thiết của các giải pháp trong đề tài “Toán học
với Origami - phát triển tính thẩm mỹ và nuôi dưỡng lòng nhân ái cho học sinh THPT.”
Xác định tính khả thi của việc sử dụng bộ giải pháp của đề tài “Toán học với Origami - phát triển tính thẩm mỹ và nuôi dưỡng lòng nhân ái cho học sinh THPT.”
Nội dung và phương pháp khảo sát khảo sát.
Nội dung khảo sát: Sau khi khảo sát thăm dò một số giáo viên tại Trường THPT Hoàng Mai, THPT Hoàng Mai 2 và một số giáo viên các Trường THPT trong huyện Quỳnh Lưu về thực trạng dạy học ứng dụng nghệ thuật gấp giấy Origami trong Toán học đang thực hiện trong năm học 2022-2023, chúng tôi tiếp tục thực hiện quá trình nghiên cứu và thực nghiệm đề tài. Sau khi hoàn thành xong, chúng tôi tiếp tục khảo sát lại các giáo viên đó với hai nội dung chính như sau:
Nội dung 1: Các giải pháp được đề xuất trong đề tài “Toán học với Origami
- phát triển tính thẩm mỹ và nuôi dưỡng lòng nhân ái cho học sinh THPT.” có mức độ cấp thiết như thế nào đối với việc dạy học phát triển Năng lực và phẩm chất cho học sinh
Nội dung 2: Các giải pháp được đề xuất trong đề tài có mức độ khả thi như thế nào đối với việc dạy học các bài toán thực tế trong chương trình Toán 10, bộ
SGK KNTT?
Phương pháp khảo sát và thang đánh giá.
Phương pháp sử dụng để tiến hành khảo sát là trao đổi bằng hỏi thông qua phiếu khảo sát. Được tiến hành trên google.com/forms bằng cách tạo các biểu mẫu khảo sát. Cụ thể như sau:
Bước 1. Tạo biểu mẫu khảo sát trên google.com/forms Các câu hỏi được trả lời theo 04 mức (tương ứng với số điểm từ 1 đến 4)
+) Rất cấp thiết; Cấp thiết; Ít cấp thiết; Không cấp thiết.
+) Rất khả thi; Khả thi; Ít khả thi; Không khả thi
Bước 2. Gửi link khảo sát cho đối tượng cần khảo sát ( Giáo viên Toán học và học sinh khối 11,12 có học môn Toán học).
Link khảo sát:
Bước 3. Tổng hợp kết quả.
Chúng tôi tiến hành liên kết biểu mẫu khảo sát với 01 trang tính sau đó sử dụng phần mềm Excel để tổng hợp các câu trả lời.
Đối tượng khảo sát.
Đối tượng khảo sát là giáo viên đang giảng dạy bộ môn Toán trên địa bàn cụm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai, với số lượng giáo viên tham gia khảo sát gồm 55 người và 238 học sinh khối 11, 12 trường THPT Hoàng Mai.
Bảng tổng hợp đối tượng khảo sát
TT
Đối tượng
Số lượng
1
Giáo viên Toán
55
2
Học sinh
248

Tổng
293
Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp
3.4.1: Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất
Đánh giá: Tổng hợp kết quả
Bảng tổng hợp
TT

Các giải pháp
Số lượng

Tổng điểm

Điểm trung bình
Không cấp
thiết
Ít cấp
thiết
Cấp thiết
Rất cấp
thiết

1
Giải pháp 1: Tạo hứng thú cho học sinh với nghệ thuật gấp giấy Origami.

13

26

147

108

938

3.2014

2
Giải pháp 2: Trực quan hóa các phép biến hình thông qua nghệ thuật gấp giấy
Origami

10

40

159

84

903

3.0819

3
Giải pháp 3: Sử dụng gấp giấy Origami tạo các mô hình không gian trong dạy
và học hình học 11 và 12.

10

28

150

106

940

3.2082

4
Giải pháp 4: Xây dựng các chủ đề phát triển nhân cách cho học sinh thông qua nghệ
thuật gấp giấy Origami.

15

33

143

102

918

3.1331
Chúng tôi thầy rằng các giải pháp đưa ra được đánh giá ở mức độ cấp thiết đến rất cấp thiết
Kết quả
TT
Các giải pháp
Các thông số
𝐗̅
Mức độ
1
Giải pháp 1: Tạo hứng thú cho học sinh với nghệ thuật gấp giấy Origami.

3.2014
Giữa cấp thiết và rất cấp thiết
2
Giải pháp 2: Trực quan hóa các phép biến hình thông qua nghệ thuật gấp giấy Origami

3.0819
Giữa cấp thiết và rất cấp thiết
3
Giải pháp 3: Sử dụng gấp giấy Origami tạo các mô hình
không gian trong dạy và học hình học 11 và 12.

3.2082
Giữa cấp thiết và rất cấp thiết
4
Giải pháp 4: Xây dựng các chủ đề phát triển nhân cách cho học sinh thông qua nghệ thuật gấp giấy Origami.

3.1331
Giữa cấp thiết và rất cấp thiết

Trung bình chung
3.156143
Giữa cấp thiết và rất cấp thiết
3.4.1: Tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất
a. Đánh giá
Qua các phiếu khảo sát các giải pháp dưới đây.
TT

Các giải pháp
Số lượng

Tổng điểm
Điểm trung bình
Không Khả
thi
Ít Khả
thi
Khả thi
Rất khả
thi

1
Giải pháp 1: Tạo hứng thú cho học sinh với nghệ
thuật gấp giấy Origami.

9

23

131

130

968

3.3038

2
Giải pháp 2: Trực quan hóa các phép biến hình thông qua nghệ thuật gấp
giấy Origami

11

24

161

97

930

3.1741

3
Giải pháp 3: Sử dụng gấp giấy Origami tạo các mô hình không gian trong dạy
và học hình học 11 và 12.

14

25

140

114

940

3.2082

4
Giải pháp 4: Xây dựng các chủ đề phát triển nhân cách cho học sinh thông qua nghệ thuật gấp giấy
Origami.

14

27

122

103

846

2.8874
Chúng tôi thầy rằng các giải pháp đưa ra được đánh giá ở mức độ khả thi đến rất khả thi
a.	Kết quả
TT
Các giải pháp
Các thông số
𝐗̅
Mức độ
1
Giải pháp 1: Tạo hứng thú cho học sinh với nghệ thuật gấp giấy Origami.

3.3038
Giữa khả thi và rất khả thi
2
Giải pháp 2: Trực quan hóa các phép biến hình thông qua nghệ thuật gấp giấy Origami

3.1741
Giữa khả thi và rất khả thi
3
Giải pháp 3: Sử dụng gấp giấy Origami tạo các mô hình
không gian trong dạy và học hình học 11 và 12.

3.2082
Giữa khả thi và rất khả thi
4
Giải pháp 4: Xây dựng các chủ đề
2.8874
Khả thi


phát triển nhân cách cho học sinh thông qua nghệ thuật gấp giấy Origami.



Trung bình chung
3.1433
Giữa khả thi và rất khả thi
PHẦN 3. KẾT LUẬN
Tính mới
Những nghiên cứu của đề tài có thể giúp giáo viên tham khảo và áp dụng dễ dàng vào bài dạy nhằm nuôi dưỡng giá trị sống, định hướng nhân cách sống cho các em học sinh ngay trong bộ môn toán học, đồng thời tăng khả năng sáng tạo, kích thích trí tượng tưởng của học sinh. Là một giải pháp giúp giáo viên trực quan hóa các khái niện cũng như giới thiệu thêm cho giáo viên tham khảo một cách thực hành tái hiện củng cố bài.
Việc kết hợp nghệ thuật gấp giấy Origami vào dạy và học toán là một điều mới mẻ, ứng dụng thực tiễn vào dạy học, phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh phù hợp chương trình GDPT mới. Việc kết hợp các nội dung toán học và nghệ thuật gấp giấy Origami để tạo ra các dự án dạy học để phát huy tính sáng tạo của học sinh, phát triển tư duy cũng như tính thẫm mỹ và lòng nhân ái cho học sinh là một vấn đề mới trong lĩnh vực giáo dục hiện hay.
Tính sáng tạo:Từ những tờ giấy với những nếp gấp học sinh đã tạo ra được học liệu học tập, và xây dựng nên những câu chuyện nhân ái.
Hướng phát triển:Triển khai với nhiều chủ đề.
PHẦN 4. TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Phạm Đức Quang, Lê Anh Vinh (đồng chủ biên), Thiết kế và tổ chứcdạy học tích hợp môn Toán phổ thông, NXB Giáo dục 2010.
Ts. Nguyễn Thanh Nga (chủ biên), Thiết kế và tổ chức dạy học chủ đề STEM cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông, NXB Đại học sư phạm TP Hồ Chí Minh 2018.
Tài liệu về BDGV module 01, 02, 03, 04 BGD&ĐT theo chường trình GDPT
2018.
Vui cùng xếp giấy Origami, nhà xuất bản Đà Nẵng.
Nguyễn Bích Nhã( chủ biên), Cùng Vui Với Origami – nghệ thuật xếp giấy nhật bản, nhà xuất bản trẻ.
PHỤ LỤC
Phụ lục: nhưng câu chuyện trong chủ đề ngôi nhà mơ ước. CÂU CHUYỆN 1: KHÔNG BAO GIỜ LÀ MUỘN MÀNG
Nhân vật bao gồm: - Ngô,	Bá, Khá, Tít ( em trai), Tèo (Anh trai), cha
Bắt đầu câu truyện
Tại sao người anh lại buồn còn người em lại vui đến thế? Cùng tìm hiểu nhé!!!!
Ngày xửa ngày xưa, ở một làng quê nhỏ, có một gia đình ba người gồm: người cha và hai người con. Mẹ của hai người con này đã qua đời từ khi còn nhỏ. Đến một hôm người cha lâm bệnh nặng. Người e đang học bài còn người anh đang chơi game thì cha kêu lại.
Tít, Tèo: Có chuyện gì vậy hả cha?
Cha: Các con à! Cha nay cũng đã đến tuổi gần đất xa trời, sống không biết ngày mai. Thấy các con vất vả chăm sóc, cha cũng không bằng.
Tít, Tèo: VậyVậy cha cũng sẽ theo mẹ sao?
Cha: Đúng như thế. Thôi! Cha dành dụm được ít của cải để lại cho hai con, mong các con dùng nó để làm ăn gây dựng sự nghiệp, cuộc sống ấm no.
Ít lâu sau người cha qua đời. Sau vài hôm làm tang lễ cho cha. Hai anh em mở túi ra thì thấy có 400 triệu
- Tít: Cha mất rồi, em và anh lên thành phố làm việc, kiếm sống qua ngày
đi!

- Tèo: Ơ kệ tao! Liên quan gì tới mày, lo chuyện bao đồng.
Tít: Anh không nghe em thì sau này đừng có hối hận.
Hai anh em chia đôi số tiền ra và mỗi người một hướng. Do tính cách
của người em chăm chỉ siêng năng, luôn cố gắng học hỏi nên đã lên thành phố lập nghiệp với số tiền của cha. Chẳng mấy chốc đã thành công trong sự nghiệp. Sau đó người em đã xây dựng được cơ ngơi của riêng mình. Khác với người em, người anh luôn lười biếng, chỉ dùng ít tiền để mua một ngôi nhà cũ kĩ. Số tiền còn lại thì nạp tiền chơi game và chơi cờ bạc.
Tèo: Chết tiệt! Hôm nay ăn gì mà đen thế, toàn mất tiền.
- Ngô, Bá: Sau cầm nhiều tiền chơi tiếp nhá.
Khá: Thằng này chơi toàn bị lừa mà không biết (thì thầm)
Biết anh mình có tính ham chơi nên Tít đã qua ngăn can.
Tít: Anh nên dừng lại việc chơi cờ bạc đi, nó không có một chút lợi ích nào đâu. Thay vào đó anh nên tìm việc làm đi.
Tèo: Việc của mày à, kệ tao, không phải chuyện của mày xê ra. Người anh liền xô người em ngã lăn ra đất
Tít: Em vẫn sẽ không từ bỏ việc ngăn cản anh đâu Ngày hôm sau
Tèo: Hôm nay tôi cược hết số tiền còn lại được ăn cả ngã về mo
- Ngô, Bá, Khá: Ok thôi! Anh mời chú.
Tèo: Mình đã suy nghĩ rất kĩ rồi, lần này sẽ ra Xỉu (suy nghĩ) Kết quả ra Tài
Bá: Giờ ông em hết tiền rồi lấy gì ra đền đây, không có chuyện nợ tiền tiếp đâu.
Tèo: Các anh cho em nợ nốt lần này nữa thôi, em hứa ngày mai em trả các anh.
Bá: Không có chuyện đó đâu, còn không thì bán nốt cái nhà mày mà
đền.
Do không có tiền đền nên người anh đành phải bán cái nha đi. Người
anh không có nhà nên giờ phải lang thang trong thành phố.
Tèo: Biết thế mình nên nghe theo lời em của mình. Nhưnggiờ đã quá muộn rồi.
Một lúc sau, người em đã bắt gặp người anh, sau khi hỏi han tình hình thì người em đã đưa người anh về nhà cùng
Tèo: Anhanh xin lỗi. Anh không ngờ sẽ sảy ra chuyện này, giờ thì anh không còn gì ngoài hai bàn tay trắng. Tha thứ cho anh lần này được không?
Tít: Em giờ không quan tâm lời nói của anh thay vào đó anh hãy hành động để em thấy sự hối lỗi
Tèo: vậy giờ anh phải làm gì?
Tít: không ai trong chúng ta giỏi hơn tất cả chúng ta. Em sẽ đồng hành với anh để thay đổi cuộc đời.
Một thời gian lâu sau đó, người anh cũng đã thành công và xây dựng được cơ ngơi của riêng mình
Tèo: Cảm ơn em đã giúp anh thay đổi.
Tít: Không, anh mới là người có quyết tâm, em chỉ là người trợ giúp
anh thôi.
Thế là sau này hai anh em sống hòa thuận và cùng nhau cố gắng để
tiếp tục thành công trong cuộc sống.
Hãy cảm ơn những lúc bạn gặp khó khăn, bởi nếu không có khó khăn, bạn sẽ không có sơ hội để hiểu mình và trải nghiệm cuộc sống.
Không quan trọng việc bạn đi chậm nhưu thế nào. Miễn là bạn không bào giờ dừng lại !!!
CÂU CHUYỆN 2: ĐỘNG VẬT LÀ ĐỂ YÊU THƯƠNG
Nhân vật bao gồm: - Nguyễn A
Bí Thư
Lớp Trưởng
BFF của con người
Mẹ của A
Hiệu Trưởng
Bắt đầu câu truyện:
Nguyễn A: Con chó đứng ở kia đáng ghét thế nhỉ. Mình phải đánh nó mới được. Hahaha đáng đời con chó đáng ghét, mà nhìn cũng tội đấy mak thôi cũng kệ
Lớp Trưởng: Nhìn kìa! bạn A đng làm gì con chó đó vậy?
Bí Thư: Chúng mình lại xem sao đi.
Lớp Trưởng: Ok
LT, BT: Trời ơi! Cậu đang làm gì con chó vậy A?
Nguyễn A: Mình mới đánh con chó đáng gét này xong, các cậu có vấn đề gì không nhỉ?
Lớp Trưởng: Trời ơi! Cậu không thấy con chó đó tội nghiệp hả?
Cậu không nên làm như vậy.
Nguyễn A: Vậy à! Sau tớ sẽ không làm như vậy nữa.
The next day
Nguyễn A: A có con mèo kìa sao nó nhìn cũng đáng ghét như con chó hôm qua thế nhở!
Sau những việc làm của A thì các con chó, con mèo bị A ngược đãi đã lên kế hoạch trả thù. Chúng đem những rác thải mà A xả lung tung vào xung quanh nhà A. xung quanh nhà A như một bãi rác. Mẹ A ở trong nhà không hiểu tại sao các con vật đó lại làm như vậy thì hỏi A:
Mẹ A: A ơi! Con biết tại sao các con vật đó lại làm như vậy không?
Nguyễn A: Dạ! Con cũng không biết tại sao ạ.
Mẹ A: Thế thì kì lạ thật! Không hiểu tại sao chúng nó lại làm vậy.
Nguyễn A: Mấy con vật đó đáng ghét mẹ nhỉ!
At night, A chìm vào giấc ngủ và có một giấc mơ kì lạ.
Nguyễn A: Mình đang ở nơi nào đây, sao lại biến thành con chó rồi.
Đám người nào ở kia vậy. Huhu.
Nguyễn A: Chúng nó định làm gì vậy?
Nhóm Người: chúng mày nhìn con chó kia có đáng ghét không kìa.
Chúng ta lại ỏi thăm nó chút đi nhỉ!
Nguyễn A: Đau quá!!! huhuhu
Nhóm Người: Đánh con chó này xong thoải mái chúng mày ha!
A đau khổ nằm trên bãi rác nhìn nhóm người cười đùa. The next morning, A chợt tỉnh giấc khi chuông báo thức reo lên
- Nguyễn A: Thì ra là một giấc mơ, nhưng nó đáng sợ quá.
Trên đường đi học A luôn suy nghĩ về giấc mơ hôm qua à A thấy đồng cảm với những con vật mà mình đã ngược đãi. A gặp Lớp Trưởng và Bí Thư trên đường đến trường. A kể lại giấc mơ hôm qua của mình cho hai người nghe.
Sau khi kể xong A có một quyết định làm cho LT và BT bất ngờ: “ chúng ta có thể làm một ngôi nhà tình thương cho chó mèo bị bỏ rơi bằng các nguyên liệu tái chế được không.” Sau khi nghe A nói xong hai người biết A đã thay đổi rồi.
Sau khi biết đến dự án của A thì hiệu trưởng đã đến gặp anh và tuyên dương dự án của anh và chúc anh thành công. Sau bao nhiêu thời gian và công sức thì A cũng đã hoàn thành ngôi nhà mà mình mong ước
Động vật là để yêu thương. Hãy chung tay bảo vệ động vật!!!

File đính kèm:

  • docxsang_kien_kinh_nghiem_toan_hoc_voi_origami_phat_trien_tinh_t.docx
  • pdfSáng kiến kinh nghiệm Toán học với Origami – phát triển tính thẩm mỹ và nuôi dưỡng lòng nhân ái cho.pdf