Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức một số trò chơi toán học lớp 2 nhằm tạo hứng thú cho học sinh

rong hoạt động luyện tập của các bài học, có thể trong phần khởi động hay củng cố kiến thức bài học.
Hiệu quả: Qua trò chơi học sinh được rèn kỹ năng cộng, trừ trong phạm vi 100, các kiến thức đã học. Giờ học toán sôi nổi hơn và hứng thú hơn.
*Trò chơi 14. “Họa sĩ nhí”
Mục đích: Cùng cố kỹ năng nhận dạng các hình đã học (khối trụ, khối cầu, khối lập phương, khối hình chữ nhật).
Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị câu hỏi có vẽ sẵn các hình: khối trụ, khối cầu, khối lập phương, khối hình chữ nhật và bông hoa chọn đáp án.
Cách chơi: GV đưa ra câu hỏi, GV để học sinh suy nghĩ và giơ kết quả của mình lên. Giáo viên kiểm tra nhanh kết quả, học sinh nào có kết quả đúng thì được chơi tiếp, học sinh nào có kết quả chưa đúng sẽ bị loại khỏi cuộc chơi. Các bạn chiến thắng sẽ nhận stiker GV đã chuẩn bị.
Số ngƣời tham gia: Cả lớp
Phạm vi áp dụng: Sử dụng trong hoạt động luyện tập của các bài học, có thể trong phần khởi động hay củng cố kiến thức bài học.
Hiệu quả: Khi học sinh tham gia trò chơi, thì các em được rèn luyện khả năng quan sát, trí tưởng tượng nhanh nhẹn; phân biệt chính xác các hình học đã được học.
Trò chơi 15: “Vui tạo hình với que tính”
- Mục đích: Phát triển óc suy luận, kích thích trí tưởng tượng về hình, thể hiện trí thông minh, khéo léo trong thao tác. Qua trò chơi các em được ôn lại các hình học mà mình đã được học.
Chuẩn bị: Chơi cá nhân trong vòng 3 - 5 phút. Mỗi học sinh có 8 que tính, cờ.
Cách chơi: Giáo viên yêu cầu “Với 8 que tính đó xếp sao cho được 1 hình vuông và 2 hình tam giác”. Học sinh nào xếp xong trước giơ cờ báo hiệu. Giáo viên sẽ đi vào các bàn kiểm tra việc xếp của học sinh.
Số ngƣời tham gia: Cả lớp
Phạm vi áp dụng: Sử dụng trong hoạt động luyện tập của các bài học, có thể trong phần khởi động hay củng cố kiến thức bài học.
Hiệu quả: Phát triển óc suy luận sáng tạo, khả năng quan sát cho học sinh, phân biệt hình tam giác, hình vuông hay một số hình học khác mà các em đã được học.
Trên đây là một số trò chơi toán học lớp 2, mà tôi đã tổ chức cho lớp tôi đang dạy. Nhằm tạo hứng thú học tập tập cho học sinh và củng cố lại kiến thức đã học ở môn Toán. Song cũng có thể áp dụng một số trò chơi này hoặc tùy theo yêu cầu của từng bài mà áp dụng cho các môn học khác.
Qua trò chơi, học sinh thể hiện được khả năng tư duy của mình, hứng thú trong khi chơi, thể hiện được óc sáng tạo, mạnh dạn trước tập thể. Học sinh tham gia vào trò chơi một cách tích cực, hòa cùng với bạn bè trong lớp theo tinh thần “Học mà chơi, chơi mà học”.
Bài giảng thực nghiệm
Môn: Toán - Tuần 31
Bài 63. LUYỆN TẬP CHUNG
Tiết 1 - Luyện tập
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
Kiến thức, kĩ năng
Thực hiện được phép cộng, phép trừ (không nhớ và có nhớ) trong phạm vi 1000.
Nhận biết được ý nghĩa thực tiễn của phép trừ thông qua tranh ảnh, hình vẽ hoặc tình huống thực tiễn.
Xác định được các hình khối, hình phẳng.
Giải quyết được một số vấn đề gắn với việc giải bài toán có lời văn có một bước tính liên quan đến ý nghĩa thực tiễn của phép tính.
Năng lực
Năng lực đặc thù
Thông qua các hoạt động học, HS phát triển năng lực tự chủ và tự học; năng lực giao tiếp hợp tác; năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; năng lực Toán học.
Sử dụng được ngôn ngữ toán học kết hợp với ngôn ngữ thông thường để biểu đạt các nội dung toán học ở những tình huống đơn giản nhằm phát triển năng lực giao tiếp.
Năng lực chung: Hình thành và phát triển năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo.
Phẩm chất: Thông qua các hoạt động học, BD cho HS các phẩm chất:
Nhân ái: Biết yêu quý, lễ phép với thầy cô. Sẵn lòng chia sẻ với bạn bè.
Trách nhiệm: Có trách nhiệm với công việc được giao, tự bảo quản đồ
dùng.

Trung thực: Tự làm lấy việc của mình.
Chăm chỉ: Chăm chỉ học và thực hành bài học.
ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
GV: Máy tính, tivi chiếu nội dung bài, các tấm thẻ hoa.
HS: SGK; Bộ đồ dùng Toán.
CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
1. Khởi động
- GV cho HS ôn lại bài thông qua trò chơi:
Ong non học việc.

- Hs lắng nghe

GV hướng dẫn học sinh và yêu cầu học sinh quan sát các câu hỏi trên từng slide để đưa ra trả lời câu hỏi. Nếu bạn trả lời đúng bạn sẽ được mời bạn tiếp theo trả lời câu hỏi. GV tổ chức cho học sinh tham gia chơi.
Học sinh được thực hiện các phép tính: 123 +269	91 + 106
916 - 207	872 - 490
GV cùng HS nhận xét, tuyên dương, kết nối vào bài.

HS lắng nghe.
Lớp tham gia chơi.
HS lắng nghe.
2. Luyện tập, thực hành
Bài 1:
- Gọi HS đọc yêu cầu bài.

- HS đọc yêu cầu bài tập.

GV yêu cầu HS nhắc lại cách đặt tính. Lưu ý HS cần đặt đúng phép tính trước khi thực hiện tính
GV tổ chức cho HS làm bài cá nhân vào vở, 2 HS làm bảng nhóm.
Nhận xét, tuyên dương HS.
Bài 2:
Gọi HS đọc yêu cầu bài.
Bài yêu cầu làm gì?
GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm, xác định các hình khối theo các màu sắc, từ đó xác định số trên mỗi hình khối, sau đó thực hiện yêu cầu của đề bài trên bảng con.
Tổ chức cho HS chia sẻ trước lớp.
Nhận xét, tuyên dương.
Bài 3:
Gọi HS đọc bài toán.
HS nhắc lại cách đặt tính.
HS thực hiện.
HS trình bày bảng, nhận xét.
HS đọc yêu cầu bài.
1-2 HS trả lời.
HS thảo luận nhóm 4 và thực hiện các yêu cầu.
HS nêu tên các hình khối: khối lập phương, khối hộp chữ nhật, khối cầu, khối trụ.
Đại diện nhóm trình bày kết quả:
523 + 365 = 888
572 – 416 = 156
- 2 HS đọc yêu cầu bài.
+ Bài toán cho biết: Một cửa hàng buổi sáng bán được 250 kg gạo, buổi chiều bán được 175 kg gạo.

+ Bài toán cho biết gì?
+ Bài toán hỏi gì?
+ Để biết được cả hai buổi cửa hàng đó bán được bao nhiêu ki-lô-gam gạo thì ta phải thực hiện phép tính gì?
GV tổ chức cho HS làm bài cá nhân vào vở, 1 HS trình bày bảng.
GV quan sát, hỗ trợ HS gặp khó khăn.
GV yêu cầu HS đổi chéo vở kiểm tra bài của bạn.
Nhận xét, đánh giá bài HS.
Bài 4:
Gọi HS đọc yêu cầu bài.
GV cho HS thảo luận nhóm đôi, xác định hình dạng các miếng bìa. Yêu cầu HS thực hiện các phép tính trên mỗi miếng bìa, sau đó so sánh kết quả để tìm ra đáp án cho các câu hỏi.
+ Bài toán hỏi: Cả hai buổi cửa hàng đó bán được bao nhiêu ki-lô- gam gạo?
+ Phép tính cộng.
HS thực hiện
HS trình bày bài giải. HS khác nhận xét.
Bài giải
Số kg gạo cả hai buổi cửa hàng bán được là:
250 +175= 425 (kg)
Đáp số: 425 kg gạo.
HS đổi chéo vở kiểm tra.
HS lắng nghe.
2-3 HS đọc yêu cầu bài.
HS thực hiện theo nhóm đôi.
HS chia sẻ đáp án:
Bạn Mai cầm tấm bìa ghi phép tính có kết quả bé nhất.
Miếng bìa ghi phép tính có kết quả lớn nhất có dạng hình tứ giác.

- GV nhận xét, tuyên dương, khen ngợi HS.

3. Vận dụng, trải nghiệm:

- GV tổ chức cho học sinh chơi trò chơi: Ngộ tôn thật - Ngộ tôn giả. GV đưa ra các slide có các câu hỏi để học sinh ôn luyện lại kiến thức. Sau đó, học sinh suy nghĩ đưa ra câu trả lời của mình bằng cách giơ bông hoa đáp án. Nếu trả lời đúng các bạn sẽ được khen 1 bông hoa điểm tốt.
- HS lắng nghe.



- Nội dung trò chơi, học sinh thực hiện các phép tính:
- HS tham gia chơi
482 - 249	279 - 90

12 +290	136 + 92

- GV tổ chức cho học sinh tham gia chơi.


GV nhận xét, tuyên dương và khen thưởng học sinh trả lời đúng 1 bông hoa điểm tốt.
Hôm nay chúng ta học bài gì?
GV Nhận xét giờ học. Dặn về nhà chuẩn bị bài sau, bài Tiết 2: Luyện tập.

HS lắng nghe
Bài 63. Luyện tập chung Tiết 1. Luyện tập

KẾT QUẢ ĐẠT ĐƢỢC
Thông qua các bài học có sử dụng trò chơi các em rèn luyện được khả năng nhanh nhẹn, khéo léo và tạo cho các em mạnh dạn, tự tin trước tập thể và biết đoàn kết khi hợp tác nhóm.
Cụ thể kết quả qua các lần khảo sát vào ngày 29 tháng 4 năm 2022 như sau:
Môn học
Sĩ số
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chƣa hoàn thành
SL
%
SL
%
SL
%
Toán
32
14
43,7
18
56,3
0
0
Qua bảng thống kê khảo sát chất lượng trên tôi thấy sau khi áp dụng "Tổ chức một số trò chơi toán học lớp 2 nhằm tạo hứng thú cho học sinh" đã nêu trên, kết quả học tập của học sinh đã tăng lên rõ rệt. Có được kết quả trên là do sự đổi mới về phương pháp dạy học phù hợp với học sinh. Trong mỗi tiết học, các em đã có ý thức trong học tập. Các em đã hứng thú học, chủ động, tích cực tiếp thu kiến thức. Đối với cương vị là giáo viên, tôi cảm thấy tiết dạy thật nhẹ nhàng mà đem lại hiệu quả lại cao.
Phần III
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Biện pháp giải quyết
* Đối với giáo viên:
Cần đọc, nghiên cứu kỹ chương trình sách giáo khoa, sách tham khảo để đưa ra những trò chơi học tập phù hợp với khả năng nhận thức tư duy của học sinh lớp 2. Dựa trên những kiến thức cơ bản kết hợp với sự trao đổi trong tổ chuyên môn để lồng ghép trò chơi học tập nhằm gây hứng thú cho học sinh và gắn với nội dung bài học.
Ngay từ đầu năm học, giáo viên phải nắm vững đối tượng học sinh của mình để trong bài giảng có thể đưa ra những câu hỏi, trò chơi phù hợp với yêu cầu của bài dạy, vừa phù hợp với từng đối tượng học sinh, đa dạng hoá các trò chơi để các em không nhàm chán.
Coi trọng nguyên tắc dạy học vừa sức theo chuẩn kiến thức kỹ năng đã quy định để từ đó tuỳ theo đối tượng học sinh mà nâng mức chuẩn cho phù hợp. Phân loại đối tượng học sinh trong lớp để có biện pháp giúp đỡ động viên có như vậy trong giờ học tất cả các em đều được quan tâm.
Khi thiết kế và tổ chức các trò chơi phải đảm bảo tính khoa học, không áp đặt.
Giáo viên cần nghiên cứu kỹ bài để tổ chức giờ học thật nhẹ nhàng, sinh động. Nên động viên học sinh yếu, kịp thời khen học sinh có biểu hiện hiểu bài, học tập tốt.
Giáo viên phải đầu tư thời gian công sức để sưu tầm trò chơi, lập kế hoạch tổ chức trò chơi, chuẩn bị tranh ảnh trực quan kích thích tư duy cho học sinh.
Tăng cường dự giờ thăm lớp, nâng cao ý thức bồi dưỡng và tự bồi dưỡng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
Thông qua trò chơi, GV xây dựng nếp học tự giác và tính tích cực cho HS.
Đối với học sinh:
Học sinh phải được phát huy những năng lực độc lập sáng tạo và biết cách tìm tòi, khám phá những kiến thức có liên quan để giải quyết vấn đề. Trong giờ học, học sinh được làm việc nhiều, hoạt động nhiều sẽ tạo ra không khí thoải mái, điều này sẽ khiến học sinh có tinh thần tích cực trong học tập, rất có lợi trong tư duy toán học, tránh sự học máy móc, nhàm chán.
Để việc dạy học nói chung và việc dạy học môn Toán nói riêng đạt được hiệu quả tốt thì giáo viên và học sinh đều phải hoạt động hài hoà trong giờ học. Học sinh phải tự giác, hứng thú học tập dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Yếu tố kinh phí tài chính thực hiện sáng kiến:
Khi tôi áp dụng các trò chơi này, mọi nguồn tài nguyên đều có sẵn ở trên mạng. Chính vì vậy, có thể nói việc áp dụng sáng kiến này không hề mất phí mà lại đem lại hiệu quả cao.
Bài học kinh nghiệm
Thực tế, tôi nhận thấy rằng môn toán là môn học gây nhiều hứng thú cho học sinh, cũng là môn học tạo cho học sinh tâm lý sợ sệt, hoang mang nếu các em chưa nắm vững được kiến thức. Rèn cho học sinh kĩ năng giải toán một cách
có hệ thống là việc làm không thể thiếu ở mỗi một giáo viên. Trò chơi trong học toán là một trong những hình thức dạy học giúp học sinh động não, tập trung tư duy nhanh, giải quyết vấn đề ngắn gọn hiệu quả và kiến thức được củng cố một cách có hệ thống. Trò chơi trong học toán là việc làm đơn giản mà tất cả giáo viên đều có thể thực hiện được, vật liệu để làm đồ dùng phục vụ trò chơi chỉ là những tờ giấy khổ to (có thể tận dụng mặt sau tờ lịch treo tường cũ), nếu giáo viên sử dụng máy vi tính có thể kẻ sẵn trong máy rồi phóng to kích thước. Để các trò chơi trong học toán đạt kết quả cao, giáo viên cần thực hiện các bước tổ chức trò chơi sau:
Lựa chọn trò chơi phù hợp với từng nội dung kiến thức các em đã và đang được học.
Chuẩn bị các phương tiện, vật dụng cần thiết cho trò chơi: Nội dung câu hỏi, các bảng kẻ sẵn
Giới thiệu nội dung hướng dẫn trò chơi.
Tổ chức và điều khiển hoạt động chơi cho học sinh.
Đánh giá kết quả của trò chơi: Tuyên dương, khích lệ kịp thời.
Tăng cường dự giờ các đồng nghiệp để học tập và giúp đỡ lẫn nhau.
Phối hợp với gia đình để hướng dẫn học sinh học tập, nhằm giúp các em đạt được kết quả cao nhất.
Ý nghĩa của sáng kiến trong công tác thực tiễn
Xuất phát từ yêu cầu của giáo dục hiện nay là hướng tới “Trường học thân thiện - Học sinh tích cực” môn Toán ở bậc Tiểu học theo hướng phát huy học sinh học tập tích cực, chủ động sáng tạo. Trong đó, môn Toán cùng với các môn học khác trong trường Tiểu học có vai trò góp phần hết sức quan trọng, đào tạo nên những con người phát triển toàn diện. Vì vậy, người giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng cách lôi cuốn các em tham gia vào các hoạt động học tập. Chính vì vậy, tôi đã tổ chức một số trò chơi toán học 2 nhằm tạo hứng thú cho các em để các em lĩnh hội tri thức toán học một cách dễ dàng. Củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc, tạo cho các em niềm say mê, thích thú trong học tập. Khi áp dụng các trò chơi trên vào các bài học để dạy lớp 2C do tôi phụ trách. Tôi thấy, các em không còn sợ sệt, căng thẳng hay cảm thấy nhàm chán khi học môn toán nữa. Vì bản thân các em được đóng vai trò chủ đạo trong tiết học, được thực hành, được củng cố kiến thức. Và đặc biệt các
	31	
em cảm thấy hứng thú để tự học hoặc tham gia vào các trò chơi cùng bạn theo tinh thần “Học mà chơi, chơi mà học”. Cụ thể kết quả qua các lần khảo sát như sau:
Môn học

Sĩ số

Mức độ đạt được
Trước khi thực hiện
Sau khi
thực hiện

Đối chứng
SL
%
SL
%

Toán

32
Hoàn thành tốt
6
18,7
14
43,7
Tăng 18,8 %
Hoàn thành
20
62,5
18
56,3
Giảm 6,2 %
Chưa hoàn thành
6
18,8
0
0
Giảm 18,8 %

Kiến nghị - Đề xuất
Đối với ngành cấp trên
- Mong các cấp lãnh đạo quan tâm, tổ chức phổ biến sáng kiến kinh nghiệm hay cho cán bộ giáo viên học tập và áp dụng có hiệu quả.
Đối với nhà trƣờng
Cần đầu tư các sách tham khảo về tổ chức trò chơi học tập nói chung và trò chơi học Toán nói riêng cho giáo viên.
Giáo viên lớp 2 nên chú trọng đến việc tổ chức trò chơi học Toán, đầu tư sưu tầm, thiết kế trò chơi học Toán và bồi dưỡng năng lực tổ chức trò chơi của chính mình.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm “Tổ chức một số trò chơi toán học lớp 2 nhằm tạo hứng thú cho học sinh” của bản thân tôi. Trong đề tài kinh nghiệm còn có nhiều thiếu sót, hạn chế. Kính mong Hội đồng các cấp xem xét, bổ sung để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình viết, không sao chép của người khác.
Nghĩa Hương, ngày 12 tháng 5 năm 2022
Ngƣời thực hiện
Lê Thị Lan Anh
32
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách giáo khoa Toán 2 - Tập 1, tập 2
(Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).
Sách giáo viên Toán 2 - Tập 1, tập 2
(Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).
Đố vui để học Toán lớp 2 (NXB Đại học Quốc gia Hà Nội).
Bài tập và trò chơi phát triển trí tuệ Toán 2
(NXB Đại học Quốc gia Hà Nội).
Phương pháp dạy học các môn học lớp 2 (Nhà xuất bản Giáo dục).
Một số vấn đề về dạy học Toán 2 (Nhà xuất bản Giáo dục).
33
Ý KIẾN NHẬN XÉT BẢN ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP CƠ SỞ
.........
.....
.....
.....
.........
........
Ngàythángnăm 2022
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
Ý KIẾN NHẬN XÉT BẢN ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRÊN
.......
.....
.....
....
.......
.......
.......
Ngàythángnăm 2022
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG