Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế một số hoạt động ứng dụng môn Toán cho học sinh lớp 3

ề sản xuất miến dong ở xã Nghĩa Lâm. Việc làm miến dựa vào thời tiết nên thông thường, một năm các cơ sở của xã chỉ hoạt động từ tháng 9 âm lịch đến tháng 4 âm lịch năm sau và trữ hàng để bán trong năm. Tuy nhiên, những tháng 10-12
âm lịch là thời điểm cơ sở hoạt động mạnh do nhu cầu hàng hóa tăng theo dịp Tết.
Theo một bác thợ lành nghề thì để sản xuất 5kg miến dong khô thì cần 10kg bột củ dong tươi. Nếu người ta đặt bác 50kg miến dong khô thì bác phải cần bao nhiêu ki-lô-gam bột củ tươi?
Hoạt động ứng dụng 28: (Áp dụng cho bài 88: Bài toán liên quan đến rút về đơn vị (tiếp theo) - TL HDHT3 tập 2, trang 93)
Làng nghề sản xuất mắm tôm, nước mắm Ngọc Lâm, xã Nghĩa Hải đã có từ rất lâu ở huyện Nghĩa Hưng. Nước mắm Ngọc Lâm vẫn áp dụng quy trình sản xuất truyền thống từ bao đời nay là dùng bể chượp, nên luôn đảm bảo độ nguyên chất của sản phẩm, không sử dụng hóa chất bảo quản, chỉ có độ muối được thay đổi so với trước kia giảm xuống để phù hợp với khẩu vị của người tiêu dùng.
Nguyên liệu sau khi đem về được trộn với tỉ lệ “một muối tám” tức là cứ 100kg cá cho thêm 18 kg muối trộn đều xong đánh đảo, phơi nắng sau một năm rưỡi mới được rút lấy mắm cốt. Em hãy tính giúp nếu đưa về 500kg cá để làm nguyên liệu thì cần bao nhiêu ki-lô-gam muối sản xuất nước mắm?
Hoạt động ứng dụng 29: (Áp dụng cho bài 88: Bài toán liên quan đến rút về đơn vị (tiếp theo) - TL HDHT3 tập 2, trang 93)
Ốc sên đang nằm ngủ tại một gốc cây. Lúc bấy giờ, có một chú kiến đang bị lạc đường. Từ xa, kiến ta ngửi thấy mùi của ốc sên cách đó 15m nên đã chạy đến thật nhanh để gặp hỏi thăm đường. Hỏi sau bao lâu kiến gặp được ốc sên, biết rằng trong 2 phút kiến chạy được khoảng 6m.
..
..
..
..
..
..
..
Hoạt động ứng dụng 30: (Áp dụng cho bài 89: Luyện tập chung - TL HDHT3 tập 2, trang 94)
Hãy luôn nói không với thuốc lá. Cứ hai phút trôi qua lại có hai mươi người bị mất mạng do hậu quả của các bệnh liên quan đến khói thuốc lá. Vậy cứ 5 phút trôi qua sẽ có bao người mất mạng vì lí do kể trên?
Không xác định được
50 người
5 người
Nếu em có người thân hay hút thuốc lá, em sẽ khuyên họ điều gì?
Hoạt động ứng dụng 31:	Đi cửa hàng
(Áp dụng cho bài 84: Tiền Việt Nam - TL HDHT3 tập 2, trang 83)
Ở hoạt động này, GV tổ chức cho HS thực hành hoạt động tại lớp theo nhóm. GV quan sát, nhận xét và đánh giá tiến độ hoàn thành của HS.
Nhóm 1: Trưng bày một số sản phẩm (đồ dùng học tập), kêu gọi khách hàng đến mua hàng của mình.
Giới thiệu bảng giá các sản phẩm ( có thể tham khảo mẫu dưới):
Nhóm 2: Thực hiện mua hàng, chọn hàng và đưa đúng số tiền cho người bán hàng dựa vào bảng giá được quy định. Có thể đưa dư số tiền cho người bán hàng nếu không có đúng số tiền như giá cả quy định và sau đó nhận lại tiền thừa.
Nhóm 3: Tiến hành giám sát, đánh giá sau khi từng nhóm tiến hành mua bán, trao đổi.
Hoạt động ứng dụng 32: (Áp dụng cho bài 95: Em ôn tập về giải toán - TL HDHT3 tập 2, trang 104)
Hãy tính số tiền mẹ Hoa phải trả khi mua đơn hàng sau:
Thực nghiệm
Mục đích, đối tượng thực nghiệm
Mục đích thực nghiệm
Thực nghiệm sư phạm để kiểm nghiệm tính khả thi và hiệu quả của một số hoạt động ứng dụng trong đã thiết kế trong tài liệu HDH Toán 3 theo mô hình VNEN.
Đối tượng thực nghiệm
Tôi tiến hành thực nghiệm trên HS lớp 3 của trường Tiểu học Thị trấn Rạng Đông – Nghĩa Hưng – Nam Định (Trường thực hiện dạy học theo mô hình VNEN từ năm học 2015 -2016). Trường có HS tham gia thực nghiệm không chia lớp chuyên, lớp chọn. Như vậy, trình độ của HS là tương đối đồng đều.
Nội dung và tiến hành thực nghiệm
Nội dung thực nghiệm
( Các hoạt động ứng dụng được thiết kế bổ sung – hoặc thay thế )

Tiến hành thực nghiệm
Phiếu thực nghiệm số 1
Bước 1 : Phát phiếu thực

Lớp



Tổng học sinh
3A
bạn
bạn
bạn
3B
bạn
bạn
bạn
3C
bạn
bạn
bạn
3D
bạn
bạn
bạn
3E
bạn
bạn
bạn
3H
bạn
bạn
bạn

Bài 72: Luyện tập – (TL HDHT3 tập 2, trang 54) Em cùng bạn đi tìm hiểu số học sinh của mỗi lớp Ba trong trường em năm học 2019 - 2020 và biểu diễn vào bảng thống kê số liệu thu nhập được, sau đó trả lời câu hỏi:
Lớp .. có nhiều học sinh nhất. Lớp
	có ít học sinh nhất.
Năm học 2019 – 2020, trường em có tất cả .. học sinh lớp Ba. Tổng số học sinh nữ của trường em là . Tổng số học sinh nam của trường em là 
nghiệm cho 24 HS lớp 3H trường Tiểu học Thị trấn Rạng Đông và yêu cầu HS làm phiếu thực nghiệm tại nhà và nộp phiếu vào ngày hôm sau. Phiếu nộp phải có xác nhận của phụ huynh.
Bước 2 : Thu phiếu thực nghiệm ngày hôm sau.
Bước 3 : Đánh giá kết quả từ phiếu thực nghiệm của HS.
Phiếu thực nghiệm số 2
Bài 89: Luyện tập chung (TL HDH T3, tập 2 trang 94)
Hãy luôn nói không với thuốc lá. Cứ hai phút trôi qua lại có hai mươi người bị mất mạng do hậu quả của các bệnh liên quan đến khói thuốc lá. Vậy cứ 5 phút trôi qua sẽ có bao người mất mạng vì lí do kể trên?
Bước 1 : Phát phiếu thực nghiệm cho 24 HS lớp 3H trường Tiểu học Thị trấn Rạng Đông và yêu cầu HS làm phiếu thực nghiệm tại nhà và nộp phiếu vào ngày hôm sau. Phiếu nộp phải có xác nhận của phụ huynh.
Bước 2 : Thu phiếu thực

nghiệm ngày hôm sau.
Bước 3 : Đánh giá kết quả từ phiếu thực nghiệm của HS.
A.	Không xác định được

B.	50 người

C.	5 người

- Nếu em có người thân hay hút thuốc lá, em sẽ

khuyên họ điều gì?

Chú ý : Sau mỗi hoạt động đều có những câu hỏi tự đánh giá, để kiểm soát quá trình hoàn thành hoạt động ứng dụng tại nhà của HS :
Câu hỏi tự đánh giá :
Em có hứng thú với hoạt động ứng dụng trên hay không ?
Có	B.	Không
Em đã thực hiện hoạt động như thế nào ?
Có sự giúp đỡ của người lớn.
Bố ( mẹ ) hoàn thành bài giúp em, em không làm.
Em tự hoàn thành hoạt động.
Để giải quyết hoạt động ứng dụng trên, em đã sử dụng các đơn vị kiến thức nào em đã được học ?
Kết quả và đánh giá thực nghiệm
Kết quả thực nghiệm
Sau khi thực nghiệm, tôi tiến hành kiểm tra chất lượng của HS lớp 3 tại trường Tiểu học Thị trấn Rạng Đông – Nghĩa Hưng – Nam Định trên phiếu thực nghiệm.
Dựa vào đánh giá trên phiếu thực nghiệm, tôi đánh giá bài làm của HS theo 3 mức :
+ Hoàn thành tốt
+ Đã hoàn thành
+ Chưa hoàn thành
Kết quả của phiếu thực nghiệm được trình bày trong bảng dưới đây :
Bảng 1 : Kết quả thực nghiệm trên phiếu thực nghiệm số 1
Tiêu chí
Hoàn thành tốt
Đã hoàn thành
Chưa hoàn thành
Số HS nộp bài
8/24
13/24
3/24
Đánh giá
33.33%
54.16%
12.51%

Bảng 2 : Kết quả thực nghiệm trên phiếu thực nghiệm số 2
Tiêu chí
Hoàn thành tốt
Đã hoàn thành
Chưa hoàn thành
Số HS nộp bài
9/24
14/24
2/24
Đánh giá
37.5%
54.16%
8.34%

Kết quả khảo sát “Câu hỏi tự đánh giá” qua các phiếu thực nghiệm :
Tiểu chí
Phiếu thực
nghiệm số 1
Phiếu thực
nghiệm số 2
Tổng
Hứng thú với hoạt động ứng
17/24
19/24
75.99%
dụng được thiết kế bổ sung –
(70.83%)
(79.16%)

thay thế



Có sự giúp đỡ của người lớn
12/24
13/24
52.08%
khi thực hiện hoạt động
(50%)
(54.16%)

Bố (mẹ	hoàn thành bài giúp
2/24
1/24
6.225%
em, em không làm hoạt động
(8.3%)
(4.15%)

ứng dụng được thiết kế bổ sung



– thay thế



Em tự hoàn thành hoạt động
10/24
10/24
41.66%
ứng dụng được thiết kế bổ sung
(41.66%)
(41.66 %)

– thay thế




Đánh giá thực nghiệm Đánh giá về định tính :
Qua việc đánh giá và theo dõi quá trình thực hiện hai phiếu thực nghiệm trên cùng một đối tượng HS, tôi nhận thấy các em hứng thú với mỗi hoạt động được phát mỗi tuần. Ở phiếu thực nghiệm số 1, khi phát phiếu sau bài học các em còn thấy chưa tạo sự hứng thú nhưng đến tuần thứ hai đã thu hút được gần 100% HS đều hứng thú với các hoạt động ứng dụng được giao ( qua việc các em trả lời các câu hỏi tự đánh giá, nộp phiếu đầy đủ, cách làm hoạt động ứng dụng cẩn thận hơn và có những ý tưởng sáng tạo hơn trong bài làm của mình. Đặc biệt, phần tìm hiểu thực tế xung quanh của các em phong phú và đa dạng hơn. Hơn nữa, có sự tham gia của phụ huynh HS cùng làm hoạt động với các em tại nhà.
Đánh giá định lượng :
Nhìn vào bảng kết quả 1,2 tôi nhận thấy: Sau khi thực nghiệm hoạt động: số lượng HS nộp bài đầy đủ hơn, cách làm hoạt động ứng dụng cẩn thận hơn. Đồng thời, có gần 50% HS hoàn thành tốt các hoạt động ( trong đó : phiếu thực nghiệm số 1 : 33.33% HS, phiếu thực nghiệm số 2 : 37.5% HS), ngược lại có một số HS chưa hoàn thành các hoạt động (trong đó : phiếu thực nghiệm số 1: 12.51% HS, phiếu thực nghiệm số 2: 8.34% HS). Như vậy có thể thấy, cả 3 hoạt động ứng dụng được thiết kế bổ sung – thay thế đã thu hút sự chú ý, sự hứng thú nên điều đó là động lực để giúp các em hoàn thành tốt hoạt động chiếm tỉ lệ lớn. Vì khi thực hiện hoạt động, các em nhận thấy được sự gần gũi với mình hơn, nhiều em đã đưa ra được những lời khuyên bổ ích cho người thân của mình để tránh các tác hại khi hút thuốc lá.
Quá trình tham gia “Câu hỏi tự đánh giá” cũng đã thu được kết qủa khả quan. Đa số 75.99% HS hứng thú với các hoạt động được giao. Đồng thời, có 52.08% HS được sự giúp đỡ của phụ huynh, có 41.66%HS tự hoàn thành họat động. Như vậy, hoạt động ứng dụng được thiết kế bổ sung –thay thế không những thu hút sự chú ý của HS mà còn thu hút được sự giúp đỡ của phụ huynh HS ( nhiều phụ huynh đã có thể tự đánh giá quá trình thực nghiệm hoạt động của
con mình, nhiều phiếu thực nghiệm phụ huynh đã nhận xét tốt về hoạt động giao về nhà cho các con). Bên cạnh đó, có 6.225% HS không làm hoạt động mà cha mẹ làm hộ (hầu hết chỉ xuất hiện ở HS có học lực trung bình của lớp ).
Khi đánh giá phiếu thực nghiệm của HS, hầu hết 76% HS có thể xác định được đơn vị kiến thức mà các em sử dụng để hoàn thành hoạt động ứng dụng. Như vậy, HS đã tự mình xác định được kiến thức mà mình vừa sử dụng để hoàn thành hoạt động, một lần nữa các em được ôn tập lại các kiến thức mình đã học và đặc biệt, giúp HS hiểu được giá trị và ý nghĩa mà kiến thức Toán được sử dụng trong hoạt động ứng dụng.
PHẦN III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI
Sáng kiến kinh nghiệm ““Thiết kế một số hoạt động ứng dụng môn Toán cho học sinh lớp 3” đưa ra một số hoạt động ứng dụng bổ sung phù hợp với khả năng của học sinh, đảm bảo tính vừa sức và việc kiểm tra đánh giá, tăng cường việc ứng dụng toán học trong cuộc sống.
Hoạt động ứng dụng được thiết kế bổ sung đã tạo cho HS được sự hứng thú, trí tưởng tượng và khả năng tìm hiểu thị trường cũng như tìm hiểu thế giới xung quanh các em một cách tích cực hơn. Các em chủ động đưa ra các thông tin mà các em tự tìm hiểu với thái độ hào hứng. Hoạt động đã thu hút được sự chú ý từ các em HS.
Hoạt động ứng dụng được thiết kế bổ sung đã thu hút được nhiều ý kiến tốt từ phụ huynh HS, đặc biệt nhiều phụ huynh cho rằng với hoạt động đó phù hợp với trình độ của con em mình. Chính vì vậy, đa số phụ huynh tham gia hoạt động cùng con.
Hoạt động ứng dụng được thiết kế bổ sung đã lồng ghép các tri thức toán học vào các hoạt động thực tiễn. Đồng thời, hoạt động đã góp phần củng cố và mở rộng vốn hiểu biết của các em. Hoạt động thiết kế lại đảm bảo tính chính xác khoa học và đảm bảo tính thực tiễn (gần gũi) với HS.
Sau khi chủ động nghiên cứu, thiết kế các hoạt động ứng dụng môn Toán phù hợp với học sinh của mình theo mô hình trường học mới VNEN, lớp của tôi đã đạt được nhiều kết quả cao: Chất lượng khảo sát môn Toán cuối năm của lớp tôi xếp thứ 1/6 lớp trong khối. 100% HS hoàn thành chương trình học môn Toán, trong đó có 75% HS hoàn thành tốt môn Toán. Nhiều HS tham gia vào câu lạc bộ Toán tuổi thơ của nhà trường, được đánh giá cao; 1 HS tham dự kì thi Vòng loại Toán Tiếng Anh HKIMO. Nhiều HS tích cực, hào hứng, tự tin khi tham gia các hoạt động ứng dụng sau mỗi bài học.
Trên đây là một số nghiên cứu tôi rút ra được từ trong thực tiễn làm công tác giảng dạy của mình trong năm học. Tuy là những kinh nghiệm đơn giản nhưng đã có tác dụng rõ rệt trong công tác giảng dạy. Rất mong nhận được sự
đóng góp ý kiến của đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo để đề tài này của tôi được hoàn thiện hơn.
PHẦN IV: CAM KẾT
Qua quá trình thực tế làm công tác giảng dạy cùng với sự tìm tòi nghiên cứu, tôi đã hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm: “Thiết kế một số hoạt động ứng dụng môn Toán cho học sinh lớp 3”.
Tôi xin cam kết sáng kiến kinh nghiệm của tôi không sao chép hoặc vi phạm bản quyền của ai.
TÁC GIẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Mai Thị Dung
CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
( Xác nhận, đánh giá, xếp loại)
...
...
...
...
...
...
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHĨA HƯNG
(Xác nhận, đánh giá, xếp loại)
...
...
...
...
...
...
.
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định Tôi (chúng tôi):
STT
Họ và tên
Ngày tháng năm sinh
Nơi công tác
Chức danh
Trình độ chuyên môn
Tỉ lệ (%)
đóng góp tạo ra sang
kiến
1
Mai Thị Dung
03/09/1991
Tiểu học
Giáo
Cử nhân
100%



Thị trấn
viên văn
sư phạm




Rạng
hóa
Ngành




Đông

Giáo dục






Tiểu học


Là tác giả (nhóm tác giả) đề nghị xét công nhận sáng kiến:
Thiết kế một số hoạt động ứng dụng môn Toán cho học sinh lớp 3
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phương pháp dạy học môn Toán
Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 10/9/2019
Mô tả bản chất của sáng kiến: Thiết kế một số hoạt động ứng dụng môn Toán cho học sinh lớp 3 theo mô hình trường học mới VNEN.
Những thông tin cần được bảo mật nếu có:.........................................................
Những điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Trong các bài học môn toán cuả học sinh lớp 3.
Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: Thiết kế một số hoạt động ứng dụng môn Toán cho học sinh lớp 3 theo mô hình trường học mới VNEN sẽ giúp học sinh phát triển khả năng vận dụng Toán học vào trong đời sống, yêu thích và học Toán tốt hơn.
Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có): Thiết kế một số hoạt động ứng dụng môn Toán cho học sinh lớp 3 theo mô hình trường học mới VNEN sẽ giúp học sinh phát triển khả năng vận dụng Toán học vào trong đời sống, yêu thích và học Toán tốt hơn.
Tôi xin cam đoan mọi thông tin trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Nghĩa Hưng, ngày 15 tháng 7 năm 2020 Người nộp đơn
Mai Thị Dung
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Đặng Tự Ân, Mô hình “Trường học kiểu mới” của Colombia – Bộ GD&ĐT, Dự án GDTH cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.
Hướng dẫn học Toán 3, Tập 1 ( Sách thử nghiệm ) – Bộ GD&ĐT.
Hướng dẫn học Toán 3, Tập 2 ( Sách thử nghiệm ) - Bộ GD&ĐT.
Mai Thị Dung, Khóa luận Tốt nghiệp Thiết kế hoạt động ứng dụng toán học cho học sinh lớp 4 theo mô hình trường học mới tại Việt Nam, Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội – năm 2014.
Nguyễn Thị Thu Thủy, Khóa luận tốt nghiệp Tìm hiểu hoạt động ứng dụng trong tài liệu Hướng dẫn học Toán 5 theo mô hình trường học mới tại Việt Nam, Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội – năm 2015.
PGS.TS. Trần Diên Hiển, Giáo trình chuyên đề Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán tiểu học – NXB Đại học Sư phạm.
Phương pháp dạy học Toán ở Tiểu học - Dự án phát triển GV tiểu học – Bộ GD&ĐT – NXB Đại học Sư phạm, NXB Giáo dục 2008.
SGK Toán 3 – Bộ GD&ĐT, NXB Giáo dục Việt Nam.