Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế hoạt động dạy học chương 2 hình học 12 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh

Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam
(khóa XI) đã thông qua nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 về
đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa,
hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội
nhập quốc tế. Nghị quyết 29/NQ-TW chỉ rõ: “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng
bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm
chất, năng lực của người học”
Nhằm đáp ứng yêu cầu trên, là một người giáo viên, chúng ta nên bắt đầu
đổi mới từ việc thiết kế và tổ chức các hoạt động dạy học trong từng bài dạy của
mình; Cần thiết kế các hoạt động dạy học có sử dụng các phương pháp dạy học, kỉ
thuật dạy học mới, ứng dụng công nghệ 4.0, giúp học sinh học tập tích cực, chủ
động và sáng tạo trong học tập.
Chủ đề mặt nón, mặt trụ, mặt cầu là nội dung quan trọng trong chương trình
hình học lớp 12. Mặt nón, mặt trụ, mặt cầu có ứng dụng nhiều trong các môn học
khác và trong thực tiễn. Kiến thức mặt nón, mặt trụ, mặt cầu lại khá trừu tượng đối
với học sinh. Tuy nhiên hiện tại học sinh đang học các kiến thức này với tinh thần
đối phó, không hào hứng và chưa hứng thú trong học tập.
pdf 52 trang Hương Thủy 13/10/2025 160
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế hoạt động dạy học chương 2 hình học 12 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế hoạt động dạy học chương 2 hình học 12 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh

Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế hoạt động dạy học chương 2 hình học 12 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
ủa nhóm bạn trên 
padlet. 
+ Hoạt động nhóm 
(qua mạng hoặc trực 
tiếp) hoàn thành giải bài 
toán thực tế. Chụp bài 
của từng cá nhân gửi 
lên group; chụp bài 
nhóm gửi lên padlet. 
- Học ở lớp: 
+ Báo cáo sản phẩm dự 
án stem. 
+ Đại diện lên trình bày 
lời giải bài toán thực tế. 
+ Nhận xét, đánh giá. 
+ Chăm chỉ, trung 
thực, trách nhiệm. 
+ Tự học và tự chủ, 
giao tiếp và hợp tác. 
+ Giải quyết vấn đề 
và sáng tạo. 
+ Công nghệ. 
+ Tin học 
+ Thẩm mỹ. 
+ Tính toán. 
+ Ngôn ngữ. 
+ Tư duy và lập 
luận toán học. 
+ Năng lực mô hình 
hóa toán học. 
+ Giải quyết vấn đề 
toán học 
Mặt cầu + Xây dựng và giao dự 
án steam, bài tập thực 
tế cho các nhóm học 
sinh. 
+ Hỗ trợ các nhóm 
thực hiện dự án steam, 
hoàn thành bài tập 
nhóm qua mạng . 
+ Đánh giá kết quả 
- Học ở nhà: 
Thực hiện dự án steam: 
“ Làm các vật trang trí 
hình cầu” 
 Gửi hình ảnh sản 
phẩm, video quá trình 
thực hiện lên padlet. 
+ Nhận xét, đánh giá 
bài của nhóm bạn trên 
+ Chăm chỉ, trung 
thực, trách nhiệm. 
+ Tự học và tự chủ, 
giao tiếp và hợp tác. 
+ Giải quyết vấn đề 
và sáng tạo. 
+ Tin học 
+ Thẩm mỹ. 
39 
trên trang padlet, 
group. 
+ Đánh giá kết quả 
báo cáo trên lớp của 
các nhóm. 
padlet. 
+ Hoạt động nhóm hoàn 
thành giải bài toán thực 
tế. Chụp bài của từng cá 
nhân gửi lên group. 
- Học ở lớp: 
+ Báo cáo sản phẩm dự 
án steam. 
+ Đại diện lên trình bày 
lời giải bài toán thực tế. 
+ Tính toán. 
+ Ngôn ngữ. 
+ Tư duy và lập 
luận toán học. 
+ Năng lực mô hình 
hóa toán học. 
+ Giải quyết vấn đề 
toán học. 
Ôn tập 
chương 
+ Xây dựng và giao dự 
án steam, bài tập thực 
tế cho các nhóm học 
sinh. 
+ Hỗ trợ các nhóm 
thực hiện dự án steam, 
hoàn thành bài tập 
nhóm qua mạng . 
+ Đánh giá kết quả 
trên trang padlet, 
group. 
+ Đánh giá kết quả 
báo cáo trên lớp của 
các nhóm. 
- Học ở nhà: 
Thực hiện dự án steam: 
+ Thiết kế và trình diễn 
con rối dây làm bằng hình 
trụ, hình nón, hình cầu. 
+ Xây dựng câu chuyện. 
+ Gửi hình ảnh sản phẩm, 
video quá trình thực 
hiện lên padlet. 
+ Hoạt động nhóm hoàn 
thành giải bài toán thực 
tế. Chụp ảnh lời giải 
của các cá nhân lên 
group, nhóm padlet 
+ Nhận xét, đánh giá 
sản phẩm của bạn, 
nhóm bạn trên padlet và 
group. 
- Học ở lớp: 
+ Báo cáo sản phẩm dự 
án steam thiết kế và 
trình diễn con rối dây 
làm bằng hình trụ, hình 
nón, hình cầu. 
+ Đại diện lên trình bày 
lời giải bài toán thực tế. 
+ Nhận xét, đánh giá. 
+ Chăm chỉ, trung 
thực, trách nhiệm. 
+ Yêu nước. 
+ Tự học và tự chủ, 
giao tiếp và hợp tác. 
+ Giải quyết vấn đề 
và sáng tạo. 
+ Tin học 
+ Thẩm mỹ. 
+ Tính toán. 
+ Ngôn ngữ. 
+ Tìm hiểu tự 
nhiêm và xã hội. 
+ Tư duy và lập 
luận toán học. 
+ Năng lực mô hình 
hóa toán học. 
+ Giải quyết vấn đề 
toán học 
40 
3. Kế hoạch dạy học các chủ đề chương 2 hình học 12 thiết kế theo định 
hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. 
 Với các giải pháp được sử dụng, chúng tôi đã thiết kế được các hoạt động 
dạy học các chủ đề chương 2 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học 
sinh. Các hoạt động dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học 
sinh, chúng tôi thể hiện cụ thể trong kế hoạch dạy học sau: 
Kế hoạch bài dạy chủ đề mặt tròn xoay 
Kế hoạch dạy học chủ đề mặt cầu 
41 
Kế hoạch bài dạy chủ đề ôn tập chương 2 
42 
CHƯƠNG III 
KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP 
ĐỀ XUẤT 
1. Mục đích khảo sát 
 Thông qua khảo sát nhằm khẳng định sự cấp thiết và tính khả thi của các giải 
pháp trong đề tài “Thiết kế hoạt động dạy học chương 2 hình học 12 theo định 
hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh” đã đề xuất, để từ đó hoàn thiện 
các giải pháp thiết kế cho phù hợp với thực tiễn. 
2. Nội dung và phương pháp khảo sát 
2.1. Nội dung khảo sát 
 Nội dung khảo sát gồm các giải pháp sau: 
Giải pháp 1: Lựa chọn, sử dụng phương pháp dạy học, kĩ thuật dạy học phù hợp 
với nội dung bài học. 
Giải pháp 2: Thiết kế các trò chơi cho hoạt động dạy học khởi động và hoạt động 
luyện tập chủ đề. 
Giải pháp 3: Thiết kế thiết bị dạy học số cho hoạt động dạy học trải nghiệm khám 
phá kiến thức. 
Giải pháp 4: Sử dụng các phần mềm vẽ hình (geogebra, canva, mindmap) trong 
hoạt động dạy học luyện tập, tổng hợp kiến thức. 
Giải pháp 5: Thiết kế lồng ghép giáo dục Steam 
Giải pháp 6: Sử dụng các phầm mềm( Azota, padlet, group, zalo) hỗ trợ hoạt 
động dạy học và kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực. 
Mỗi giải pháp là một câu hỏi với bốn sự lữa chọn: 
+ Tính cấp thiết: Không cấp thiết; Ít cấp thiết; Cấp thiết; Rất cấp thiết. 
+ Tính khả thi: Không khả thi; Ít khả thi; Khả thi; Rất khả thi. 
2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá 
 Đề tiến hành khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất, 
tác giả xây dựng phiếu trưng cầu ý kiến theo hai tiêu chí: tính cấp thiết và tính khả 
thi của các giải pháp “Thiết kế hoạt động dạy học chương 2 hình học 12 theo định 
hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh”. Thực hiện đánh giá các tiêu chí 
theo 4 mức độ từ cao đến thấp và được lượng hóa bằng điểm số. 
+ Tính cấp thiết: Rất cấp thiết (4 điểm); Cấp thiết (3 điểm); Ít cấp thiết (2 điểm) 
Không cấp thiết (1 điểm). 
 + Tính khả thi: Rất khả thi (4 điểm); Khả thi (3 điểm); Ít khả thi (2 điểm); Không 
khả thi (1 điểm). 
43 
 Sau khi nhận kết quả thu được, chúng tôi tiến hành phân tích, xử lí số liệu trên 
bảng thống kê, tính tổng điểm (∑) và điểm trung bình ( X ) của các giải pháp đã 
được khảo sát, sau đó xếp thứ bậc để nhận xét, đánh giá và rút ra kết luận. 
 Thời gian tiến hành khảo sát: Tháng 04/2023. 
3. Đối tượng khảo sát 
Tổng hợp các đối tượng khảo sát 
TT Đối tượng Số lượng 
1 Lớp 12A2 44 
2 Lớp 12A3 40 
3 Lớp 12A7 37 
Tổng 121 
4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp. 
4.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất. 
 Bảng 1. Kết quả khảo sát tính cấp thiết của các giải pháp. 
TT Giải pháp 
Mức độ đánh giá 
∑ 
TB 
( X ) 
Thứ 
bậc 
Rất cấp thiết Cần thiết Ít cấp thiết 
Không cấp 
thiết 
SL Điểm SL Điểm SL Điểm SL Điểm 
1 Giải pháp 1 70 280 46 138 4 8 1 1 427 3.39 4 
2 Giải pháp 2 83 332 31 93 5 10 2 2 437 3.47 3 
3 Giải pháp 3 70 280 46 138 4 8 1 1 427 3.39 4 
4 Giải pháp 4 86 344 30 90 4 8 2 2 444 3.52 1 
5 Giải pháp 5 80 320 36 108 3 6 3 3 437 3.47 3 
6 Giải pháp 6 90 360 26 78 0 0 0 0 438 3.48 2 
7 
Trung bình 
chung 
79.8 319.2 35.8 107.4 3.4 6.8 1.2 1.2 433.75 3.45 
 Kết quả khảo sát ở bảng 1 cho thấy, các nhóm đối tượng được khảo sát đã 
đánh giá tính cấp thiết của các giải pháp “Thiết kế hoạt động dạy học chương 2 
hình học 12 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh” có mức độ 
cấp thiết cao, với điểm trung bình chung của cả 6 giải pháp 3.45 điểm. Mặc dù các 
đối tượng khảo sát có cách đánh giá khác nhau, nhưng theo quy luật số lớn, có thể 
nói đa số lượt ý kiến đánh giá đều thống nhất cho rằng cả 6 giải pháp đề xuất là có 
tính cấp thiết. Giải pháp 4: “Sử dụng các phần mềm vẽ hình (geogebra, canva, 
mindmap) trong hoạt động dạy học luyện tập, tổng hợp kiến thức” được đánh 
giá cao nhất với 3.52X , xếp bậc 1 6 . Trong khi đó, giải pháp 3:” Thiết kế thiết 
bị dạy học số cho hoạt động dạy học trải nghiệm khám phá kiến thức” và giải pháp 
1 “Lựa chọn, sử dụng phương pháp dạy học, kĩ thuật dạy học phù hợp với nội dung 
44 
bài học” được đánh giá ít cấp thiết nhất với 3.39X , xếp bậc 4 6 . Còn lại các 
biện pháp khác có điểm trung bình tương ứng từ 3.47X đến 3.48X . Mức độ 
cấp thiết của các giải pháp đề xuất tương đối đồng đều, khoảng cách giữa các giá 
trị điểm trung bình không quá xa nhau ( chênh lệch giữa X max và X min là 0.13). 
 Từ bảng số liệu bảng 1, có thể biểu đạt qua biểu đồ 1 trên. Biểu đồ 1 cho 
thấy, các giải pháp theo thứ tự từ cao đến thấp là giải pháp 4, giải pháp 6, giải pháp 
2 và giải pháp 5 có điểm về tính cấp thiết lớn hơn 3.45 điểm, tức là lớn hơn giá trị 
điểm trung bình chung của 6 giải pháp. Đây là thứ tự ưu tiên về tính cấp thiết của 
các giải pháp đã đề xuất. Các giải pháp 1 và giải pháp 3 có điểm thấp hơn giá trị 
điểm trung bình chung, nhưng vẫn cấp thiết. 
4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất 
 Bảng 2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các giải pháp. 
TT Giải pháp 
Mức độ đánh giá 
∑ 
TB 
( X ) 
Thứ 
bậc 
Rất khả thi Khả thi Ít khả thi Không khả thi 
SL Điểm SL Điểm SL Điểm SL Điểm 
1 Giải pháp 1 75 300 40 120 1 2 0 0 422 3.35 4 
2 Giải pháp 2 86 344 25 75 3 6 1 1 426 3.38 3 
3 Giải pháp 3 73 292 40 120 3 6 0 0 418 3.32 5 
4 Giải pháp 4 90 360 25 75 2 4 0 0 439 3.48 1 
5 Giải pháp 5 80 320 35 105 1 2 1 1 428 3.4 2 
6 Giải pháp 6 95 380 16 48 0 0 0 0 428 3.4 2 
7 
Trung bình 
chung 
83.8 335.2 29.2 87.6 1.8 3.6 0.2 0.2 426.25 3.38 
Biểu đồ 1. 
45 
 Kết quả khảo sát tính khả thi của các giải pháp “Thiết kế hoạt động dạy học 
chương 2 hình học 12 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh” 
được thể hiện trong bảng 2. 
 Kết quả khảo sát tính khả thi ở bảng 2 cho thấy, học sinh tham gia khảo sát 
đã đánh giá tính khả thi của các giải pháp tương đối đồng đều. Điểm trung bình 
chung của cả 6 giải pháp là 3.38 điểm. Khoảng cách giữa các giá trị điểm trung 
bình không quá xa nhau (chênh lệch giữa X max và X min là 0.16 ). Điều này 
chứng tỏ rằng, các đối tượng khảo sát tuy khác nhau về đơn vị lớp nhưng các ý 
kiến đánh giá chung là tương đối thống nhất. Tuy nhiên, đi sâu vào từng giải pháp 
cụ thể và từng nhóm chủ thể đánh giá cụ thể thì cũng có sự chênh lệch khác nhau. 
 Giải pháp 4: “Sử dụng các phần mềm vẽ hình (geogebra, canva, 
mindmap) trong hoạt động dạy học luyện tập, tổng hợp kiến thức” là giải pháp 
có mức độ khả thi cao nhất với 3.48X điểm. Giải pháp 3 : “Thiết kế thiết bị dạy 
học số cho hoạt động dạy học trải nghiệm khám phá kiến thức” là giải pháp có giá 
trị điểm thấp nhất với 3.32X , xếp thứ 6 6 . Các giải pháp còn lại đều có tính khả 
thi với điểm trung bình từ 3.38 3.4 điểm. 
Mức độ đánh giá tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất thể hiện ở biểu đồ 2. 
Biểu đồ 2 cho thấy, giá trị trung bình của cả 6 giải pháp là 3.38 , trong đó có 4 6 
giải pháp có điểm cao hơn hoặc bằng giá trị trung bình chung. Theo thứ tự từ cao đến 
thấp là giải pháp 4, giải pháp 5, giải pháp 6, giải pháp 2. Các giải pháp 3 và giải pháp 
1 cũng có tính khả thi nhưng thấp hơn giá trị điểm trung bình. Đây là một căn cứ để 
khi thiết kế các hoạt động dạy học cần ưu tiên lựa chọn các giải pháp nào. 
Biểu đồ 2. 
46 
 Tóm lại, từ bảng kết quả khảo sát cho thấy các giải pháp “Thiết kế hoạt 
động dạy học chương 2 hình học 12 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng 
lực học sinh” được các đối tượng học sinh khác nhau đánh giá mức độ cấp thiết và 
khả thi cao. Các giải pháp đưa ra đạt điểm trung bình 3.45X về tính cấp thiết và 
3.38X về tính khả thi. Việc thực hiện tốt các giải pháp này sẽ là cơ sở để phát 
triển việc thiết kế các hoạt động dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, 
năng lực cho học sinh THPT theo chương trình hiện nay và chương trình giáo dục 
phổ thông 2018. 
Đánh giá về tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp: 
Kết quả nghiên cứu trên khẳng định tính cấp thiết và tính khả thi của các giải 
pháp “Thiết kế hoạt động dạy học chương 2 hình học 12 theo định hướng phát 
triển phẩm chất, năng lực học sinh”. Mối quan hệ giữa các mức độ cấp thiết và 
mức độ khả thi của các giải pháp được thể hiện trong biểu đồ 3 về mối tương quan 
giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp. 
 Biểu đồ 3 cho thấy, các giải pháp có tính cấp thiết và tính khả thi cao. Trong 
đó, tất cả các giải pháp đều có tính cấp thiết cao hơn tính khả thi. Biện pháp có tính 
cần thiết và tính khả thi thấp nhất vẫn có điểm trung bình lớn hơn 3.36 điểm, tức là 
vẫn nằm trong khoảng cao của thang chấm 4 điểm tối đa. Điều này chứng tỏ các 
giải pháp của các tác giả đề xuất bước đầu đã được đa số học sinh tiếp cận đồng 
tình ủng hộ. 
 Biểu đồ 3. 
47 
PHẦN III: KẾT LUẬN 
1. Kết luận 
 Bản thân người viết là một giáo viên dạy Toán, đã ý thức được trách nhiệm 
của mình trong việc không ngừng tìm tòi đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng 
cao kết quả hoạt động học tập của học sinh, chúng tôi đã áp dụng đề tài vào thực 
tiễn dạy học và đạt được những kết quả tích cực. Những kết quả đó cũng chính là 
cơ sở để chúng tôi hoàn thành đề tài này. 
 Trên cơ sở vận dụng các tri thức khoa học kết hợp với kiến thức thực tiễn dạy 
học của bản thân, sau thời gian tập trung, nỗ lực nghiên cứu đề tài đã hoàn thành và 
đạt được những kết quả sau: 
 + Đề tài đã nghiên cứu một số cơ sở lí luận của việc vận dụng các phương 
pháp và kĩ thuật dạy học vào thiết kế các hoạt động dạy học chương 2 hình học 12 
và ý nghĩa của nó đối với việc phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THPT. 
 + Đề tài đã đi sâu khai thác một số giải pháp thiết kế các hoạt động dạy học 
có tác dụng rất hiệu quả và thiết thực trong việc nâng cao chất lượng học tập và 
định hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh THPT. 
 + Đề tài đã đưa ra các ví dụ minh họa cho các giải pháp thiết kế các hoạt động 
dạy học chương 2 hình học 12 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực. 
Thông qua các ví dụ này nêu bật lên ý nghĩa của các giải pháp này với việc dạy 
học hình học nói riêng, toán học nói chung. 
 + Đề tài cũng đã được khảo sát và kết quả khảo sát đã cho thấy các biện pháp 
đề xuất đều được đánh giá cao về tính chính xác, cấp thiết và tính khả thi. 
2. Kiến nghị 
 Bằng những kinh nghiệm đã thu được từ kết quả trên. Chúng tôi đưa ra một 
số kiến nghị nhằm phát triển hơn nữa các giải pháp thiết kế hoạt động dạy học theo 
định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh như sau: 
- Do thời gian dành cho nghiên cứu có hạn, năng lực bản thân còn hạn chế, các thực 
nghiệm sư phạm chưa nhiều, cần tiếp tục triển khai thực nghiệm trên nhiều lớp, 
nhiều đối tượng học sinh khác nhau và mong đồng nghiệp góp ý, bổ sung thêm vào 
nội dung các giải pháp cho đề tài được phong phú hơn. 
- Có thể áp dụng các giải pháp này cho việc thiết kế các hoạt động dạy học cho 
chương trình giáo dục phổ thông 2018. 
 Trên đây là toàn bộ nội dung của đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “ Thiết kế 
hoạt động dạy học chương 2 hình học 12 theo định hướng phát triển phẩm chất, 
năng lực học sinh”. Chắc chắn đề tài nghiên cứu không thể tránh khỏi những thiếu 
sót. Chúng tôi rất mong được sự góp ý chân thành của quý vị và bạn bè đồng 
nghiệp. 
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn! 
48 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Nguyễn Bá Kim (Chủ biên) (2004), Phương pháp dạy học môn Toán, NXB Đại 
học sư phạm Hà Nội. 
2. Bùi Văn Nghị (Chủ biên) (2009), Vận dụng lí luận vào thực tiễn dạy học môn 
Toán, NXB Đại học sư phạm Hà Nội. 
3. Chương trình giáo dục phổ thông 2018. 
4. Nguồn tài liệu tham khảo trên internet. 
5. Nguyễn Mộng Hy (Chủ biên), Hình học 12, NXB Giáo dục Việt Nam. 

File đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_thiet_ke_hoat_dong_day_hoc_chuong_2_hi.pdf