Sáng kiến kinh nghiệm Một số trò chơi học tập giúp học sinh hứng thú, học tốt môn Toán lớp 1

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Phát triển trí tuệ cho học sinh tiểu học là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu của hầu hết các quốc gia, của những bậc phụ huynh và thầy cô giáo. Cùng với tất cả các môn học khác trong chiến lược phát triển toàn diện, có thể nói Toán học đóng vai trò hết sức quan trong. Nó rèn luyện cho các em không phải đơn thuần là tính toán, mà điều chủ yếu là năng lực tư duy. Chính bởi tư duy sâu sắc mà các em mới có thể nhanh nhẹn nhạy bén hơn trong nhiều môn học khác. Rèn luyện Toán học không có nghĩa đơn giản là kì vọng các em trở thành nhà toán học, mà chính là rèn luyện tư duy cho các em trở nên linh hoạt hơn khi tiếp cận những vấn đề trong nhà trường hoặc ở cương vị nào trên bước đường mai sau.

Vì vậy muốn các em học tốt môn toán trước hết phải tạo cho các em những say mê và hứng thú với môn học. Trên quan điểm đó người giáo viên cần lựa chọn những phương pháp dạy học nào cho phù hợp để phát huy tính hiệu quả cao nhất trong từng bài học đảm bảo theo những yêu cầu kiến thức và kĩ năng toán học, nhằm đáp ứng những yêu cầu đổi mới các chương trình Tiểu học (môn Toán).

docx 19 trang Hương Thủy 16/10/2025 140
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số trò chơi học tập giúp học sinh hứng thú, học tốt môn Toán lớp 1", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số trò chơi học tập giúp học sinh hứng thú, học tốt môn Toán lớp 1

Sáng kiến kinh nghiệm Một số trò chơi học tập giúp học sinh hứng thú, học tốt môn Toán lớp 1
thay và cứ tiếp tục như vậy, hết em này đến em khác.
Trò chơi sẽ thú vị hơn nếu hai, ba hoặc tổ cùng hát và giả làm con voi thi xem nhóm nào làm voi đều hơn.
Trò chơi 2: “XẾP HÀNG”
- Mục đích: luyện tập để củng cố các biểu tượng: cao, thấp, trước, sau, bên trái, bên phải, ở giữa.
- Chuẩn bị: một số bông hoa (có thể là hoa giấy hoặc lá cờ); nơi chơi đủ rộng cho 3 tổ cùng chơi.
- Cách chơi: mỗi tổ cử ra hai người có chiều cao khác nhau, đứng thành 1 nhóm
Các nhóm đứng không xa nhau trước mặt giáo viên.
Giáo viên ra lệnh : xếp hàng dọc, thấp đứng trước, cao đứng sau.
Các nhóm nhanh chóng xếp hàng theo mệnh lệnh. Nhóm nào xếp đúng lệnh và xong trước thì được thưởng hai bông hoa (hoặc 2 lá cờ); nhóm xếp sai lệnh thì không được thưởng. Sau đó 3 em về chỗ, mỗi tổ cử 3 em khác ra chơi. Cách chơi tương tự, nhưng với các lệnh khác, ví dụ như:
Xếp hàng dọc, thấp nhất đứng ở giữa, cao đứng sau cùng.
Xếp hàng ngang, thấp nhất dứng giữa, cao nhất đứng bên trái em thấp nhất.
Tổ nào được thưởng nhiều hoa (hay lá cờ) hơn thì thắng cuộc.
Những trò chơi củng cố nội dung số học và tất yếu đại số:
Trò chơi 3: “TÌM TÊN CON VẬT NHANH”
- Mục đích: củng cố khả năng liên hệ thực tế của học sinh sau khi đã học các số1,2,3,4
- Chuẩn bị: Học sinh tự nghĩ tên các con vật khác nhau có bốn chân.
- Cách chơi: có thể cử hai học sinh, mỗi nhóm 5 em. Giáo viên nêu yêu cầu:
	Nhóm 1: Hãy nghĩ tên các con vật có 2 chân.
	Nhóm 2: Những con vật có 2 chân.
	Giáo viên phổ biến luật chơi.
	Hai đội sẽ bốc thăm xem đôi nào sẽ nêu trước.
Ví dụ: khi nhóm 1 nêu tên con vật có 4 chân. Giáo viên yêu cầu nhóm 2 đọc tên các con vật có 2 chân. Tiếp đến nhóm1, rồi đến nhóm2, cứ như vậy nhóm nào không tìm được con vật thuộc nhóm mình sẽ thua. Trong trò chơi này giáo viên là trọng tài. Giáo viên nên ghi tên những con vật đã được nêu để tránh lập lại. Sau đó tổng kết trò chơi. Trò chơi đã kết thúc.
Trò chơi 4: “ THI ĐẾM”
Mục đích: luyện đếm các số theo thứ tự.
Chuẩn bị: trò chơi này không cần chuẩn bị trước.
Cách tiến hành: học sinh đứng vòng tròn. Một HS bắt đđầu 1 theo chiều quay kim đồng hồ, HS tiếp theo đếm 2, học sinh tiếp theo đếm 3,  cứ như vậy cho đén hết. Giáo viên có thể bắt đầu ở số nào đó để học sinh có thể đếm theo chiều ngược kim đồng hồ, học sinh đếm theo thứ tự giảm dần cho đến khi có lệnh dừng lại đến số 0 thì lại đổi chiều đếm. Học sinh nào đếm sai phải nhảy lò cò 1 vòng rồi trở về chỗ cũ.
Lưu ý: có thể đổi trò chơi thành cách hai cách ba.
Ví dụ: học sinh lần lượt đếm 2,4,6 hoặc 3,6,9
 Trò chơi 5: “BUỘC DÂY CHO BÓNG”
Mục đích: củng cố cho học sinh về phép cộng, trừ trong phạm vi 5.
- Chuẩn bị: 4 tờ bìa có hình vẽ gồm 2 phần: 
+ Phần trên: vẽ hình các quả bóng bay, trên mỗi quả ghi 1 phép tính cộng, trừ trong phạm vi 5.
+ Phần dưới: vẽ 1 cụm các ô vuông ghi các kết quả của các phép tính trên.
- Cách chơi: học sinh nối bóng với kết quả thích hợp bên dưới. Mỗi em trong đội chỉ được nối 1 lần và chuyển cho bạn khác nối tiếp. Tổ nào xong trước nối đứng là tổ đó thắng cuộc.
5
3
4
5
3
5-0
5-2
3+2
5-1
1+4
Trò chơi tiếp sức
+ Mục đích: Củng cố về tính cộng trừ trong phạm vi 10. 
+ Chuẩn bị:
- Giáo viên chuẩn bị 2 bảng phụ có viết dãy phép tính. Có thể thay đổi các dãy phép tính khác nhau. Chẳng hạn:
-4
+ 0
-2
+ 5
3
+ Cách chơi:
- Hai đội chơi, mỗi đội 5 em. Hai đội vào vị trí, giáo viên đính hai bảng phụ có dãy số đó lên bảng. Khi có hiệu lệnh “bắt đầu”, em thứ nhất của mỗi đội lên điền số vào hình tam giác, xong về trao bút cho em thứ hai...cứ như vậy cho đến em cuối cùng.
- Cả lớp cổ vũ cho hai đội : “Cố lên bạn ơi ! Đội nào làm đúng, nhanh sẽ là đội thắng cuộc.
- Trò chơi làm tình tiếp sức này tôi có thể áp dụng được rất nhiều trong các giờ học toán. Ví dụ ở các bài: Cộng trừ các số tròn chục, phép cộng dạng 14-3, phép trừ dạng 17 – 3, phép trừ dạng 17-7,...
Trò chơi ai nhanh, ai khéo
+ Mục đích: Củng cố kĩ năng làm tính cộng trong phạm vi 20. Đồng thời rèn khả năng quan sát và tô màu của học sinh.
+ Chuẩn bị
Giáo viên vẽ sẵn hai bông hoa trên giấy trắng. Trên cánh và nhị hoa có đính các số như sau:
17
12
13
5
20
3
7
8
15
+ Cách chơi
Đính hai bông hoa lên bảng. Chia thành hai đội, mỗi đội 4 em, mỗi em có một cây bút chì màu khác nhau. Khi có hiệu lệnh bắt đầu thì em thứ nhất của mỗi đội lên tô hai cánh hoa sao cho tổng của hai cánh hoa là số ở nhị hoa. Xong đến lượt em thứ hai, cứ như vậy cho đến em cuối cùng. Đội nào tô đúng, nhanh là đội đó thắng cuộc.
Trò chơi ai nhanh, ai đúng
+ Mục đích: Rèn kỹ năng cộng, trừ nhẩm các số tròn chục.
+ Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị sẵn một bảng phụ như sau:
10
+


90
-

80
60
+


20
+

	
80
-

50
+


+ Cách chơi:
Hai đội chơi, mỗi đội 3 em. Đội 1 hoàn thành các phép tính bên trái, đội 2 hoàn thành các phép tính bên phải sao cho kết quả của các phép tính là 80. Khi có hiệu lệnh “ bắt đầu thì em thứ nhất của mỗi đội lên điền số vào ô trống thứ nhất, sau đó về chuyện bút cho em thứ hai,...cứ tiếp tục cho đến hết. Đội nào điền đúng và nhanh sẽ là đội thắng cuộc.
* Ngoài ra, trò chơi này tôi còn được áp dụng vào các bài học, bài luyện tập cộng, trừ các số trong phạm vi 20.
Những trò chơi củng cố hình học 
Trò chơi 9: “HÌNH GÌ BIẾN MẤT”
Mục đích: Củng cố về việc nhận biết hình vuông, hình tam giác
Chuẩn bị: Các hình tròn, hình vuông, hình tam giác ( màu sắc khác nhau) có thể thêm các hình quen thuộc như bông hoa, ngôi sao, cắt bằng giấy màu.
Cách tiến hành: GV cầm các hình vừa gắn lên bảng vừa hỏi HS: “ Đố các con cô có những hình gì? Bây giờ các con nhắm mắt lại xem hình gì biến mất nhé?”
Cách 1: GV gọi 1 HS lên nhắm mắt, GV dấu đi 1 hình. Các em HS thgeo dõi. GV nói: “ xong” thì em đó mở mắt xem hình gì biến mất.
Cách 2: 2 HS lên nhắm mắt. GV dấu đi 1 hình, thi xem ai nói đúng và nhanh hơn
Trò chơi 10: “ CÁI TÚI KÌ LẠ”
Mục đích HS nhận biết được các hình
Chuẩn bị: Túi vải: 17-25 cm, màu đẹp(hoa)
Hình tam giác: 6 x 6x6 cm
Hình vuông cạnh 6 cm
Hình chữ nhật 6 x 3 cm
Khối hình lập phương
Khối hình hộp chữ nhật
Cách chơi: HS có thể ngồi tại chỗ hoặc xung quanh GV cầm túi: “ cô có 1 cái túi rất đẹp nhưng không biết trong này có cái gì? Đố ai không nhìn vào túi mà đoán được mới tài”. GV gọi 1 HS lên sờ hình trong túi và gọi tên hình trước khi giơ ra cho cả lớp kiểm tra
GV hỏi cả lớp “Đây là hình gì? Màu gì?”, cô khen ngợi khi HS nhận dạng đúng, nói đúng.
Có thể cho 2 HS lên thi xem ai nhanh hơn
Những trò chơi rèn luyện kĩ năng giải toán ứng dụng trong cuộc sống
Mục tiêu chung: Nhằm củng cố cách đọc và cách viết, nhận dạng và phân biệt các số tự nhiên ngoài ra còn củng cố một số tính chất của số tự nhiên và 1 chút hài hước đối với trẻ.
ĐỐ EM 
Số nào tròn trĩnh như quả trứng gà?
Số nào giống gậy ông già hay mang?
Số nào giống ngỗng, giống ngan
 Ai đạt điểm đó chẳng ngoan chút nào?
Đố em biết được số nào 
Điểm thi được nó thở phào thật may!
 Số đo- viết ngược, lạ thay
Cả lớp khen giỏi vỗ tay rào rào?
Hai o xinh xắn
 Xếp chồng lên nhau
Em hãy đoán mau
Đó là số mấy?
Bạn Hà hái được 6 bông hoa, bạn Hà hái được hơn bạn Huệ 2 bông. Hỏi Huệ hái được mấy bông hoa?
nam và Việt rủ nhau đi hái mận. Việt hái được 15 quả. Nam hái được hơn 10 quả nhưng chắc chắn ít hơn Việt. Đố bạn đoán được Nam hái được bao nhiêu quả mận
Bạn An nghĩ một số mà đó từ 1 đến 5. an cộng số đó với 5 được bao nhiêu cho 4 , rồi lại đem trừ tiếp cho số đã nghĩ, An nói rằng kết quả cuối cùng là 1 . hỏi an nói đúng hay sai?
Mỗi góc phòng có một chú mèo. Trước mặt mỗi chú có 3 chú mèo khác. Hỏi trong phòng có mấy chú mèo?
Trên cây có 5 con chim. Một người thợ săn bắn trúng 1 con chim làm nó rơi xuống đất. Hỏi trên cây còn lại bao nhiêu con chim?
Trên đây là một số trò chơi điển hình mà tôi thường xuyên vận dụng vào trong quá trình dạy học Toán. Việc lồng ghép các trò chơi giúp cho không khí học tập trở nên sôi nổi, sinh động nên các em hứng thú với việc học tập hơn. Thông qua trò chơi, các em luyện tập, thực hành một cách nhẹ nhàng, thoải mái. Rèn cho các em sự tự tin, mạnh dạn, tích cực chủ động trong học tập.
DẠY THỰC NGHIỆM
GIÁO ÁN MÔN TOÁN
Tuần 17
Tên bài dạy : Em vui học toán
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức:
- Biết HS hát và vận động theo nhịp bài hát, biết chơi trò chơi
- Vẽ được tranh biếu diễn phép cộng, phép trừ qua đó hiểu ý nghĩa phép cộng, phép trừ.
 2. Kĩ năng:
 - Vận dụng kĩ năng cộng, trừ các số trong phạm vi 10 thông qua hát và vận động theo nhịp, chơi trò chơi.
 - Củng cố kĩ năng nhận dạng hình vuông, hình tròn, hình tam giác, hình chữ nhật gắn với các hoạt động tạo hình.
 3. Thái độ:	
 - HS yêu thích môn Toán, có thái độ học tập tích cực.
II.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
 GV: Giáo án điện tử
 HS: Bút màu, giấy vẽ.
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
TG
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
3’
29’
1’
6’
A. Khởi động:
- Cho HS chơi trò chơi tiếp sức
- Gọi HS nối tiếp nêu kết quả của từng phép tính:
 3 + 3 = . 
 5 + 4 = .
 9 - 5 =.
 10 – 7 = .
 4 – 2 = .
- GV nhận xét chung 
B. Bài mới:
1. Giới thiệu bài:
- GV giới thiệu và ghi tên bài.
2. Hoạt động thực hành, luyện tập:
Bài 1: Cùng hát và giơ ngón tay biểu diễn phép tính
a) Hát và vận động theo nhịp:
- GV nêu yêu cầu phần a
- GV đọc lời bài hát.
- Dạy HS bài hát 
- Cho HS xem video vận động theo nhịp bài hát.
- Dạy HS vận động theo nhịp bài hát
Ví dụ: Khi hát “Một với một là hai” thì HS giơ 2 ngón tay (mỗi tay 1 ngón) để minh hoạ phép tính theo lời bài hát..
- HS hát
- 5 HS nêu KQ
- HS NX
- 1 HS nhắc lại.
- HS lắng nghe
- HS học hát
- HS xem
- HS quan sát và làm theo

8’
- GV mở video cho HS hát và vận động theo nhịp bài hát tập đếm.
- GV nhận xét.
b) Giơ ngón tay biểu diễn phép tính:
- Gv nêu yêu cầu phần b
- Mời HS đọc phép tính ở tranh 1
- Mời HS đọc phép tính ở tranh 2
- Dạy HS giơ ngón tay biểu diễn từng phép tính
- Cho HS biểu diễn trong nhóm đôi
- Gọi một số nhóm thi biểu diễn trước lớp
- GV nhận xét, khen nhóm biểu diễn đúng cả 2 phép tính.
Bài 2: Cùng nhau tạo hình
- GV nêu yêu cầu
- Yêu cầu HS quan sát tranh và cho biết các bạn trong tranh nắm tay nhau tạo thành các hình gì?
- Mời HS lên chỉ tranh và nêu tên các hình được các bạn nắm tay tạo thành.
- GV chốt: Các bạn nắm tay tạo thành các hình tròn, hình vuông, hình tam giác.
- Cho HS thực hiện theo nhóm: Cùng nắm tay nhau tạo thành hình như tranh BT 2 (hình vuông, hình tròn, hình tam giác)
* GV Khuyến khích HS suy nghĩ thay đổi tư thế tìm các cách tạo hình sáng tạo.
- Mời một số nhóm lên tạo hình trước lớp.
- GV nhận xét, khen HS tạo hình đúng, có sáng tạo.
- Hỏi: Các con đã nắm tay nhau tạo thành các hình tròn, hình vuông, hình tam giác rồi, bây giờ chúng ta có thể tạo hình nào khác nữa không? 
- Mời HS lên thực hiện nắm tay tạo thành hình chữ nhật
- GV nhận xét, khen HS
- HS hát và vận động theo nhịp của bài hát. (Cá nhân, tập thể)
- HS lắng nghe
- HS đọc (cá nhân, lớp)
- HS đọc (cá nhân, lớp)
- HS làm theo
- HS thực hiện theo cặp: 1 bạn đọc phép tính, bạn kia giơ ngón tay biểu diễn phép tính bạn vừa đọc và ngược lại.
- 2,3 nhóm thi biểu diễn. -> NX nhóm bạn
- HS lắng nghe
- HS quan sát tranh
- HS lên chỉ và nêu -> Nhận xét
- HS thực hiện trong nhóm.
- 1,2 nhóm thực hiện trước lớp. - NX nhóm bạn
- HS Pnêu: Hình chữ nhật
- 1, 2 nhóm lên thực hiện. 
- NX nhóm bạn
9’
Bài 3: Vẽ tranh rồi viết phép cộng, phép trừ thích hợp.
- GV nêu yêu cầu:
- HD bức tranh 1:
 + Mời HS quan sát tranh và nêu bạn Trang vẽ những gì?
+ Hai chiếc lá vẽ gì?
 + Như vậy ta viết được phép tính nào thích hợp?
 + GV chốt: Bạn Trang vẽ hai chiếc lá, mỗi chiếc có 3 con bọ dừa, như vậy dựa vào tranh vẽ ta viết được phép tính: 3 + 3 = 6
- Tương tự như vậy các con hãy quan sát 3 bức tranh của 3 bạn Châu, Linh, Dũngrồi con vẽ tranh biểu diễn phép cộng, phép trừ rồi viết phép tính thích hợp với mỗi bức tranh.
- Cho HS thực hiện theo nhóm: Vẽ tranh biểu diễn phép cộng, phép trừ rồi viết phép tính thích hợp với mỗi tình huống.

- HS lắng nghe.
+ HS QS tranh, TL
+ HS TL
+ HS TL 
+ NX bạn 
- HS thực hiện theo nhóm

* Khuyến khích HS sáng tạo theo cách của các em.
- Cho HS trưng bày các sản phẩm của nhóm
- Mời các nhóm cử đại diện trình bày ý tưởng.
- Gọi đại diện nhóm khác NX
- GV nhận xét khen nhóm làm đúng và có sáng tạo.

- Các nhóm trưng bày SP
- Đai diện nhóm trình bày.
- Nhận xét nhóm bạn.

3’
C. Củng cố, dặn dò
- Con hãy nói cảm xúc của con sau giờ học?
- Con thích hoạt động nào nhất trong giờ học?
- Trong các hoạt động vừa rồi con còn lúng túng ở hoạt động nào?
 Nếu làm lại con sẽ làm gì?
- GV nhận xét.
- Dặn dò HS.

- HS nêu cảm xúc
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS lắng nghe
V. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Qua quá trình thực hiện đề tài “Một số trò chơi giúp học sinh lớp Một học tốt môn Toán”, tôi nhận thấy được kết quả như sau:
- Giảm nhẹ thời gian giảng bài trên lớp mà hiệu quả tiết dạy vẫn cao, không gây mệt mỏi cho học sinh.
- Giúp tiết học sôi nổi, sinh động hơn. Học sinh tích cực tiếp thu bài góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học.
- Chất lượng học tập của học sinh tăng lên rõ rệt. Cụ thể là: 
*Lớp 1C :
Chất lượng
Chất lượng
Thời điểm
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
Đầu năm
15
24
2
Giữa HK II
25
13
2

100% học sinh đều thích thú khi học môn Toán. Nhiều em đầu năm còn nhút nhát, rụt rè nhưng qua quá trình vận dụng các trò chơi vào giờ học Toán đã giúp các em trở nên mạnh dạn, tự tin và chất lượng học tập cũng tiến bộ lên nhiều. Tất cả mọi học sinh đều nắm được luật chơi và tham gia một cách tích cực.
KẾT LUẬN – KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Từ kết quả đạt được như trên, tôi rút ra được một số kinh nghiệm như sau:
- Muốn hiệu quả tiết dạy đạt cao thì khâu chuẩn bị của giáo viên thật chu đáo.
- Khi thực hiện trò chơi, phải quan tâm đến tất cả các đối tượng học sinh nhất là những em còn rụt rè, nhút nhát. Tạo điều kiện để các em tham gia vào trò chơi một cách tự giác.
- Các cổ động viên phải luôn theo dõi, quan sát, nhận xét, đánh giá các đội chơi. Đó cũng là một cách giúp các em tư duy, sáng tạo.
- Tùy theo tình hình thực tế của học sinh lớp mình mà giáo viên có thể vận dụng linh hoạt các trò chơi sao cho phù hợp để góp phần vào việc thực hiện mục tiêu dạy học.
Nếu thực hiện tốt các yêu cầu như đã nêu trên khi áp dụng vào dạy học Toán thì các trò chơi trong giờ học Toán là không thể thiếu.
2. Khuyến nghị
	Với những kết quả khả quan như trên, không chỉ dừng lại việc nghiên cứu đề tài ở đây mà tôi tiếp tục đầu tư, nghiên cứu thêm tài liệu, phương tiện để tiếp tục áp dụng cho những năm học tới.
	Tôi rất mong được sự quan tâm, tạo điều kiện của nhà trường và các tổ viên trong tổ để tôi tiếp tục phát triển, áp dụng đề tài trên qui mô toàn tổ chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục.
	Tôi luôn lắng nghe những ý kiến đóng góp của HĐKH đơn vị, của các bạn đồng nghiệp để bổ sung thực hiện sáng kiến kinh nghiệm thành công hơn.
	Xin chân thành cảm ơn !
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết không sao chép nội dung của người khác.
 Thanh Trì, ngày 26 tháng 3 năm 2021
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ	
	Người viết
	 Lục Thùy Linh

File đính kèm:

  • docxsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_tro_choi_hoc_tap_giup_hoc_sinh.docx