Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp tổ chức dạy học môn Toán thông qua trò chơi học tập cho học sinh lớp 1A3 trường Tiểu học Đoàn Kết - Thành phố Lai Châu

ọc
GV tiến hành phát cho hs các hình ngẫu nhiên, hs quan sát hình và di chuyển khi thấy hiệu lệnh của cô về nhóm của mình.
 	Hoạt động 1: Khởi động kết nối 
 	GV cho hs chơi trò chơi kết chùm
 	GV hô: Kết chùm, kết chùm, học sinh hỏi kết mấy kết mấy?
 	GV kết 2, kết 3, kêt 5 
 	Với hoạt động kết chùm chúng tôi đã ôn tập lại cho học sinh của mình về số đếm mà các em đã được học,
Hoạt động 2: Khám phá kiến thức 
- Tổ chức trò chơi tiếp sức: Thu hoạch đậu 
Giúp học sinh học tiếp các số tự nhiên
- Với hoạt động này học sinh rất tò mò tại sao mình lại ra ngoài vườn để học lúc đó các bạn ấy sẽ tập trung hơn trong tiết học, lắng nghe tốt hơn và tích cực tham gia. khi học ở không gian bên ngoài các em đã tham gia các hoạt động mà tôi đưa ra, các con có cơ hội trải nghiệm kết nối với đời sống thường ngày. Vì thế sẽ giúp các con nhớ sâu hơn do được sử dụng rất nhiều các giác quan trong học tập, giúp các em lưu giữ , ghi nhớ tốt các kiến thức đã được học tập và trải nghiệm.
GV hướng dẫn hs cách chơi thu hoạch  
GVchia lớp làm 4 đội xếp hàng dọc:
- Khi nghe gv yêu cầu 2 hs đầu hàng của hai đội chạy lên lấy kéo cắt quả đỗ và cho vào rổ rồi chạy về đập tay vào tay bạn tiếp theo bạn đó chạy lên thu hoạch tiếp cứ lần lượt như vậy cho đến khi gíao viên hô hết giờ .
Gv cho hs đếm lại số quả đỗ mà học sinh đã thu hoạch và ghi lại số quả mình đã thu hoạch vào bảng của nhóm mình, Qua đó ôn lại các số từ 1 đến 10 cho học sinh.
- Với hoạt động này các con rất tuân thủ luật chơi lần lượt qua đó rèn cho hs tính kỉ luật và cẩn thận, gọn gàng giúp các con phát triển nhiều kĩ năng, làm vệc nhóm, phát triển kĩ năng vận động, đưa ra quy định khi tham gia hoạt động nào đó. Bản thân tôi muốn làm đó là giúp các em đếm từ thực tế, đó là một khởi đầu tốt, dựa vào đó giúp các con đi vào bài so sánh các con số, các con học thêm được nhiều hơn ít hơn, cái gì cao nhất, đội nào hái nhiều nhất từ đó có thể bắt đầu so sánh chúng với nhau. Các con học toán mà như đang được chơi.
Khi các con đi vào khu vườn với các phép toán của mình các con có thể so sánh, hay học thêm về đại lượng dài, ngắn, khám phá để phát hiện mọi thứ xung quanh mình.
Hoạt động 3: Luyện tập thực hành
- Tổ chức trò chơi: Tinh mắt nhanh tay
Giúp học sinh quan sát khu vườn để tìm số lượng đồ vật bằng với số mà mình vừa tìm và vẽ lại. Hs đếm bông hoa, chậu hoa hay cái lá có số lượng của nhóm để vẽ vào bảng con giúp các con vui vẻ, có nhiều hoạt động để giúp các em tương tác với nhau, tham gia tích cực, được quan sát được vẽ lại phát huy khả năng sáng tạo, giúp các em có nhiều cơ hội thử nghiệm có ý nghĩa.
Với tên gọi là toán học trong vườn nhưng không nhất thiết là phải tổ chức trong vườn mà bất kì không gian mở nào xung quanh ta đều có thể áp dụng, ta phải tìm các bài học có mục tiêu và nội dung phù hợp đẻ tổ chức sẽ giúp các em phát huy được tính tích cực của học sinh .
Hoạt động 4: Vận dụng-trải nghiệm 
Giúp các em củng cố lại các số trong toán học giúp các con nhớ lại các số đó học sinh báo cáo kết quả số đồ vật tương ứng.
- Toán học là một phần của đời sống thường ngày thông qua những trải nghiệm đời sống thú vị thông qua các học trở lên có ý nghĩa hơn giúp cho các em tham gia một cách chủ động hơn, phát triển các kĩ năng thể chất, nhận thức, xã hội, cảm xúc, sáng tạo, các kĩ năng đó bổ xung và tương tác lẫn nhau trong giờ học.
Để trò chơi mang lại hiệu quả cao thì cần xây dựng trò chơi rất tỉ mỉ, cặn kẽ; dựa trên nguyên tắc: Sôi nổi, hấp dẫn; vừa sức, dễ thực hiện, đạt được mục tiêu của bài học theo các nguyên tắc sau:
Nguyên tắc sôi nổi, hấp dẫn: Trò chơi được thiết kế phải là trò chơi tạo ra không khí sôi nổi, hào hứng cho học sinh; tạo ra không khí chơi mà học, học mà chơi. Để tổ chức trò chơi có tính sôi nổi, hấp dẫn học sinh thì mỗi giáo viên cần học hỏi bồi dưỡng cho mình về kĩ năng tổ chức trò chơi từ giọng nói, cách dẫn dắt học sinh vào các trò chơi một cách tự nhiên, cách động viên khích lệ học sinh chưa hoàn thành nhiệm vụ, cách tuyên dương những học sinh thắng cuộc để hình thành ở học sinh những phản ứng như: vui vẻ khi thắng cuộc, buồn rầu khi chưa hoàn thành nhiệm vụ và ý thức cố gắng để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Nguyên tắc vừa sức, dễ thực hiện: Các trò chơi phải đảm bảo không quá nặng đối với học sinh, phù hợp với từng nhóm đối tượng học sinh. Để đảm bảo học sinh thực hiện trò chơi một cách nhẹ nhàng, hiệu quả tôi tiến hành phân chia đội chơi theo nhóm đối tượng (Nhóm đối tượng nhận thức và tính toán nhanh, nhóm đối tượng nhận thức và tính toán trung bình; nhóm đối tượng nhận thức và tính toán chậm); xây dựng nội dung kiến thức phù hợp với từng đội chơi; phù hợp với quỹ thời gian. Mỗi trò chơi chỉ được tiến hành từ 3 - 5 phút. Để đảm bảo thời gian, một tiết học chỉ nên sử dụng 1- 2 trò chơi. Khi thực hiện trò chơi, chúng tôi tiến hành tổ chức thi giữa các đội trong cùng một nhóm đối tượng với nhau để đảm bảo tính vừa sức, dễ thực hiện đối với học sinh.
* Đánh giá kết quả thực hiện
Qua thực hiện giải pháp giáo viên đã biết lựa chọn các trò chơi phù hợp với các đối tượng học sinh, thông qua quá trình học tập trở thành một hình thức vui chơi, hấp dẫn. Tất cả các em đều được tham gia các hoạt động trải nghiệm, vận dụng, sáng tạo từ đó các em tiếp thu bài tự giác, tích cực và chủ động. 
Giải pháp 3: Tổ chức các hoạt động trong tiết học toán theo hình thức gameshow
 * Điểm mới: 
Các em sẽ được khám phá và vận dụng kiến thức như một chương trình “Trò chơi truyền hình thực tế”. Tiết học sẽ diễn ra từ bất ngờ này đến bất ngờ khác mà các em không nhận ra mình đang học nhưng dưới hình thức chơi. Học sinh được giáo viên khéo léo vận hành tiết học một cách nhẹ nhàng, gây hứng khởi ngay từ đầu tiết học. Giúp học sinh tiếp thu và hiểu bài tốt nhất đồng thời cũng hình thành cho các em về: Kỹ năng tính toán, kỹ năng nhận diện các hình khối, kỹ năng hoạt động tương tác giữa các cá nhân trong lớp thông qua trò chơi. Xây dựng các trò chơi phù hợp với các mạch kiến thức như: Số và phép tính, hình học và đo lường, giải toán có lời văn ở mức cơ bản, vận dụng thực hành trải nghiệm. 
* Cách thức thực hiện: Dựa vào các mạch kiến thức cụ thể để áp dụng các trò chơi.
Bước 1: Tiến trình tổ chức:
+ Hoạt động khởi động, kết nối:
Hoạt động khởi động bài học có thể sử dụng bằng cách đưa ra tình huống có vấn đề liên quan; qua trò chơi vận động,...để củng cố
các kiến thức đã học và khám phá kiến thức mới.
Các trò chơi có thể vận dụng: “Ai làm đúng”, “Vượt chướng ngại vật”, “Tôi cần”, “ô cửa bí mật?”, “ Game đại dương cá”.
+ Hoạt động thực hành, luyện tập:
Nhằm khắc sâu kiến thức hoặc vận dụng vào thực tế thông qua hệ thống trò chơi tiếp nối. Quá trình tổ chức, cần linh hoạt, diễn ra liên tục, thời gian phù hợp đủ để giải quyết đối tượng kiến thức hoặc yêu cầu đưa ra.
Các trò chơi có thể vận dụng: “Ai là triệu phú”, “Xây tường”, “Nắm tay nhau xếp hình”, “Nhanh như chớp”,“Đoàn Kết”,“Hãy chọn giá đúng”.
+ Hoạt động vận dụng, trải nghiệm:
Đây là một nội dung cần được giáo viên chú ý đưa vào kế hoạch và kiểm tra hiệu quả sau khi thực hiện. Giáo viên tiếp tục đưa trò chơi vào để các em vận dụng giải quyết các vấn đề thực tế đơn giản xung quanh trong cuộc sống
Các trò chơi có thể vận dụng: “Đua tài thông minh nhanh trí”, “Thợ săn hạt dẻ”, “Rung chuông vàng”, “Trò chơi Qri”, “ Ai nhanh hơn”.
* Bước 2: Các bước tiến hành tổ chức trò chơi.
- Một trò chơi khi được tổ chức hiệu quả cần phải đảm bảo đủ các bước cơ bản sau: 
+ Nêu tên trò chơi, thời gian chơi
Giáo viên sẽ nêu tên trò chơi phù hợp với nội dung của hoạt động hoặc bài tập và thời gian dự kiến diễn ra trò chơi.
+ Phổ biến cách chơi luật chơi và cách tổng kết trò chơi
Giáo viên nói chậm rãi, to, rõ ràng về cách chơi, luật chơi và cách tổng kết sau khi trò chơi kết thúc.
+ Tổ chức cho học sinh chơi thử và chơi thật (tùy từng trò chơi)
Sau khi đã phổ biến cách chơi và luật chơi, giáo viên tổ chức cho học sinh chơi thử để học sinh nắm được cách chơi. Sau đó, giáo viên tổ chức trò chơi chính thức.
+ Tổng kết trò chơi, rút kinh nghiệm sau trò chơi.
Khi trò chơi kết thúc, giáo viên cùng học sinh tổng kết trò chơi bằng cách
đối chiếu kết quả của các phép tính cũng như số lượng của các đáp án đúng để từ đó tính điểm, sao (hoa, lá, cờ, sticker, ...) để biểu dương, khen thưởng.
* Bước 3: Tổ chức cho học sinh chơi trò chơi học tập trong tiết Toán lớp 1A3:
Ví dụ 1: Trò chơi “Rung chuông vàng” 
- Mục đích: Tạo cơ hội học tập qua các câu hỏi liên quan đến các phép tính và bài toán đã học. 
- Thời gian chơi: 5 - 7 phút. 
- Chuẩn bị: 
+ GV: Hệ thống câu hỏi, đáp án trên các slie, máy tính, loa, điều khiển.
+ HS: Bảng, phấn, khăn lau. Hoa xoay đáp án
- Cách chơi như sau: Cô sẽ lần lượt đưa ra các câu hỏi. Các con suy nghĩ trong vòng 15 giây và trả lời vào bảng bằng cách viết chữ cái đứng trước các
đáp án đúng (A - B hoặc C). Cứ như thế đến câu hỏi cuối cùng.
- Tổng kết, đánh giá trò chơi: Tuyên dương những học sinh trả lời đúng tất cả các câu hỏi bằng nhiều hình thức khác nhau. Động viên khích lệ những học sinh còn lại để lần sau các em chơi tốt hơn.
Lưu ý: Cũng với trò chơi này, ở tiết học khác giáo viên cần linh hoạt thay đổi hình thức, nội dung phù hợp như: điền khuyết, tìm câu trả lời trực tiếp hoặc đưa ra các dự đoán có thể xảy ra,
Ví dụ 2: Trò chơi Tôi là hình gì? (Áp dụng các dạng bài về Hình Học)
- Mục đích: Củng cố các dạng hình đã học
- Chuẩn bị: Các hình đã học, bút dạ, bảng
- Cách chơi: Một bạn làm quản trò xem hình và nêu ra các đặc điểm của hình đó nhưng không được nói tên hình; các nhóm dựa vào các đặc điểm đã nêu viết tên hình ra bảng con; nhóm nào viết xong tên đúng nhất và nhanh nhất thì nhóm đó là đội thắng cuộc.
Ví dụ 3: Trò chơi: Tìm chỗ đứng
- Mục đích: Củng cố kiến thức về so sánh các số, sắp xếp các số theo thứ tự.
- Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị các tấm bìa có ghi các số cần so sánh, các tấm bìa ghi ( , = ).
- Cách chơi: Giáo viên phát các tấm bìa ghi các số cần so sánh cho đội 1. Các bạn đội 1 cầm bìa và đứng vào vị trí theo quy định. Giáo viên phát tấm bìa ghi dấu ( , = ) cho đội 2. Khi giáo viên hô “Bắt đầu” các bạn đội 2 nhanh chóng đứng vào giữa 2 bạn đội 1 cầm tấm bìa ghi số cần so sánh. Lần chơi thứ 2 đổi các bạn đội 1 cầm các tấm bìa điền các dấu, các bạn đội 2 cầm tấm bìa ghi các số cần so sánh. Các bạn đội 1 tìm chỗ đứng đúng. Giáo viên theo dõi, giúp đỡ, ghi thời gian và nhận xét kết quả. Đội nào có nhiều kết quả đúng sử dụng hết ít thời gian nhất đội đó là đội thắng cuộc.
Trò chơi này có thể áp dụng dạy trong các bài: So sánh các số có một chữ số, hai chữ số, số tròn chục.
 (Phụ lục 1: Hình ảnh học sinh chơi trò chơi trong giờ học toán)
* Điều kiện thực hiện
- Giáo viên: 
+ Chuẩn bị tốt hệ thống câu hỏi có sự logic giữa các mảng kiến thức nhằm phát huy được tính tích cực, vận dụng sáng tạo của các em để lựa chọn trò chơi phù hợp. 
+ Các phương tiện máy tính, máy chiếu, bài giảng điện tử.
- Học sinh:
+ Nắm chắc kiến thức đã học, luôn đủ đồ dùng học tập như: bảng, phấn, khăn lau, hoa xoay đáp án......
* Đánh giá kết quả thực hiện
Khi thực hiện giải pháp này chúng tôi nhận thấy học sinh được chơi trò chơi phù hợp với từng dạng bài sẽ giúp các em vận dụng tốt kiến thức toán học vào trong thực tế.
* Khả năng áp dụng của sáng kiến
Sáng kiến này đã được áp dụng tại lớp 1A3 trường Tiểu học Đoàn Kết và trường Tiểu học Quyết Tiến. Từ kết quả trên cho thấy chất lượng của Môn Toán ngày càng được nâng lên rõ rệtCác giờ học Toán đều diễn ra nhẹ nhàng. Học sinh rất hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, các em mong muốn mỗi giờ đến lớp được chơi, trổ tài với nhau... Những học sinh chậm về kĩ năng tính toán, thụ động tiếp thu kiến thức nay đã mạnh dạn, tự tin khi trình bày ý kiến và hứng thú học hơn trong giờ học Toán. 
* Những thông tin cần được bảo mật: Không
* Đánh giá lợi ích thu được do sáng kiến đem lại
Lợi ích về kinh tế: 
So với các năm học trước, Học sinh được phát huy tư duy, năng lực khi học. Nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Giáo viên không phải phô tô phiếu bài tập không tốn kém về kinh tế, tiết kiệm được tiền: 1.404.000đồng (Trong kì I: 3 phiếu/tuần/em; 500 đồng/phiếu)
Lợi ích về kỹ thuật:
 	Giáo viên: Tích cực tìm tòi, nghiên cứu và tổ chức các trò chơi phù hợp với từng nội dung, kiến thức trong bài học gây hứng thú cho học sinh khi thi gia các trò chơi..
Học sinh: Rất hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, các em mong muốn mỗi giờ đến lớp được chơi, trổ tài với nhau... Những học sinh chậm về kĩ tính toán, thụ động tiếp thu kiến thức nay đã mạnh dạn, tự tin khi trình bày ý kiến và hứng thú học hơn trong giờ học toán. 
Lợi ích về mặt xã hội 
Biện pháp đáp ứng được yêu cầu đổi mới dạy học và ngành đang thực hiện tại các cơ sở giáo dục; phù hợp với đối tượng học sinh lớp 1. Đặc biệt với chương trình giáo dục phổ thông mới 2018. Phụ huynh hài lòng và yên tâm hơn về sự tiến bộ đó so với đầu năm học của con em mình. Đặc biệt, việc chơi các trò chơi kết nối với thực tế cuộc sống làm cho các em hứng thú và gần gũi với thầy cô, tình cảm thầy trò ngày càng trở nên thân thiện. Chất lượng môn Toán được nâng lên rõ rệt, thể hiện qua bảng thống kê chất lượng sau:
Kết quả khảo sát trước và sau khi áp dụng SK
Năm học
Lớp
Tổng số học sinh
Rất hứng thú, chủ động tích cực tham gia hoạt động học tập.
Hứng thú, chủ động, tích cực tham gia hoạt động học tập khi có sự khích lệ của giáo viên.
 Chưa hứng thú tích cực, chủ động tham gia hoạt động học tập.
2021-2022
(tháng 9)
1A3
28
6
21,4%
10
35,8%
12
42,8%
2022-2023
( Tháng 1- 2023. Sau khi áp dụng SK)
1A3
28
20
71,4%
7
25%
1
3,6%
Qua bảng đánh giá kết quả sáng kiến của trường Tiểu học Đoàn Kết cho thấy: Tỷ lệ học sinh hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động học tập, lĩnh hội tốt kiến thức, có kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực hành môn Toán, chất lượng giáo dục đạt kết quả cao. Học sinh nhiệt tình tham gia các hoạt động học thông qua chơi.
* Sáng kiến được áp dụng tại Trường Tiểu học Quyết Tiến Thành phố Lai Châu từ tháng 09 năm 2022 đến hết tháng 01 năm 2023. 
Năm học
Lớp
Tổng số học sinh
Rất hứng thú, chủ động tích cực tham gia hoạt động học tập
Hứng thú, chủ động, tích cực tham gia hoạt động học tập khi có sự khích lệ của giáo viên.
 Chưa hứng thú tích cực, chủ động tham gia hoạt động học tập
2022-2023
1A1
(Lớp áp dụng SK)

36

30

83,3%

5

13,8%

1

2,9%
2022-2023

1A2 (Lớp chưa áp dụng SK)
35
9
25,7%
11
31,4%
15
42,9%
 Từ bảng số liệu thấy được lớp áp dụng sáng kiến: Học sinh rất hứng thú, chủ động và ham thích học, lĩnh hội kiến thức tốt, chất lượng môn Toán được nâng lên rõ rệt.
Qua kết quả trên cho thấy việc áp dụng các giải pháp của sáng kiến vào nâng cao chất lượng giảng dạy môn Toán lớp 1 năm học 2022-2023 cho học sinh lớp 1A3 trường Tiểu học Đoàn Kết và lớp 1A1 trường Tiểu học Quyết Tiến đã đạt được hiệu quả cao. 
Chúng tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật./.
 Thành phố Lai Châu, ngày tháng năm 2023
 Người đăng ký
 Vương Thị Mỹ Soan
 Hoàng Thị Thanh Hải