Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn Toán lớp 4 - Trường Tiểu học Đông Quang - Ba Vì - Hà Nội

ho các em tự thành lập các nhóm học toán: nhóm giải toán qua mạng Internet, nhóm học Toán tuổi thơ, nhóm đôi bạn học tốt, nhóm bạn giúp nhau cùng tiến bộ v v. Với hình thức này các em thường xuyên trao đổi kinh nghiệm học tập cho nhau qua zalo nhóm, như vậy gia đình các em có điều kiện nắm bắt tình hình học tập của con mình với các bạn để lưu tâm nhắc nhở. Có như vậy việc học tập nói chung và học Toán nói riêng được nâng rõ rệt.
Biện pháp 5: Phương pháp chấm chữa, kiểm tra:
Để đánh giá được học sinh thực hành giải toán ở mức nào thì việc quan trọng là giáo viên cần phải thường xuyên chấm chữa kiểm tra, đánh giá. Do đó trong buổi sinh hoạt chuyên môn tổ 4;5 tôi đã triển khai với giáo viên một số hình thức kiểm tra, chấm chữa, kiểm nghiệm, đánh giá đạt hiệu quả cao mà tôi đã thực hiện trong quá trình chỉ đạo và giảng dạy như: kiểm tra miệng, kiểm tra 10 phút, kiểm tra 30 phút, kiểm tra chéo nhau,....nhưng quan trọng trong quá trình kiểm tra giáo viên cần phải nhận xét, chữa kĩ bài và phải nhận xét tỉ mỉ, trực tiếp chỉ rõ điểm yếu kiến thức với học sinh. Đối với học sinh sau khi đã dạy và rèn luyện thành thạo các kiểu dạng bài toán dạng "hiệu - tỷ" dưới các hình thức khác nhau. Giáo viên cần chấm chữa bài tập thường xuyên, tỉ mỉ và tổ chức kiểm tra dưới nhiêu hình thức: 15phút, 30 phút, "vui mà học, học mà vui” ...với các nội dung khác nhau nhằm mở rộng và nâng cao dần kiến thức cho các em về tư duy giải toán. Thông qua các bài kiểm tra đó giáo viên đã kịp thời nắm 
bắt được khả năng, năng lực của từng em, phát hiện những thiếu sót, nhược điểm trong bài làm, từ đó uốn nắn, sửa chữa kịp thời cho các em; hoặc gửi bài qua zalo cho các em kiểm tra chéo, báo cáo kết quả, tự tìm ra lỗi sai trong bài của mình, của bạn. Từ đó các em có ý thức làm bài cẩn thận hơn. Để kiểm nghiệm đánh giá tôi cho học sinh làm bài 10 phút như sau:
Ví dụ: Tính diện tích hình thoi ABCD, khi biết 2 đường chéo AC = m, BD = n (hình a)
- Để tìm công thức tính diện tích hình thoi theo độ dài 2 đường chéo, học sinh có thể thực hiện theo nhiều cách khác nhau:
* Cách 1: Cắt hình tam giác AOD và hình tam giác COD rồi ghép với hình tam giác ABC để được hình chữ nhật AMNC (hình b).
Ta có: Diện tích( hình thoi ABCD) = diện tích ( hình chữ nhật AMNC ) = m = .
* Cách 2: Cắt hình tam giác COB và hình tam giác COD rồi ghép với hình tam giác ABC để được hình chữ nhật MNBD (hình c).
B
N
B
N
M
O
B
Ta có: Diện tích ( hình thoi ABCD ) = diện tích (hình chữ nhật MNBD) = n = .
O
A
A
C
C
D
M
A
D
 ( Hình a )	 ( Hình b ) ( Hình c )	
Do đó để kiểm nghiệm kết quả, phát huy tính chủ động sáng tạo và tinh thần hợp tác của học sinh. Giáo viên yêu cầu học sinh hợp tác theo nhóm zalo nhỏ để tổ chức hoạt động kiểm tra bài cho nhau.
 Hoặc sau khi thu bài tôi đã gọi một học sinh đọc bài giải, giáo viên chiếu bài giải mẫu rồi cho các em khác tự kiểm tra bài của mình bằng cách so sánh với bài của bạn, của cô, các em tự đánh giá và chấm điểm bài của mình. Trong thời gian đó tôi tổng hợp bài làm của các em rồi kiểm tra xem kết quả tự đánh giá của các em có phù hợp không. Sau đó uốn nắn, sửa lỗi sai cho các em; những lỗi sai điển hình như:
	+ Vẽ hình chưa đẹp, chưa đều, còn thiếu các nét thể hiện hình vẽ.	
	+ Các em xác định nhầm số đo vì chưa đọc kỹ đề bài.
	+ Làm tính còn nhầm lẫn.
	Kết quả bài kiểm tra như sau: 
HS
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
TS
%
TS
%
TS
%
TS
%
40
16
48,5 
12
 36,3 
 5
15,2 
0
0
	
	Từ việc làm trên đã khắc sâu được kiến thức cho các em, các em đã nhớ lâu những lỗi sai phạm của mình và với các bài kiểm tra sau hầu như không còn học sinh vướng mắc nữa.
 Giáo viên cần thường xuyên tổ chức cho các em buổi học "học mà chơi, chơi mà học" để kiểm tra, đồng thời bổ sung kiến thức, khắc sâu kiến thức bằng hình thức trò chơi phong phú. Các câu hỏi là phương pháp giải một bài toán, suy luận nhanh một vấn đề... yêu cầu học sinh giải nhanh, gắn gọn, dễ hiểu và chính xác. Có phần thưởng động viên cho các em đạt kết quả tốt. Bằng hình thức này đã rèn cho các em tư duy nhanh, nói năng lưu loát, mạnh dạn trước tập thể, tạo ra sự say mê, hứng thú học tập môn Toán của học sinh.
III.KẾT QUẢ THỰC HIỆN SO SÁNH ĐỐI CHỨNG:
Trên đây là một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng môn Toán cho học sinh lớp 4 ở Trường Tiểu học Đông Quang - Ba Vì - Hà Nội. Tôi đã vận dụng các biện pháp trên, đã giải đáp được những băn khoăn khi dạy - học toán đối với giáo viên trong tổ và học sinh trong trường. Đặc biệt đã xây dựng cho các em nề nếp, phương pháp học tập, thái độ tự tin trong học toán, đã nâng cao chất lượng dạy - học toán cho giáo viên, học sinh. Các em đã tự tin không sợ học toán, ít bị nhầm lẫn trong tính toán về: cộng, trừ, nhân, chía và giải toán. Đã có nhiều em say mê giải toán. Không những làm được tốt các bài trong chương trình mà còn giải được các bài toán trong sách tham khảo, trên mạng Internet. Nhiều em giải được các bài toán phức tạp một cách nhanh hơn và có nhiều cách giải hay khác nhau. Cụ thể với bài toán khảo sát đầu năm tôi đã thay đổi dữ kiện cho các em làm bài kiểm tra và đạt kết quả so với đầu năm học của lớp 4B như sau: 
Đợt K.Tra
HS
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
TS
%
TS
%
TS
%
TS
%
Đầu năm 
40
 6
15,0
10
25,0
18
45,0
6
15,0
Giữa kì I
40
15
37,5
15
37,5
7
17,5
3
7,5
Cuối kì I
40
18
45,0
17
42,5
5
12,5
0
0
Nhiều em học Toán tiến bộ hơn trước rất nhiều nên cha mẹ chia sẻ và cám ơn thầy cô giáo đã hướng dẫn, chỉ bảo cho các em học Toán tốt nhất như: 
 Tên HS
Thôn 
 Tên bố
 Tên mẹ
Lê Tiến Anh
Đông Viên
Lê Đức Tiến
Nguyễn Thị Tuyết
Đỗ Khánh Chi
Đông Viên
Đỗ Ngọc Khánh
Phan T Thu Hằng
Ng Trí Bách
Cao Cương
Nguyễn Tiến Hà
Vũ Thị Hồng
Đặng Cường Thịnh
Cao Cương
Đặng Văn Thụ
Đỗ Thi Hưng
Nguyễn Trí Anh
Cao Cương
Nguyễn Văn Đạo
Nguyễn Thị Trang
Ngô Bảo Ngọc
Quang Húc
Ngô Tiến Thành
Lê Thị Biên
Trong đợt thi: “ Đấu Trường toán học”cấp trường, tổng số 3 em dự thi, cả 3 em đạt giải như sau:
TT
Tên HS
Lớp
Giải
1
Lê Tiến Anh
4B
Nhì
2
Đỗ Khánh Chi
4B
KK
3
Nguyễn Trí Bách
4B
KK
Với những kết quả trên, chứng tỏ việc nâng cao chất lượng môn Toán ở lớp không chỉ cần thiết mà còn củng cố và mở rộng những kiến thức tương ứng và phát triển toàn diện cho các em. Tôi tin tưởng rằng lớn lên các em sẽ trở thành con người có ích cho gia đình và xã hội, là thế hệ mà Đảng và Nhà nước ta đang mong chờ. Các em sẽ có vốn kiến thức chắc chắn để để xây dựng và giữ gìn Tổ quốc Việt Nam giàu đẹp.
IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
1. Đối với giáo viên:
- Giáo viên cần dạy chắc các kiến thức cơ bản, thuật tính toán từng dạng bài, phân loại dạng bài; các bước giải, dễ áp dụng. Khi dạy toán cần rèn cho học sinh các kẽ năng: đọc kỹ đề, phân tích đề, tìm đúng dạng bài, đúng phương pháp giải. Tìm nhiều cách giải và chọn lấy cách giải hay, ngắn gọn, trình bày bài và tính toán cẩn thận, lý luận chặt chẽ, đầy đủ, lô gíc.
	- Để phát huy trí lực của học sinh, từ những bài toán cơ bản giáo viên cần thay đổi dữ kiện, lật ngược lại vấn đề... giúp học sinh hiểu sâu vấn đề. Ngoài ra cho các em tiếp xúc với các bài kiểu bài mở rộng, nâng cao đến tư duy sáng tạo cho các em.
 - Giáo viên cần thường xuyên kiểm tra, chấm chữa, sửa kỹ bài cho học sinh
từ đó để theo dõi, uốn nắn, bổ sung kiến thức kịp thời cho các em. Đặc biệt cần thay đổi các hình thức kiểm tra để tạo hứng thú học Toán cho học sinh. 
 - Thầy cô giáo cần chú ý đến việc hướng dẫn cho các em học ở nhà thật tốt, cần xây dựng được phương pháp tự học và thực hiện đúng thời gian biểu, để ghi nhận kiến thức một cách thực sự là của mình,vận dụng kiến thức đó để giải bài cho tốt. Thường xuyên nghiên cứu trau dồi vốn kiến thức về công nghệ thông tin trong dạy học, nghiên cứu sách giáo khoa, sách hướng dẫn. Chuẩn bị bài dạy, tìm hiểu và đọc thêm sách tham khảo phục vụ môn Toán nhiều hơn nữa.
 - Giáo viên cần tích cực đổi mới phương pháp dạy học, Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy nhất là môn Toán để chuyển tải những kiến thức thực tế tới học sinh một cách nhẹ nhàng, tự nhiên mà hiệu quả. Tạo không khí thoải mái để mỗi tiết học Toán của các em thực sự "học mà vui-vui mà học”
2. Đối với học sinh:
- Học sinh cần có ý thức say mê học Toán: Tự giác học tập, tự tìm tòi tích cực hoạt động tư duy, tự phân tích các vấn đề đã biết để tìm ra những dữ kiện, điểm nút, chìa khoá và tự giải quyết vấn đề.
	- Cần nắm vững các dạng bài toán cơ bản và phương pháp giải của từng dạng bài.. Cần chịu khó suy nghĩ, tư duy, cẩn thận tỷ mỉ và kiên trì khi giải toán, cần tìm nhiều cách giải khác nhau, rồi chọn một cách ngắn gọn dễ hiểu để trình bày
 - Cần chăm chỉ học tập ở nhà cũng như ở lớp, chăm đọc tài liệu tham khảo về môn Toán để nâng cao hiểu biết, mở rộng tư duy của mình. Cần nâng cao ý thức tự học tốt hơn nữa.
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
 	- Dạy học toán là một hoạt động trí tuệ khó khăn và phức tạp, do đó khi học toán nó đòi hỏi học sinh phải phát huy trí tuệ một cách tích cực, linh hoạt, chủ động và sáng tạo. Thông qua việc học toán, giáo viên dễ dàng phát hiện những ưu, nhược điểm của các em mà phát huy, khắc phục.
- Dạy học toán góp phần quan trọng vào việc rèn luyện năng lực tư duy và đức tính tốt đẹp của người lao động mới. Chương trình toán 4 là chương trình gần cuối cấp nên các em tiếp xúc với nhiều dạng toán mới, khó và phức tạp. Giáo viên cần chú trọng tới các phần toán đơn, để các em nắm vững cách giải, giải tốt toán đơn sẽ làm tốt toán hợp. Các em cần biết phân tích đề bài dựa vào các dấu hiệu của bài toán để phát hiện ra dạng toán và tìm cách giải đúng. 
- Sau mỗi dạng toán, giáo viên cần làm nổi rõ đặc điểm cơ bản của loại toán đó để khắc sâu cho học sinh.Với kinh nghiệm giảng dạy học sinh lớp 4 và quản lý chỉ đạo chuyên môn của tổ 4, bước đầu tôi đã thu được những kết quả đáng kể. Đây là cả sự cố gắng tìm tòi và nghiên cứu của cá nhân tôi. Với kinh nghiệm này có thể áp dụng trong tất cả các trường Tiểu học, không phân biệt vùng miền để tự nâng cao chất lượng dạy học môn Toán nói chung và ở lớp 4 nói riêng.
 -Tuy nhiên nhà trường và các bậc phụ huynh cần quan tâm hơn nữa đến việc:
 	+ Động viên học sinh mua đủ SGK.
+ Nhà trường cung cấp đủ sách tham khảo cho giáo viên và học sinh về môn toán.
+ Tổ chức các chuyên đề nâng cao chất lượng học toán.
+ Tổ chức các cuộc thi học sinh năng khiếu toán học cho học sinh.
- Đề tài này không chỉ thực hiện trong năm học này, mà còn tiếp tục bổ sung hoàn chỉnh trong những năm học tiếp theo để đạt hiệu quả cao hơn.
	 * Trên đây là một số biện pháp nâng cao chất lượng môn Toán lớp 4 ở 
trường Tiểu học Đông Quang- huyện Ba Vì- Thành phố Hà Nội. Tôi rất mong sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp, của Ban giám hiệu và của các cấp lãnh đạo để học sinh được học Toán say mê, hứng thú và đạt hiệu quả cao nhất.
 Xin trân trọng cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Hà Nội, ngày 12 tháng 4 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác.
Tác giả:
 Phan Thị Tâm

CÁC MINH CHỨNG
PHÒNG GD&ĐT BA VÌ
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐÔNG QUANG
BÀI KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
Năm học 2021 - 2022
 Môn: Toán - Lớp 4
 (Thời gian làm bài 40 phút)

Họ và tên:................. Lớp: 4
Điểm
 
Lời phê của giáo viên
.
.

GV coi : ...
GV chấm: 

I.TRẮC NGHIỆM: (3 điểm) Khoanh tròn vào chữ cái trước mỗi kết quả đúng cho mỗi bài tập sau :
 Bài 1. (0,5 điểm) Số chín trăm mười bảy nghìn không trăm linh chín được viết là :
A. 917080
B. 91780
C. 91708
D. 917009
 Bài 2. (0,5 điểm) Kết quả của phép cộng 204578 + 574892 là :
A. 779470
B. 778470
C. 777480
D. 779480
 Bài 3. (0,5 điểm) Số thích hợp để viết vào chỗ chấm của 3kg340g = .g là :
A. 30340 
B . 3340 
 C . 3034 
D. 3403 
 Bài 4. (0,5 điểm) Kết quả của phép nhân 125 x 35 là :
A. 4 375
B. 4 500 
C. 4 367
D. 4 005
Bài 5. (0,5 điểm) Câu nào đúng:
 A. Góc tù bé hơn góc nhọn B. Góc tù bé hơn góc vuông
 C. Góc tù bằng góc bẹt D. Góc tù lớn hơn góc vuông
Bài 6. (0,5 điểm). Số thích hợp để viết vào chỗ chấm của 5m24dm2 =dm2
 A. 54 B.504 C.540 D.5040
 II. TỰ LUẬN : ( 7điểm).
Bài 1. (1 điểm) Tìm X
 a. X + 1356 = 3688 b. X : 45 = 842
Bài 2. (1, 5 điểm) Tính bằng cách thuận tiện nhất
 25 x 345 x 4 b. 96 x 32 + 96 x 68
Bài 3. (2,5 điểm) Một khu đất có chu vi bằng 450 m, chiều dài hơn chiều rộng 15m. Tính diện tích hình khu đất đó ?
Bài 4. (1 điểm) Viết số thích hợp vào chỗ chấm
8 giờ 15 phút = ..phút 5 dm2 15 cm2 = ...cm2
 4 thế kỉ 5 năm =  năm 3 m2 8 cm2 = ............cm2
 Bài 5: (1 điểm) Tìm x trong phép chia có dư
 2468 : x = 35 ( dư 18)
PHÒNG GD&ĐT BA VÌ
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐÔNG QUANG
BÀI KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II
Năm học 2021 - 2022
 Môn: Toán - Lớp 4
 (Thời gian làm bài 40 phút)

Họ và tên:............ Lớp: 4.
Điểm
 
Lời phê của giáo viên
.
.

GV coi : ...
GV chấm: 

I.TRẮC NGHIỆM: (3 điểm) Khoanh tròn vào chữ cái trước mỗi kết quả đúng cho mỗi bài tập sau :
*Bài 1 (0,5 điểm): Phân số bằng phân số là:
 A. 	 B. C. D. 
*Bài 2 (0,5 điểm). Rút gọn phân số ta được phân số tối giản là:
 A. B. C. D. 
*Bài 3 (0,5 điểm). Các phân số được xếp theo thứ tự từ lớn đến bé 
 A. B. C. D. 
*Bài 4 (0,5 điểm). Quy đồng hai phân số và được hai phân số mới là :
 A. và B. và C. và D. và 
*Bài 5 (0,5 điểm). Hình thoi là hình :
Có bốn góc vuông.
Có bốn cạnh bằng nhau.
Có hai cặp cạnh đối diện song song và bốn cạnh bằng nhau.
Có bốn góc vuông và có hai cặp cạnh đối diện bằng nhau.
*Bài 6 (0,5 điểm).So sánh hai phân số và ta được :
 A. C. = 
 II.TỰ LUẬN: ( 7điểm)
*Bài 1: ( 2 điểm ). Tính:
a, b, = c,= d,= 
* Bài 2: (2 điểm). Tìm x:
 a) x - b) x : 
*Bài 3 ( 2 điểm). Một sân trường hình chữ nhật có chiều dài là 120 m. Chiều rộng bằng chiều dài. Tính diện tích sâ trường đó ?
*Bài 4 (1 điểm ). Tính bằng cách thuận tiện nhất: + 
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TT
TÊN SÁCH
TÁC GIẢ
1.
Sách giáo khoa toán 4 
Đỗ Đình Hoan 
2.
Phát triển và nâng cao toán 4 
Phạm Văn Công 
3.
Giúp em nâng cao tư duy toán học 
Trần Xuân Bách 
4.
Bài tập Toán 4 
Đỗ Đình Hoan 
5.
Các phương pháp giải toán ở tiểu học Tập 1 + Tập 2 
Đỗ Trung Hiệu 
6.
Toán và phương pháp toán dạy học toán ở tiểu học 
Trần Diên Hiển 
7.
Toán chọn lọc tiểu học 
Phạm Đình Thực 
8.
Chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học 
Bộ GD và ĐT 
9.
Các bài toán điển hình lớp 4 +5 
Đỗ Trung Hiệu 
10.
Em muốn giỏi toán 
Nguyễn áng 

MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ	1
I. TÊN ĐỀ TÀI	1
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI	1
III. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI	3
IV. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI	3
V. KẾ HOACH, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU	3
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ	4
I. TÌNH TRẠNG THỰC TẾ KHI CHƯA THỰC HIỆN ĐỀ TÀI	4
II. NHỮNG BIỆN PHÁP CHÍNH	5
Biện pháp 1: Tích cực đổi mới phương pháp dạy học bộ môn Toán trong nhà trường.	6
Biện pháp 2: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các giờ dạy Toán lớp 4	10
Biện pháp 3: Tuyên truyền các phương pháp giáo dục học sinh tự học môn Toán lớp 4:	12
Biện pháp 4: Nâng cao sự quan tâm của phụ huynh học sinh với các em và chuẩn bị bài học mới.	13
Biện pháp 5: Phương pháp chấm chữa, kiểm tra:	14
III.KẾT QUẢ THỰC HIỆN SO SÁNH ĐỐI CHỨNG:	16
IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:	17
1. Đối với giáo viên:	17
2. Đối với học sinh:	18
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ	19