Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp tạo hứng thú học tập nhằm nâng cao chất lượng trong môn Toán cho học sinh lớp 3 trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm

ó kĩ năng cộng, trừ, nhân chia các số tṛòn chục trăm còn chậm. Do đó tôi đã thiết kế một
số trò chơi có nội dung số học và yếu tố đại số này.
Trò chơi thứ 1: Cây Nông sản/ Thu hoạch mùa/ nhà ai được mùa nhất (Trò chơi này áp dụng được trong rất nhiều tiết dạy)
Bước 1: Giới thiệu trò chơi:
Bước 2: Hướng dẫn luật chơi, cách chơi Chuẩn bị:
+ 3 mô hình cây có đánh số 1,2, 3. Một số bông hoa, trái cây cắt bằng giấy màu cứng, mặt sau có gắn nam châm lá, mặt trước để ghi kiến thức như:
Dạng 1: các phép tính liên quan đến nội dung trong tài liệu học của học sinh, Mỗi em làm 1 yêu cầu khác nhau do GV đưa ra: 341 x 2; 872: 4; 231 + 124 ..
Dạng 2: GV đưa ra 1 yêu cầu là đề toán mở; yêu cầu mỗi học sinh đưa ra 1 phương án giải quyết khác nhau:
+ Bút lông.
+ Đồng hồ theo dõi thời gian.
+ Trọng tài là những học sinh có năng lực toán học vượt trội trong lớp. Quản trò: Giáo viên.
Thời gian chơi: 5 - 7 phút.
Cách chơi: Chia lớp làm 3 đội, mỗi đội 10 học sinh. Khi nghe hiệu lệnh
Người chơi nhận 1 bông hoa (quả) từ giáo viên. Người chơi có nhiệm vụ làm nhanh phép tính ghi trên bông hoa (quả). Sau đó cài bông hoa lên cây của đội mình. Người này làm xongcài hoa lên cây rồi đến người khác. Cứ như vậy cho đến hết thời
gian. Sau khi trọng tài hô hết giờ thì các đội cử 1 đại diện của đội mình lên cùng trọng tài kiểm tra kết quả của đội mình và tổng hợp xem cây của đội nào có nhiều hoa (quả) nhất. Phép tính nào sai thì phải bỏ khỏi cây.
- Cách tính: Đội nào nhiều hoa (quả) hơn là đội đó thắng cuộc.
Bước 3: Thực hiện trò chơi:
Chơi thử (nếu cần) Chơi thật.
Bước 4: Sau giờ chơi giáo viên hướng dẫn để học sinh nêu nhận xét, đánh giá các đội chơi, lưu ý những sai sót còn vấp phải để lần sau chơi tốt hơn. Trao hoa cho đội thắng cuộc. Nhắc nhở, khích lệ đội thua cuộc.
Trò chơi thứ 2: Giành cờ chiến thắng
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị một số phiếu học tập có thể có nội dung như sau
* Cách chơi : Giáo viên phát cho các học sinh ngồi đầu dãy, mỗi em một phiếu. Em ngồi đầu dãy làm phép tính đầu tiên rồi viết kết quả vào hình tròn, sau đó chuyển ngay phiếu cho bạn thứ 2 trong dãy để tính tiếp. Cứ như vậy cho đến học sinh cuối cùng trong dãy.
Nếu dãy nào về đích trước (làm nhanh và đúng nhất) thì thắng cuộc, giành được cờ chiến thắng, được nhận phần thưởng: bút chì, thước kẻ.
Trong trường hợp các đội cùng làm xong một lúc thì đội nào kết quả đúng, trật tự khi chơi sẽ thắng cuộc.
Trò chơi có thể áp dụng cho bài 1 trang 38 SGK. Giáo viên sử dụng trong hoạt động củng cố giúp học sinh khắc sâu kiến thức.
Giải pháp 2: Trò chơi có nội dung về đại lượng và đo đại lượng
*Mục tiêu:
Luyện ghi nhớ thứ tự bảng đơn vị đo khối lượng.
Rèn tác phong nhanh nhẹn, hoạt bát trong nói năng, đi đứng.
Rèn năng lực phân biệt được các đợn vị đo đã học
* Nội dung cách thức thực hiện:
Học sinh thường không có hứng thú khi học đại lượng và đo đại lượng. Do đó tôi đã thiết kế một số trò chơi có nội dung học đại lượng và đo đại lượng này để tạo sự hứng khởi trong khi tiếp thu kiến thức và tiết học đạt kết quả cao.
Trò chơi : Tìm anh, tìm em, tìm bố, tìm mẹ.
*Chuẩn bị: Hai đội chơi. Mỗi đội 4 em ứng với 4 đơn vị đo trong bảng đơn vị đo. (Số em chơi ứng với số đơn vị đo mà các em đã học) Một ban thư ký có giấy bút ghi chép. Thời gian chơi 5 phút. Chuẩn bị một băng giấy ghi như sau:
Bố
Mẹ
Anh
Em
Km
dm
m
cm
* Cách chơi: Chơi theo kiểu đồng đội thi đua hai nhóm. Mỗi nhóm cử một bạn thư kí và 4 bạn chơi. Giáo viên đưa băng giấy cho cả hai đội quan sát nhận xét trong một phút. Nếu cần thiết giáo viên hỏi các câu hỏi: Bố ứng với tên gì? Mẹ ứng với tên gì? Em tên là gì? Tôi là dam em tôi là gì?  Khi giáo viên hô “ Cuộc chơi bắt đầu”. Đội thứ nhất ra câu hỏi trước. Ví dụ: Tôi là Km, con cả tôi là gì? Đội hai trả lời ngay. Nếu không trả lời thì các bạn khán giả có thể trả lời thay. Sau khi trả lời xong đội thứ hai lại đặt câu hỏi ngay để đội thứ nhất trả lời. Và cứ thế cho đến hết 4 phút trò chơi dừng lại. Thư kí chấm ghi số bông hoa tổng hợp mỗi một đáp án đúng cho 10 bông hoa. Đội nào nhiều bông hoa hơn đội đó thắng cuộc. Đội thắng cuộc và khán giả trả lời đúng được thưởng êke, thước kẻ, bút chì.
Sau khi áp dụng các trò chơi vào mảng nội dung đại lượng và đo đại lượng các em học sinh đã nắm chắc được cách tính cộng, trừ trên các số với đơn vị là đồng và thứ tự các đơn vị đo độ dài. Nắm chắc cách so sánh các đơn vị đo độ dài.
Giải pháp 3: Trò chơi: Củng cố nội dung hình học
Mục tiêu:
Củng cố khái niệm về các hình, công thức tính diện tích của các hình. Phát triển óc tưởng tượng, sáng tạo.
Giúp học sinh nhớ lâu các công thức tính chu vi, diện tích của hình chữ nhật, hình vuông. Từ đó vận dụng linh hoạt, kết hợp với kĩ năng tính nhẩm để tính chu vi, diện tích của hình với số đo cho trước...
Phát triển khả năng diễn đạt rõ ràng, mạch lạc.
Nhận biết được một số yếu tố cơ bản như đỉnh, cạnh, góc của hình chữ nhật, hình vuông; tâm, bán kính, đường kính của hình tròn.
Nội dung cách thức thực hiện
Việc nắm chắc các quy tắc tính chu vi và diện tích của một hình đối với các em học sinh lớp 3 là rất khó. Các em nhớ đó rồi quên đó cho nên các em thường tính toán
sai. Do đó tôi đã thiết kế các quy tắc tính diện tích và chu vi của một dưới dạng bài thơ để giúp cho các em ghi nhớ được tốt hơn.
Trò chơi thứ 1: Vui cùng hình chữ nhật.
( Trò chơi này áp dụng cho bài: Chu vi hình chữ nhật và các bài toán giải tính chu vi hình chữ nhật)
Bước 1:
Giới thiệu trò chơi: Vui cùng hình chữ nhật.
Mục đích : Củng cố cho học sinh biết tính chu vi hình chữ nhật bằng cáchlấy chiều dài cộng với chiều rộng ( cùng đơn vị đo) rồi nhân với 2.
Bước 2: Hướng dẫn chơi. Chuẩn bị:
+ Thước kẻ.
+ 2 sợi dây đồng.
Số người chơi: 4 người. ( 2 đội, mỗi đội 1 HS nam và 1 HS nữ) Trọng tài: Giáo viên
Thời gian chơi: 5 - 7 phút.
*Cách chơi:
Gọi 2 em lên tham gia lên bảng chơi.
Phát cho mỗi em 1 sợi dây đồng dài 40 cm và yêu cầu các em tìm cách nắn sợi dây đồng thành các hình chữ nhật theo yêu cầu sau đó tính chu vi hình chữ nhật vừa tạo được.
Ví dụ: Tạo hình chữ nhật có chiều dài là 15 cm và chiều rộng 5 cm.
Khi nghe hiệu lệnh các em bắt đầu thực hiện. đội nào xong trước và thực hiện đúng sẽ là người thắng cuộc. Đội thắng cuộc được thưởng hoa. Lưu ý, nhắc nhở, khích lệ đội thua cuộc đã cố gắng làm được nhưng cần tốc độ nhanh hơn và đúng hơn.
Nếu cả 2 đội cùng làm đúng và xong cùng một lúc thì ra câu hỏi phụ.
Bước 3: Thực hiện chơi. Chơi thử ( nếu cần).
Chơi thật.
Bước 4: Nhận xét và đánh giá ý thức chơi của từng đội. Thưởng hoa cho đội
Trò chơi 2: Ô số bí mật
* Chuẩn bị: - Giáo viên chuẩn bị một bảng phụ kẻ 5 ô ghi thứ tự từ 1 tới 5. mảnh giấy ghi nội dung câu hỏi theo thứ tự từ 1 tới 5
Ví dụ: Khi dạy bài: " Ôn tập hình học " ở hoạt động củng cố giáo viên có thể chọn nội dung:
Muốn tìm diện tích hình vuông
Một cạnh nhân bốn ra ngay khó gì?
Bạn hãy cho biết hai câu thơ trên đúng hay sai? Hãy tính nhẩm nhanh diện tích hình vuông mà cạnh bằng 3cm.
Đáp án: Câu thơ trên sai vì diện tích hình vuông bằng cạnh nhân với cạnh.
Diện tích hình vuông có cạnh bằng 3cm là 9cm2
Nêu quy tắc tính chu vi hình vuông?
Đố bạn điền tiếp những từ thích hợp và chỗ trống trong bài thơ sau: Diện tích chữ nhật là gì?
Lấy dài	tức thì ra ngay.
Chu vi chữ nhật dễ thay.
Lấy	nhân hai là thành.
+ Đáp án: Diện tích chữ nhật là gì? Lấy dài nhân rộng tức thì ra ngay.
Chu vi chữ nhật dễ thay.
Lấy dài cộng rộng nhân hai là thành.
Một hình chữ nhật có số cạnh dài bằng 6m, cạnh rộng bằng 40 dm. Bạn A nói : Diện tích hình chữ nhật bằng 24 m vuông.
Bạn B nói : Diện tích hình chữ nhật bằng 240 m vuông.
Theo bạn ai nói đúng ? ai nói sai ? vì sao ?	8m
Đáp án : Bạn A nói đúng, bạn B nói sai.
Hình bên tên gọi là gì ?	5m
Chu vi, diện tích em thì tính mau ?
Đáp án: hình bên là hình chữ nhật.
Chu vi = (8 + 5) x 2 = 26 (m). Diện tích = 8 x 5 = 40 (m2)
* Cách chơi : Chơi thi đua giữa các nhóm
- Chia lớp thành 4 nhóm: Đại diện nhóm chọn ô số nào thì giáo viên đọc nội dung câu đó ra toàn đội suy nghĩ trong vòng 15 giây rồi trả lời. Đúng được 10 bông hoa, sai đội khác trả lời bổ sung. Sau khi hết lượt chơi của 4 đội mà số bông hoa bằng nhau giáo viên sẽ đọc nội dung ô cuối cùng đội nào giành quyền ưu tiên trả lời trước và trả lời đúng thì giành chiến thắng.
Sau khi vận dụng các quy tắc tính chu vi và diện tích của một hình dưới dạng một bài thơ thì các em đã nắm chắc cách tính hơn và thực hiện một cách chính xác.
Giải pháp 4 : Dạy học Phân hóa đối tượng trong môn Toán
Mục tiêu :
Dạy học phân hóa là định hướng trong đó giáo viên tổ chức dạy học tùy theo đối tượng, nhằm đảm bảo yêu cầu giáo dục phù hợp với đặc điểm tâm - sinh lý, nhịp độ, khả năng, nhu cầu và hứng thú khác nhau của những người học.
Nội dung cách thức thực hiện
Ngay đầu năm tôi tiến hành phân loại đối tượng học sinh theo mức độ học của học sinh qua đó có biện pháp kèm cặp phù hợp cho từng nhóm đối tượng học sinh.
Đối với học sinh làm toán chậm :
Giáo viên cần hướng dẫn các em đọc và phân tích kỹ yêu cầu bài toán. Có thể hướng dẫn học sinh lại phần lý thuyết, cách đặt tính, cách tính, bảng nhân chia. Thường xuyên quan tâm, hướng dẫn những học sinh làm toán chậm, chưa thuộc bảng nhân bảng chia.
Ví dụ : Khi dạy bảng nhân 6: có những em do chưa thuộc bảng nhân mà làm bài không được ; giáo viên cần xác định học sinh chưa thuộc này nguyên nhân là gì ? Giáo viên hướng dẫn học sinh cách hình thành bảng nhân, chia bằng cách thêm vàoNgoài ra giáo viên cũng hướng dẫn để học sinh nắm kỹ thuật đặt tính và tính, cách thực hiện phép tính, viết kết quả như thế nào. Khi học sinh đặt tính, làm toán sai, tôi yêu cầu các bạn chỉ ra chỗ sai của bạn. Sau cùng nếu học sinh chưa làm được mới tới giáo viên làm mẫu. Việc sửa sai cho các em, giáo viên cần nhẹ nhàng với hệ thống câu hỏi gợi mở để các em từng bước nhận biết và khắc phục. Thường xuyên luyện tập cho các em và luôn động viên ghi nhận sự tiến bộ của các em dù là tiến bộ nhỏ.
Tôi chú trọng việc học sinh nhận xét đánh giá cùng bạn ; đây là việc làm mang tính động viên khích lệ và đánh giá lẫn nhau ; tôi hướng dẫn học sinh cách nhận xét đánh giá cụ thể từng bạn : Bạn đã đặt tính đúng, tuy nhiên bạn cần chú ý sử dụng thước để kẻ dấu gạch ngang cho thẳng hàng / Bạn đã tính đúng kết quả nhưng bạn cần chú ý ghi số thẳng cột với nhau. Tôi cũng nhận xét đánh giá bài của học sinh : Con đã thực hiện đúng dạng tính, con chú ý viết số 2 đẹp hơn ; Con đã có nhiều tiến bộ, hôm nay con đã tính đúng kết quả, ghi số thẳng cột, viết số đẹp, cô khen con !
Đối với học sinh học tốt :
Giáo viên cần có những yêu cầu cao hơn như : giao bài khó hơn. Hỗ trợ học sinh làm toán “Đấu trường toán học”. Khi đánh giá thì giáo viên cần có những yêu cầu cao hơn về kỹ năng làm toán, phương án giải quyết vấn đề liên quan thực tiễn để các em cố gắng vươn lên.
Sử dụng những em này kèm cặp hỗ trợ cho những em làm toán chưa tốt trong
lớp. Yêu cầu tôi đặt ra cho các em cao hơn so với các bạn khác. Sau khi học sinh làm bài tôi yêu cầu học sinh lý giải cách làm ; tôi cũng cho các em nhận xét đánh giá : Bạn tính đúng kết quả các phép tinh, trình bày đẹp.
Thông qua giải pháp này tôi đã tạo được động lực cho các em, khi có động lực học thì các em sẽ tự giác tự tin để luyện tập. Hiệu quả là năng lực toán học của các em được nâng lên ; kết quả môn toán của các em ngày một tiến bộ.
Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng.
Sau khi vận dụng biện pháp tạo hứng thú học tập nhằm nâng cao chất lượng trong môn Toán tôi thấy học sinh rất hứng thú khi tham gia học các tiết toán, biết hợp tác trong làm việc nhóm, biết chia sẻ với nhau cùng nhau tiến bộ hơn trong môn Toán. Mỗi giờ học toán các em sôi nổi, vui vẻ và tràn đầy tính tích cực các em không còn cảm thấy nặng nề nhàm chán, sợ học toán như trước nữa. Kết quả cụ thể thể hiện trong bảng sau:
Bảng 1: Sau đây là số liệu khảo sát cụ thể:
Nội dung khảo sát
Sau khi áp dụng trò chơi
trong dạy học tại lớp 3a3
Số lượng
Tỷ lệ (%)
-Học sinh tích cực xây dựng bài
26
72.2
-Học sinh tìm tòi nghiên cứu bài trước khi đến lớp
21
58.3
-Học sinh hiểu bài tại lớp
32
88.8
-Học sinh có kỹ năng tính toán tốt
23
63.9
-Học sinh có tính chủ động, sáng tạo trong học tập
23
63.9
-Học sinh giao tiếp tốt (mạnh dạn trong giao tiếp)
26
72.2

Bảng 2: Kết quả môn Toán cuối năm học 2022-2023
Lớp
Kết quả môn Toán
Năng lực toán học
T
H
CHT
T
Đ
CCG
3A3
25
11
0
25
11
0

Nhìn vào bảng trên cho thấy những biện pháp mà tôi đã áp dụng nêu trên trong giờ học Toán phần nào có giá trị ứng dụng trong thực tế. Để tạo được hứng thú học tập cho học sinh trong học toán giáo viên phải biết kết hợp các biện pháp và sử dụng có hiệu quả, có hệ thống kế hoạch đã vạch ra.
PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận:
Việc tạo hứng thú học tập góp phần nâng cao chất lượng môn toán cho học sinh tạo không khí vui tươi, hồn nhiên, học sinh tích cực chủ động trong giờ học. Nó còn kích thích được trí tưởng tượng, tò mò, ham hiểu biết ở trẻ. Tổ chức tốt trò chơi học tập giúp các em tự tin hơn, có được cơ hội tự khẳng định mình và tự đánh giá nhau trong học tập. Việc tổ chức trò chơi trong môn toán giúp GV thực hiện đánh giá học sinh đúng theo quan điểm dạy học theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực của
người học sẽ kích thích hứng thú học tập, phát triển năng lực tính toán và phát triển nhân cách của học sinh.
Trên đây là đề tài “ Biện pháp tạo hứng thú học tập nhằm nâng cao chất lượng trong môn toán cho học sinh lớp 3a3 trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm - Năm học 2022 - 2023” mà tôi đã áp dụng thực hiện tại lớp 3A3 trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm. Tôi đã mạnh dạn áp dụng và thu được những kết quả khả quan. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của Ban giám khảo và bạn bè đồng nghiệp để lần sau tôi làm tốt hơn.
5.2. Kiến nghị
Đối với nhà trường:
Để thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 đạt kết quả, đặc biệt là đối với lớp 3, tôi mong muốn nhà trường tăng cường đầu tư cơ sở vật chất thiết bị dạy học cho giáo viên có điều kiện thuận lợi trong việc dạy và tổ chức các trò chơi cho học sinh.
Thống Nhất, ngày 05 tháng 03 năm 2024
Người viết
Nguyễn Thị Thúy
Xác nhận của nhà trường
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Dạy và học tích cực: Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học – Nguyễn Lăng Bình (Chủ biên) – Đỗ Hương Trà – Nhà xuất bản Đại học sư phạm.
Bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tiểu học
Đổi mới giảng dạy bậc tiểu học.
Sách giáo khoa Toán 3, Sách giáo viên Toán 3, Vở bài tập Toán 3 – Bộ sách Kết nối tri thức
Tạp chí Toán tuổi thơ.
MỤC LỤC
I. Phần mở đầu

1. Lý do chọn đề tài
Trang 1
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Trang 1
3. Đối tượng nghiên cứu
Trang 1
4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu:
Trang 2
5. Phương pháp nghiên cứu
Trang 2
II. Phần nội dung

1. Cơ sở lý luận
Trang 2 - 3
2. Thực trạng
Trang 3 – 5
3. Giải pháp, biện pháp
Trang 6 -15
4. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học
của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng.
Trang 16
III. Phần kết luận và kiến nghị

1. Kết luận
Trang 16-17
2. Kiến nghị
Trang 17