Báo cáo Sáng kiến Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực tạo hứng thú học Toán cho học sinh lớp 3

nhóm cộng tác vào dạy học.
- Tổ chức các nhóm làm việc độc lập
Là hình thức các nhóm trong lớp làm việc theo các nhiệm vụ cụ thể khác nhau mà giáo viên giao. Các nhóm làm việc theo sự hướng dẫn của giáo viên, làm việc theo sự điều hành của nhóm trưởng và trình bày sản phẩm theo hướng dẫn của giáo viên.
Thực hiện thảo luận nhóm theo hình thức này thường áp dụng với các bài có có 3 đến 6 vấn đề nhỏ trong nội dung bài học. Tuỳ vào bài dạy chụ thể để chia nhóm phù hợp với nội dung học tập.
- Tổ chức hoạt động nhóm cặp đôi
Là hình thức 2 bạn cùng 1 bàn tạo thành 1 nhóm, các nhóm trong lớp cùng làm 1 nhiệm vụ cụ thể, giống nhau mà giáo viên giao. Các nhóm làm việc theo
 sự hướng dẫn của giáo viên và trình bày sản phẩm theo hướng dẫn của giáo 
viên. Đây có thể gọi là hoạt động cặp đôi.
Thực hiện thảo luận nhóm theo hình thức này thường áp dụng với các mục nội dung nhỏ trong bài học. Giúp các em hình thành thói quen hoạt động nhóm trong học tập, là tiền đề để sử dụng nhóm lớn trong học tập.
- Xây dựng đôi bạn cùng tiến trong học tập:
Đôi bạn cùng tiến có ý nghĩa thiết thực trong dạy học, giúp các em được trao đổi, hướng dẫn nhau học tập với tâm lý thoải mái hơn. Học với bạn các em có tâm thế thoải mái, nhẹ nhàng hơn khi trao đổi với giáo viên nên các em tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn. Mặt khác, khi các em học nhóm các em thêm tự tin, mạnh dạn, thắt chặt tình đoàn kết.
Các biện pháp áp dụng không những giúp các em nâng cao chất lượng giáo dục trong học tập mà giúp các em thêm tự tin, mạnh dạn hơn từ đó các phẩm chất, năng lực cũng được hình thành và phát triển.
4.Biện pháp 4: Giúp học sinh phát triển năng lực thông qua sử dụng mô hình lớp học đảo ngược vào dạy học
Tổ chức dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược là một mô hình học tập mới, trong đó thực hiện công việc của học sinh ở nhà và ở lớp đã đảo ngược lại. Thay vì học sinh ở nhà làm bài tập thì trong mô hình học tập này ở nhà học sinh nghiên cứu bài mới. Ở lớp học sinh học bài mới thì trong mô hình này ở lớp học sinh trao đổi, thảo luận kiến thức bài và vận dụng làm bài tập liên quan.
Như vậy với việc thay đổi trang thái học tập giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực tự học, tự chủ cho bản thân. Như vậy việc các em có thời gian phát triển các năng lực vận dụng được nhiều hơn. Mô hình lớp học đảo ngược đã được tôi nghiên cứu và xây dựng quy trình thực hiện sau:
 * Trước giờ học trên lớp
 Bước 1: Lên kế hoạch
 - Xác định những nội dung học tập cụ thể sẽ thực hiện theo lớp học đảo 
ngược.
- Xác định những kiến thức, kỹ năng học sinh cần đạt được khi lớp học kết thúc.
- Xác định những công cụ hỗ trợ trong quá trình thực hiện, qua đó giáo viên có sự chuẩn bị tốt nhất về việc sử dụng các công cụ hỗ trợ.
Bước 2: Xây dựng bài giảng cho học sinh tự học tại nhà
- Giáo viên xây dựng bài giảng bằng PowePoint hoặc video bài giảng và đưa lên kênh học tập (như Google Classrom, nhóm zalo, nhóm messenger...). Lớp học đảo ngược có thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào trình độ chuyên môn, năng lực sử dụng phần mềm trong giảng dạy của giáo viên. 
- Kĩ năng cần có của học sinh: KN sử dụng máy tính hoặc điện thoại thông
 minh; KN tìm kiếm, khai thác thông tin kiến thức trên mạng Internet; kĩ năng tự học và cá nhân hóa việc học tập của bản thân.
Bước 3: Chia sẻ
Giáo viên có thể sử dụng các công cụ khác nhau để chia sẻ bài cho học sinh như: nền tảng Google Classrom, nhóm zalo, nhóm messenger ... Qua đó việc thông báo và tiếp nhận nội dung bài học trở nên đơn giản và thuận tiện hơn. Đây cũng là kênh liên lạc chủ yếu của lớp học để thảo luận kiến thức.
Ngoài ra, giáo viên cũng có thể gửi nội dung bài học thông qua nhóm trên các ứng dụng zalo, messenger ... qua đó thuận tiện các hoạt động giao bài hoặc trao đổi thảo luận về nội dung bài học. Đồng thời kết hợp các ứng dụng khác của Google như biểu mẫu nhằm kiểm tra đánh giá quá trình tự học, tự nghiên cứu ở nhà của học sinh, từ đó giáo viên có căn cứ để đánh giá quá trình tự học của học sinh. Tuy nhiên như vậy sẽ không kiểm soát được quá trình tham gia học tập trực tuyến của học sinh.
 * Trong giờ học trên lớp
Bước 4: Kiểm tra hoạt động học tập ở nhà
Giáo viên trao đổi, thảo luận, kiểm tra đánh giá học sinh tại lớp bằng hoạt động khởi động tiết học với những trò chơi, giải ô chữ.... Do cá nhân hóa người học nên việc dạy của giáo viên ở các lớp khác  nhau thì tình huống cũng như cách xử lí sư phạm sẽ khác nhau.
Bước 5: Thiết kế hoạt động học tập trên lớp
- Học sinh thực hành ứng dụng các khái niệm chính cùng với phản hồi từ giáo viên và các học sinh khác. Bằng cách làm này, học sinh được phát triển các kĩ năng cần thiết, đó là: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc nhóm...
- Công việc trên lớp của giáo viên và học sinh: giáo viên hướng dẫn học sinh đào sâu kiến thức, mở rộng kiến thức hoặc vận dụng kiến thức... học sinh thực hiện các hoạt động nhóm phù hợp nhằm dành nhiều thời gian hơn trong
việc luyện tập và tư duy...
 * Sau giờ học trên lớp
Bước 6: Thiết kế hoạt động học tập sau giờ học trên lớp
- Học sinh cần hệ thống hóa được nội dung kiến thức, có những so sánh để nắm vững kiến thức của nội dung được học và các nội dung đã được học.
- Các bài tập sau giờ học trên lớp là những bài tập nâng cao
- Giáo viên theo dõi, đánh giá kết quả làm bài tập của học sinh.
Sau bước 6, giáo viên chuyển sang bước 1 để tạo video bài giảng mới hoặc bổ sung video bài giảng cũ sao cho phù hợp với trình độ tiếp thu bài giảng của học sinh hiện tại. Học sinh cũng chuyển về bước 1 để nghiên cứu video bài giảng mới của giáo viên.
III.2. Tính mới, tính sáng tạo
Giúp học sinh có được các phương pháp học tập phù hợp với bộ môn và lứa tuổi, việc vận dụng các phương pháp dạy học thường xuyên tạo cho học sinh có thói quen tốt trong học tập, từ đó giúp các em chủ động hơn trong học tập.
Qua các biện pháp áp dụng giúp các em trở nên năng động, tự tin hơn trong học tập, rèn luyện thường xuyên giúp các em được phát triển các năng lực khác.
Sáng kiến áp dụng một số biện pháp vào dạy học môn Toán lớp 3 nhằm giúp học sinh hứng thú trong học tập. Các biện pháp áp dụng hướng đến lấy học sinh làm trung tâm cho hoạt động dạy học, giúp học sinh tích cực hoá hoạt động học tập. Thông qua các hoạt động dạy học giúp học sinh hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh theo mục tiêu chương trình giáo dục 2018 đã đề ra.Cách dạy và học theo hướng phát triển năng lực sẽ tạo tiền đề cho sự hình thành nhân sinh quan cũng như nhiều phẩm chất cần thiết của người lao động mới: sáng tạo, biết thể hiện quan điểm cá nhân, biết giao tiếp và chung sống trong cộng đồng, ...
Qua quá trình tổ chức hoạt động dạy theo hướng phát triển năng lực góp phần giúp cho người dạy chủ động hơn các tình huống, chuẩn bị bài kĩ hơn, tự tin hơn, tác phong điều khiển chuyên nghiệp hơn, tổ chức kỉ luật chặt chẽ hơn, sự hợp tác giữa người học và người dạy luôn luôn được củng cố. 
Tháo gỡ cho giáo viên và học sinh một số giải pháp dạy học môn Toán, giúp giờ học Toán sôi nổi, thoải mái hơn, tạo hứng thú học tập cho học sinh.
	Việc đổi mới Phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực trong tiết học Toán cho học sinh Tiểu học phù hợp tâm sinh lí lứa tuổi, phù hợp mục tiêu môn học, hình thành cho học sinh sự hứng thú, say mê tìm tòi tự giải quyết vấn đề và góp phần nâng cao hiệu quả học tập.
Đối với giáo dục Tiểu học có nhiệm vụ cung cấp cho trẻ một trình độ giáo dục cơ sở, một nền móng vững chắc cho các cấp học trên. Trong giai đoạn hiện nay chúng ta đang xây dựng một xã hội văn minh, hiện đại đòi hỏi phải có những con người có trình độ, có tri thức mới đáp ứng được những yêu cầu của xã hội đặt ra và mới theo kịp các nước trên thế giới.
	Việc đổi mới Phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực trong tiết học Toán giúp học sinh tự tìm ra kiến thức mới cho mình, các em hiểu bài nhanh và sâu hơn, phù hợp với tâm sinh lí lứa tuổi các em hơn. Các em tiếp thu bài một cách chủ động, thoải mái, không gò bó. Do đó kết quả học tập tốt hơn, học sinh nhớ bài lâu hơn.
Từ vấn đề trên chúng tôi cho rằng giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu là giúp cho bản thân tiến bộ hơn, có kĩ năng, kĩ xảo trong việc tổ chức dạy học tích cực cho học sinh, làm cho học sinh và đồng nghiệp quý mến và kính trọng hơn. Quan hệ thầy - trò, trò - thầy, trò - trò, trở nên gần gũi hơn, giúp các em mạnh dạn hơn có thêm nhiều kĩ năng sống, kĩ năng học tập, rèn thêm cho các em có nhiều đức tính tốt, giảm bớt thời lượng học bài cũ hơn vì các em ra lớp là hiểu bài sâu hơn, kết thúc tiết học vui tươi hơn.
III.3.Phạm vi ảnh hưởng, khả năng áp dụng của sáng kiến:
Trường học là một tổ chức sư phạm - xã hội được hình thành để thực hiện mục đích nhất định; là tổ chức cơ sở của hệ thống giáo dục, nơi tập hợp những người thực hiện nhiệm vụ chung là dạy và học, giáo dục đào tạo những nhân cách theo mục tiêu đề ra. Các giải pháp mà chúng tôi áp dụng đã ảnh hưởng trực tiếp tới đội ngũ giáo viên về:
Phương pháp dạy học hướng vào người học, lấy người học làm trung tâm; nghĩa là dạy học phải xuất phát từ người học, vì người học, nhằm giúp họ có đủ kiến thức đáp ứng được các đòi hỏi của xã hội trên cơ sở phát huy tối đa tính tích cực và sáng tạo của người học. Vì vậy, đổi mới phương pháp dạy học là lựa chọn và kết hợp các phương pháp dạy học cổ truyền với phương pháp dạy học hiện đại, phù hợp với từng đối tượng, nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh.
Hình thức tổ chức và phương tiện dạy học cũng đổi mới cho phù hợp với phương pháp và nội dung dạy học (dạy cá nhân, theo lớp, theo nhóm, tiết học vui, vận dụng các thành tố tích cực của mô hình VNEN...). Các tiết học trở nên nhẹ nhàng gần gũi với học sinh, học sinh chủ động lĩnh hội kiến thức. Học sinh mạnh dạn, tự tin, năng động và sáng tạo trong các hoạt động.
Đánh giá và xếp loại học sinh: Học sinh được tự đánh giá bản thân, đánh giá nhận xét bạn, thầy cô đánh giá và cả phụ huynh đánh giá.
Các biện pháp trên áp dụng hoàn toàn phù hợp với khối lớp 3 nhằm tạo hứng thú học tập và phát triển năng lực cho học sinh trong học tập môn Toán ở trường tôi công tác. Các biện pháp áp dụng phù hợp với khối lớp 3 ở trường Tiểu học trong các đơn vị giáo dục, trường học ở cấp độ Tiểu học trong tỉnh và trên toàn quốc. Các biện pháp giáo viên có thể nghiên cứu và ứng dụng vào dạy học các khối lớp từ 1 đến 5 ở trường Tiểu học của tôi cũng như trên toàn quốc.
 III.4. Hiệu quả, lợi ích thu được từ sáng kiến:
Qua một thời gian áp dụng các biện pháp vào thực tiễn dạy học, lớp chúng tôi giảng dạy đã có nhiều chuyển biến về thái độ học tập, năng lực trong học tập. Các em đã có hứng thú hơn trong học tập, các giờ học sinh năng động, sáng tạo, không khí học tập vui tươi sôi nổi nhưng không kém phần hiệu quả học tập. 
Để có số liệu đánh giá đúng thực trạng và lấy làm cơ sở đánh giá tính hiệu quả của các biện pháp thực hiện, chúng tôi đã tiến hành khảo sát học sinh lớp mình giảng dạy trong môn Toán lớp 3 và thu được kết quả như sau:
- Kết quả khảo sát về hứng thú học tập:
+ Trước khi áp dụng giải pháp:
Lớp
Sĩ số
KẾT QUẢ KHẢO SÁT
Hứng thú
Bình thường
Không hứng thú
SL
%
SL
%
SL
%
3B
30
5
16.7
10
33.3
15
50.0
3D
30
7
23,3
11
36,7
12
40.0

+ Sau khi áp dụng giải pháp:
Lớp
Sĩ số
KẾT QUẢ KHẢO SÁT
Hứng thú
Bình thường
Không hứng thú
SL
%
SL
%
SL
%
3B
30
27
90.0
3
10.0
0
0.0
3D
30
28
93.3
2
6.7
0
0,0
 Nhận xét: Từ kết quả khảo sát cho thấy, các em đã có hứng thú hơn trong học tập môn Toán. Khi có hứng thú, các em sẽ yêu thích môn học hơn từ đó các em học tập một cách chủ động và hiệu quả học tập sẽ được nâng cao.
- Kết quả khảo sát về chất lượng học tập:
+ Trước khi áp dụng giải pháp:
Lớp
Sĩ số
KẾT QUẢ KHẢO SÁT
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
SL
%
SL
%
SL
%
3B
30
9
30.0
14
46.7
7
23.3
3D
30
10
33.3
15
50.0
5
16.7
 
+ Sau khi áp dụng giải pháp:
Lớp
Sĩ số
KẾT QUẢ KHẢO SÁT
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
SL
%
SL
%
SL
%
3B
30
20
66.7
10
33.3
0
0.0
3D
30
22
73.3
8
26.7
0
0.0
 Nhận xét: Từ kết quả khảo sát cho thấy, tỷ lệ học sinh được đánh giá mức không hoàn thành đã không còn, tỷ lệ học sinh xếp loại hoàn thành tốt đã được nâng cao rõ rệt. Như vậy, các biện pháp áp dụng đã ảnh hưởng tích cực đến việc học tập của các em trong môn Toán, chất lượng giáo dục bộ môn đã được nâng cao so với khi chưa áp dụng các giải pháp.
- Hiệu quả kinh tế: Các giải pháp này không tốn kém tiền của, dễ thực hiện, 
- Hiệu quả kinh tế: Các giải pháp này không tốn kém tiền của, dễ thực hiện, có thể thực hiện được ở mọi lúc, mọi nơi. Theo ước tính chúng tôi đã tiết kiệm cho nhà trường tiền làm đồ dùng khoảng từ 35 đến 40 triệu đồng. 
 - Hiệu quả về xã hội:
+ Các giải pháp có khả năng nhân rộng ra các trường tiểu học trong toàn huyện, thành phố, cả nước, nâng cao năng lực học toán cho học sinh.
+ Thông qua việc đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực trong dạy học toán giúp cho học sinh hứng thú, tự tin hơn trong học tập, thêm yêu thích môn học và ngày càng thân thiện với trường, lớp hơn. 
+ Giáo viên đổi mới phương pháp và hình thức dạy học góp phần đào tạo cho xã hội những con người mới có kiến thức, có năng lực phẩm chất đáp ứng yêu cầu của thời đại và sự nghiệp phát triển của đất nước.
Qua thực tế giảng dạy hàng ngày, chúng tôi thấy việc đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực trong trong giờ học Toán như chúng tôi đã trình bày trong sáng kiến mang lại hiệu quả cao, giúp học sinh nâng cao chất lượng học tập.
Trên đây, chúng tôi đã đưa ra những giải pháp góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy môn Toán lớp 3 theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Rất mong được sự góp ý của Hội đồng sáng kiến và bạn bè đồng nghiệp để sáng kiến của chúng tôi ngày càng hoàn thiện hơn, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy. 
 Xin chân thành cảm ơn!
 Hải Phòng, ngày 12 tháng 12 năm 2024
CƠ QUAN ĐƠN VỊ
ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
..................................................................................................................................

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
Phạm Thị Kim Thoa 
ĐỒNG TÁC GIẢ SÁNG KIẾN 
Nguyễn Thị Lượng

MỤC LỤC
Mục
Nội dung
Trang
I
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN

1
Tên sáng kiến
1
2
Tác giả
1
II
 MÔ TẢ GIẢI PHÁP ĐÃ BIẾT
1
III
 NỘI DUNG ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
2
III.1
Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến
3
1
Giải pháp 1: Xây dựng bài giảng, thiết kế kế hoạch dạy học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh
3
2
Giải pháp 2: Giúp học sinh phát triển năng lực thông qua phương pháp trò chơi học tập
4
3
Giải pháp 3: Giúp học sinh phát triển năng lực thông qua phương pháp nhóm cộng tác
6
4
Giải pháp 4: Giúp học sinh phát triển năng lực thông qua sử dụng mô hình lớp học đảo ngược vào dạy học
7
III. 2
Tính mới, tính sáng tạo
9
III.3
Phạm vi ảnh hưởng, khả năng áp dụng của sáng kiến
10
III.4
Hiệu quả, lợi ích thu từ sáng kiến
10