Báo cáo Sáng kiến Dạy học toán 1 thông qua hoạt động trải nghiệm theo chương trình GDPT 2018

hông qua hoạt động trải nghiệm:
- Phải gắn với các tình huống từ thực tiễn, gần gũi với học sinh.
- Phải có mục tiêu cần đạt cụ thể cho hoạt động.
- Gắn được với những vấn đề cần giải quyết ở địa phương.
- Giáo viên chỉ là người hỗ trợ, hướng dẫn.
- Chọn được nội dung phù hợp với việc học trải nghiệm.
- Học sinh phải được làm trực tiếp khi tham gia hoạt động.
- Môi trường học tập phải mang tính cộng đồng: HS được tương tác, hỗ trợ nhau
* Quy trình các bước thiết kế tổ chức dạy học thông qua hoạt động trải nghiệm 
- Bước 1: Xác định mục tiêu
- Bước 2: Lựa chọn nội dung gắn với thực tiễn, gần gũi với học sinh
- Bước 3: Xác định hình thức
- Bước 4: Xác định phương tiện, đồ dùng cần có 
- Bước 5: Xác định phương pháp tổ chức
- Bước 6: Xác định kế hoạch dạy học cụ thể.
2.Giải pháp 2: Rèn kĩ năng giao tiếp cho học sinh và trao đổi kinh nghiệm với giáo viên khi tổ chức hoạt động trải nghiệm
- Thông qua sinh hoạt chuyên môn, dự giờ nhằm trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về cách thức tổ chức dạy học theo hướng trải nghiệm sáng tạo đồng thời để giáo viên có thể mạnh dạn, tự tin áp dụng hình thức dạy học theo hướng trải nghiệm sáng tạo mà không cần lo sợ mất thời gian.
- Phân công, bồi dưỡng những học sinh có năng lực điều hành nhóm tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, sáng tạo.
- Thường xuyên hướng dẫn học sinh quan sát, cách sử dụng ngôn ngữ đánh giá, nhận xét bạn một cách tích cực để động viên khích lệ kịp thời
Ví dụ: Khen trước rồi mới chia sẻ sau...
- Trong giờ học, giáo viên cần tạo cơ hội cho các em được nói, được trình bày trước nhóm bạn, trước tập thể, nhất là các em còn hay rụt rè, khả năng giao tiếp kém qua đó góp phần tích lũy vốn từ, tăng cường tiếng Việt cho các em.
Ví dụ 3: Trò chơi “Tạo chướng ngại vật" Áp dụng: Bài 3 “Nhiều hơn, ít hơn, bằng nhau” (bài 3 trang 20 - Toán 1 tập 1 sách Kết nối tri thức với cuộc sống).	Giáo viên chia lớp thành 6 nhóm, mỗi nhóm có 5 học sinh, mỗi nhóm sẽ tạo ra các chướng ngại vật bao gồm 10 phép so sánh vào phiếu học tập. Sau đó, phiếu học tập sẽ được trao đổi chéo giữa các nhóm. - Các nhóm sẽ có tổng 5 phút, mỗi thành viên cần hoàn thành 5 phép tính mà nhóm bạn đã đưa ra. - Kết quả nhóm nào hoàn thành sớm nhất và có kết quả đúng nhất sẽ dành chiến thắng. Hoạt động thảo luận nhóm trên sẽ giúp học sinh rèn luyện kỹ năng giao tiếp với nhau tốt hơn, rèn luyện được khả năng phối hợp nhóm, tương tác và hợp tác với nhau để thực hiện nhiệm vụ học tập, cố gắng đạt kết quả thảo luận tốt nhất. Bên cạnh đó, hoạt động thảo luận là cách học sinh trong lớp được giao lưu, học hỏi lẫn nhau, cùng nhau trao đổi và đóng góp ý kiến, góp phần nâng cao tinh thần học tập, sự hứng thú môn học với các em.
3.Giải pháp 3: Sử dụng linh hoạt các hình thức dạy cho phù hợp với đối tượng học sinh và phù hợp từng bài.
	- Giáo viên phải nắm rõ trình độ, khả năng nhận thức của học sinh từ đó phân chia thành các nhóm, mỗi nhóm vừa có HS khá giỏi, vừa có HS còn hạn chế để giúp đỡ nhau trong các hoạt động trải nghiệm, sáng tạo.
- GV chuẩn bị các bảng cộng, trừ trong phạm vi 10, phát cho học sinh yêu cầu dán tại nhà đề nghị phụ huynh hướng dẫn cho con thường xuyên học thuộc đồng thời hàng ngày cử lớp trưởng tổ chức trò chơi "Rồng cuốn lên mây" để kiểm tra.
- Đối với những học sinh không nhớ bảng cộng 10 GV hướng dẫn học sinh cách đếm xuôi để vận dụng làm bài tập
Ví dụ: 7 + 3
GV yêu cầu học sinh giơ 3 ngón tay, nhớ trong đầu 7 rồi bắt đầu đếm ngón tay 8, 9, 10. 
- Giáo viên cần kết hợp các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học linh hoạt, tích cực như: dạy học thực hành theo nhóm, cá nhân, thảo luận, trò chơi toán học nhằm huy động mọi khả năng của từng học sinh, để học sinh tự tìm tòi, khám phá nội dung mới của bài học, không miên man giảng giải nhiều. 
Ví dụ: Trò chơi Truyền điện
Áp dụng: Bài 6 “Luyện tập chung” (bài 6 trang 38 - Toán 1 tập 1 sách Kết nối tri thức với cuộc sống) Mục đích: Áp dụng trò chơi này vào học tập với mục đích giúp các em luyện tập các số từ 0 đến 10 cũng như thu hút sự chú ý giúp các em hứng thú và tập trung hơn trong tiết học. Cách chơi: Giáo viên sẽ cho lớp đếm số từ 0 -> 10 theo hình thức truyền điện. Học sinh A đứng lên đếm theo thứ tự từ 1-3 con số bất kỳ theo thứ tự liền kề tăng dần, sau đó truyền điện đến học sinh B. Học sinh B tiếp tục đứng lên, đếm số và truyền điện đến học sinh khác. Học sinh cuối cùng đếm số 10 sẽ là học sinh bị điện giật. 
4.Giải pháp 4: Sử dụng đồ dùng học tập, vật liệu sẵn có gần gũi với học sinh. 
- Giáo viên cần tìm hiểu những vật liệu xung quanh, gần gũi với học sinh mà các em biết đến. Sau đó cho các em thao tác trực tiếp với chúng để kích thích tinh thần học tập của các em, đồng thời tạo hứng thú học tập sẽ giúp các em dễ nhớ và làm chủ kiến thức tốt hơn. 
Ví dụ: Sử dụng bộ đồ dùng toán, viên sỏi, hạt ngô, lịch.. để học sinh thao tác khi học các bài nhận biết số, quyển lịch, đồng hồ khi dạy các bài về thời gian, dùng thước kẻ, que tính để đo độ dài đoạn thẳng...
Trong quá trình dạy giáo viên nêu nhiều ví dụ cụ thể trong đời sống hàng ngày để học sinh ghi nhớ, hiểu rõ hơn.
- Trò chơi đếm số: Sử dụng các đồ vật quen thuộc như quả bóng, viên kẹo để học sinh thực hành đếm và so sánh số lượng.
- Hoạt động vẽ hình và nhận biết hình học: Học sinh sẽ vẽ và cắt ghép các hình cơ bản như hình vuông, hình tròn, từ đó nhận biết các tính chất hình học.
VD: Mặt đồng hồ hình tròn, hoặc hình vuông, ô cửa sổ hình vuông,...
+ Cho học sinh được tham gia trải nghiệm trực tiếp để khắc sâu hơn kiến thức của bài
Ví dụ: Khi dạy bài thực hành đo độ dài, giáo viên yêu cầu học sinh trực tiếp dùng gang tay, sải tay, bước chân để đo chiều dài bàn học, bức tường, lớp học. 
5.Giải pháp 5: Tạo không khí lớp học thân thiện và thay đổi môi trường học tập gây hứng thú khám phá cho học sinh.
Để không khí lớp học được thoải mái, vui vẻ thì giáo viên cần có thái độ nhẹ nhàng, thân thiện, đặt vấn đề bằng những câu hỏi gợi mở hết sức cuốn hút học sinh, khơi dậy sự đam mê, óc tò mò, trí tưởng tượng của các em, đưa các em dần dần tham gia vào hoạt động.
Ngoài ra tùy vào điều kiện, bài dạy giáo viên có thể lựa chọn không gian học tập trong lớp, ngoài lớp để gây hứng thú cho các em, đồng thời làm giảm tâm lí căng thẳng, nhàm chán trong học sinh.
Ví dụ: Chọn địa điểm học ngoài trời để gây hứng thú cho học sinh khám phá khi học các bài nhận biết hình, các số từ 1 đến 10, thực hành xem đồng hồ... 
III. 2. Tính mới, tính sáng tạo:
*Tính mới:
- Phương pháp học tập trải nghiệm chủ động:
- Giải pháp đưa học sinh vào vai trò trung tâm trong quá trình học tập, thay vì chỉ nghe giảng thụ động. Học sinh tự khám phá kiến thức thông qua các hoạt động thực hành, trò chơi, và tình huống thực tế.
 - Ví dụ: Thay vì học lý thuyết phép cộng, học sinh tham gia trò chơi “Đi chợ thông minh” để thực hành tính toán số tiền cần chi.
- Gắn nội dung Toán học với đời sống thực tế:
- Các bài học được lồng ghép vào các tình huống quen thuộc như đo chiều dài cây, đếm đồ vật trong lớp, tính số lượng trong các bài toán mua bán.
- Học sinh không chỉ học Toán mà còn hiểu cách áp dụng vào thực tế, phát triển khả năng tư duy giải quyết vấn đề.
- Kết hợp liên môn học:
- Giải pháp này không chỉ giới hạn trong môn Toán mà còn tích hợp kiến thức từ Tiếng Việt, Tự nhiên và Xã hội, và Mỹ thuật.
 -Ví dụ, khi học về hình học, học sinh được vẽ và cắt ghép các hình tam giác, hình vuông để tạo mô hình ngôi nhà hoặc con vật.
 	* Tính sáng tạo:
- Đổi mới trong thiết kế hoạt động học tập:
- Tạo ra các trò chơi học tập như:
 - Trò chơi “Săn kho báu Toán học” giúp học sinh giải các bài toán để tìm manh mối tiếp theo.
 - Trò chơi “Ghép hình đúng” sử dụng các hình học cắt rời để tạo hình sáng tạo như ngôi nhà, con thuyền.
- Các hoạt động này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn kích thích trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo.
- Sử dụng vật liệu học tập sáng tạo và thân thiện môi trường:
- Tận dụng nắp chai, que kem, hộp sữa để làm dụng cụ học tập.
* Ví dụ:
- Nắp chai được dùng để đếm và thực hành phép cộng, phép trừ.
- Que kem được dùng để ghép thành các hình học như tam giác, chữ nhật.
 - Điều này vừa tiết kiệm chi phí vừa giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh.
- Tăng tính tương tác thông qua công nghệ:
- Áp dụng các ứng dụng như Kahoot hoặc Quizizz để tổ chức trò chơi kiểm tra kiến thức trực tuyến.
- Sử dụng video và hình ảnh minh họa sinh động để học sinh ôn tập ở nhà.
III. 3. Phạm vi ảnh hưởng, khả năng áp dụng của sáng kiến
Giải pháp “Dạy học Toán 1 thông qua hoạt động trải nghiệm” theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 không chỉ có tính khả thi cao đối với học sinh lớp 1 mà còn có thể được áp dụng rộng rãi cho các đối tượng học sinh ở các cấp học khác, các cơ sở giáo dục, và các địa phương khác nhau.
Tăng cường hứng thú học tập:
 - Học sinh yêu thích môn Toán hơn nhờ các hoạt động trải nghiệm sinh động, gần gũi với thực tế.
 - Phát triển kỹ năng mềm:
 - Học sinh không chỉ học Toán mà còn phát triển kỹ năng giao tiếp, hợp tác, và giải quyết vấn đề.
- Hiệu quả cao, chi phí thấp:
- Việc tận dụng các vật liệu tái chế và tổ chức hoạt động đơn giản nhưng hiệu quả giúp tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo chất lượng giảng dạy.
- Giải pháp “Dạy học Toán 1 thông qua hoạt động trải nghiệm” không chỉ đổi mới phương pháp giảng dạy mà còn giải quyết được các nhược điểm của các phương pháp truyền thống. Từ đó, giải pháp tạo ra một môi trường học tập tích cực, hiệu quả, giúp học sinh phát triển toàn diện cả về năng lực học thuật lẫn kỹ năng sống.
- Áp dụng đối với học sinh ở các lớp khác:
- Mặc dù sáng kiến này tập trung vào đối tượng học sinh lớp 1, nhưng nguyên lý và phương pháp dạy học trải nghiệm hoàn toàn có thể được điều chỉnh và áp dụng cho các lớp học khác, đặc biệt là với học sinh tiểu học ở các lớp cao hơn. Các hoạt động trải nghiệm có thể được phát triển theo mức độ khó tăng dần, phù hợp với khả năng nhận thức của từng lớp.
- Áp dụng tại các cơ sở giáo dục khác:
- Các trường học, đặc biệt là các trường tiểu học trên toàn quốc, có thể áp dụng phương pháp này để tăng cường tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong việc học Toán. Sáng kiến có thể được áp dụng ở các khu vực thành thị hoặc nông thôn, miễn là các yếu tố cần thiết như tài nguyên vật liệu học tập cơ bản có sẵn.
+ Phạm vi ảnh hưởng tại cơ sở giáo dục:
Tại các cơ sở giáo dục, sáng kiến này có thể được triển khai đồng bộ cho toàn bộ học sinh trong trường, không chỉ riêng lớp 1, mà còn có thể mở rộng đến các lớp học khác thông qua các hoạt động ngoại khóa, hội thảo, lớp học sáng tạo hoặc các chương trình giáo dục ngoài giờ học.
+ Ảnh hưởng tại các địa phương và thành phố:
Sáng kiến này có tiềm năng ảnh hưởng sâu rộng ở cấp thành phố và các địa phương khác, vì nó đáp ứng nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học Toán theo chương trình GDPT 2018.
Chính quyền các địa phương có thể áp dụng sáng kiến này trong các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, đặc biệt là đối với các giáo viên mới hoặc các cơ sở giáo dục có điều kiện khó khăn.
+ Mở rộng phạm vi áp dụng quốc gia:
Với tính linh hoạt cao, giải pháp này có thể được triển khai trên toàn quốc, không phân biệt vùng miền. Sáng kiến có thể được điều chỉnh để phù hợp với đặc thù của từng vùng miền và điều kiện cơ sở vật chất của các trường học.
Giải pháp dạy học Toán 1 thông qua hoạt động trải nghiệm có khả năng áp dụng rộng rãi trong các cơ sở giáo dục, các địa phương, và thậm chí có thể mở rộng ra toàn quốc. Sáng kiến này không chỉ có giá trị đối với học sinh lớp 1 mà còn có thể được áp dụng cho học sinh ở các lớp khác và các trường học trên mọi miền tổ quốc.
III. 4. Hiệu quả, lợi ích thu được từ sáng kiến:
* Hiệu quả đối với học sinh:
Tăng cường hứng thú học tập:
Học sinh lớp 1 thường yêu thích các hoạt động thực hành và trải nghiệm thực tế. Việc lồng ghép hoạt động trải nghiệm vào dạy Toán giúp bài học trở nên sinh động, hấp dẫn hơn, khơi dậy hứng thú học tập của các em.
Phát triển kỹ năng thực hành:
Qua các hoạt động như đo đạc, đếm đồ vật thực tế, hay giải quyết các bài toán ứng dụng, học sinh được rèn luyện kỹ năng quan sát, suy luận và áp dụng kiến thức vào thực tế.
Phát triển tư duy logic và sáng tạo:
Những bài học thông qua trải nghiệm khuyến khích học sinh tư duy độc lập, thử nghiệm các cách giải khác nhau, từ đó phát triển năng lực tư duy logic và sáng tạo.
Rèn luyện kỹ năng giao tiếp và hợp tác:
Các hoạt động nhóm hoặc trò chơi học tập giúp học sinh làm quen với việc lắng nghe, trao đổi ý kiến và hợp tác cùng bạn bè.
* Hiệu quả đối với giáo viên:
Đổi mới phương pháp giảng dạy:
Sáng kiến này giúp giáo viên thay đổi cách dạy từ truyền thống sang lấy học sinh làm trung tâm, làm phong phú hơn các phương pháp giảng dạy.
Nâng cao chất lượng bài học:
Giáo viên có thể quan sát và đánh giá trực tiếp năng lực của học sinh qua các hoạt động, từ đó điều chỉnh nội dung và phương pháp giảng dạy phù hợp.
* Lợi ích đối với nhà trường:
Nâng cao chất lượng giáo dục:
Áp dụng sáng kiến giúp cải thiện kết quả học tập môn Toán, đồng thời thúc đẩy việc phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của học sinh.
Tạo môi trường học tập tích cực:
Việc kết hợp trải nghiệm thực tế trong dạy học góp phần xây dựng một môi trường giáo dục năng động, thân thiện và hiệu quả.
*Lợi ích dự kiến lâu dài:
Phát triển năng lực tự học:
Học sinh quen với việc học qua trải nghiệm sẽ hình thành thói quen tự tìm hiểu, tự khám phá và yêu thích học tập suốt đời.
Chuẩn bị cho các bậc học tiếp theo:
Việc rèn luyện tư duy và kỹ năng học tập từ lớp 1 tạo nền tảng vững chắc cho học sinh trong các cấp học cao hơn.
* Hiệu quả về mặt xã hội:
Phụ huynh đồng hành:
Phương pháp học tập trải nghiệm thường yêu cầu sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, giúp phụ huynh hiểu hơn về quá trình học tập của con, từ đó tạo sự hỗ trợ tốt hơn.
Tạo sự lan tỏa:
Mô hình dạy học mới có thể được nhân rộng, mang lại lợi ích cho nhiều học sinh và giáo viên ở các địa phương khác.
Nhìn chung, sáng kiến này không chỉ nâng cao chất lượng giảng dạy môn Toán lớp 1 mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển toàn diện của học sinh và đổi mới giáo dục.
- Kết quả khảo sát về chất lượng học tập:
+ Trước khi áp dụng giải pháp:
Lớp
Sĩ số
KẾT QUẢ KHẢO SÁT
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
SL
%
SL
%
SL
%
1B
40
15
37,5
15
37,5
10
25

+ Sau khi áp dụng giải pháp:
Lớp
Sĩ số
KẾT QUẢ KHẢO SÁT
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
SL
%
SL
%
SL
%
1B
40
27
67,5
15
32,5
0
0.0
Trên đây là một số giải pháp mà tôi đã áp dụng tại lớp tôi bước đầu mang lại hiệu quả thiết thực. Với tinh thần cầu thị, bản thân tôi luôn mong muốn được sự góp đóng góp ý kiến của Hội đồng thẩm định sáng kiến và các bạn bè đồng nghiệp để sáng kiến của tôi hoàn thiện hơn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục môn Toán theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. 
Tôi xin chân thành cảm ơn! 
Vĩnh bảo, ngày 22 tháng 12 năm 2024
CƠ QUAN ĐƠN VỊ
ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
....................................................................................................................................

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN